Табиғатты пайдаланудың экономикалық негіздері пәні.Презентация "Қоршаған ортаны қорғау"

1 слайд
Мамандығы: 1509000 - «Экология және табиғатты қорғау қызметі» Біліктілігі: 1509013 –« Жер қойнауын қорғау және пайдалану жөніндегі инспектор » Студент : Маткарим Сұлушаш Курстық жұмыстың тақырыбы : “ Қоршаған ортаны қорғау”

1 слайд

2 слайд
• I Кіріспе • 1 . Әлеуметтік экологияның қалыптасуы және дамуы • 2. Адам және қоршаған орта . Табиғат пен қоғам арасындағы байланыс • II Негізгі бөлім • 2.1. Адамзаттың жалпы әлеуметтік-экологиялық проблемалары және оларды шешу жолдары • 2.2 Табиғи ортаның қазіргі жағдайы. Тұрақты даму концепциясы • 2.3Кәзіргі кезеннің әлеуметтік – экологиялық мәселелер. Табиғатты қорғау және тұрақты даму •   • III Қорытынды •   • Пайдаланылған эдебиеттер

2 слайд

3 слайд
Кіріспе Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Табиғатты қорғау халықаралық және қоғамдық жоспарлы жүйесі болып есептеледі. Ол табиғат ресурстарын жіктеу, қоршаған ортаны ластанудан, бұзылудан қорғау, табиғи ресурстардан тиімді пайдалануға бағытталған, сонымен бірге қазіргі жасап жатқан адамдарға және келешек ұрпақтардың материалды және моральды талаптарын қанағаттандыруға бағытталған. Қазіргі заман табиғатты қорғаудың міндеті болған табиғат ресурстарын тиімді пайдалану сырт ортаны түрлі ластанудан сақтау, табиғи байлықтарды сақтау мемлекетімізде қоршаған ортаны қорғау комитетіне жүктелген. Табиғат ресурстары – адамзаттың жасауы үшін табиғат қойнынан алып пайдаланатын түрлі заттар. Оларға: топырақ құнарлығы, өсімдіктер түрлері, су, кен, орман, көмір, мұнай, адамзат техникаларға энергия көзі болған түрлі  жанатын заттар, жабайы өсімдік және жануарлар, адамзатқа қосымша қоректік болған т.б. кіреді. Солай етіп табиғи ресурстар адамзат қауымының материалдық базасын жарататын бір бүтін дене болып есептеледі.

3 слайд

4 слайд
Табиғат ресурстарын үнемдеудің тиімді шараларының бірі кем шығынды және шығындысыз технологияларды пайдалану болып есептеледі. Кен байлықтарды қорғауды жақсылау және минералды ресурстарды комплексті пайдалану қазба байлықтардың жойылуын төмендету, көбінесе оларды қазып алуда тасымалдауда және өңдеуде тиімді пайдалану, табиғатты қорғауда мемлекетімізде заманауи басқару мүшелерінен пайдалану. Қоршаған ортаны қорғау - қазіргі кездегі өткір мәселелердің бірі. Өйткені, бүгінде адамның қоршаған ортамен қарым - қатынасы күрделенді. Адам санасының өсуі, өнеркәсіптің өркендеуі, ғарышты игеру т.с.с. қоршаған ортадағы тепе - теңдіктің бұзылуына әкеп соғуда.

4 слайд

5 слайд
Көптеген аймақтар экологиялық апатты аймақтарға айналды. Жер шарындағы халықтың 40 - 45 пайызы экологиясы нашар аймақта тұрып жатыр. Жыл сайын атмосфераға 20 млрд. тонна көмір қышқыл газы тарайды. Соңғы он жылда теңіз жануарларының мың түрі, өсімдіктердің 24 мың түрі, жабайы жануарлардың 106 түрі жойылып кеткен.

5 слайд

6 слайд
Иә, табиғат - адамның күнкөріс көзі. Бірақ оны есепсіз шашып - төгіп пайдалануға болмайды. Жер шарының қай жерінде болмасын адамның өмірі, қызметі, өзінің және ұрпағының бүгіні мен ертеңі басатын жерге, демалатын ауаға, ішетін суға тікелей байланысты. Демек, адам баласы болашақты ойласа барды күтіп, аялап сақтаумен қоса қалпына келтіру, көркейтуге мән беру керек.Табиғаттың негізгі ресурстарын пайдалану мен қоршаған табиғи ортаны қорғауды мемлекеттік басқару қоғамды әлеуметтік басқарудың бір саласы,яғни ол мемлекеттік экологиялық басқару болып табылады.

6 слайд

7 слайд
Экология саласындағы мемлекеттік қатынастарды басқаруға негіз болатын үш жағдай бар.  Бірінші-ҚР табиғи ресурстардың жеке дара меншік иесі.  Екінші- ҚР халықтың ресми өкілі.  Үшінші- Қоршаған табиғи ортаны қорғау оның адамның өмірі мен денсаулығына қолайлы болуын қамтамасыз ету қызметін атқаратын мемлекет, оның органдары лауазымды адамдарды заң жүзінде белгіленген өкілеттіктері шегінде жүзеге асыру құқығына ие болады.

7 слайд

8 слайд
Мемлекеттік экологиялық басқару табиғи ресурстарды жер, су, орман жер қойнауы, жануарлар мен өсімдіктер дүниесінің қорларын дұрыс пайдалануды, қорғалуы, табиғи ортаның, оның адам өмірі мен денсаулығына қолайлы болуы саласындағы бағдарламалардың, жоспарлардың және шаралардың орындалуын ұйымдастыру іске асыру болып табылады.Бұл салада мемлекеттік экологиялық басқарудың құқықтық негіздері ҚР Конституциясы «Қоршаған табиғи ортаны қорғау т уралы заң: жер кодексі, жер қойрауы және минералдық шикізаттарды ұқсату туралы, су, орман кодекстері, жануарлар мен өсімдіктер дүниесі, атмосфералық ауаны қорғау туралы және басқа экологиялық заңдар мен заңдық актілер.Басқарудың нысандарына заң, шаруашылық, құқық қолданушылық, құқық орындаушылық және құқық қорғаушылық қызметтері жатады.

8 слайд

9 слайд
Басқарудың мақсаты экологиялық бағдарламалардың жоспарлардың және шаралардың орындалуын қамтамасыз ету, қоршаған табиғи ортаны қорғау, табиғи қорларды тиімді пайдалануды және осы салалардағы заңдар ережелерінің бұзылмауын қамтамасыз ету, адам өмірі мен денсаулығына қолайлы жағдай жасау. Басқарудың осы аталған әдістеріне экологиялық қатынастарды реттеп отыру, түсіндіру, тәрбиелеу, білім беру, экономикалық ынталандыру, экологиялық тәртіп пен ережелерді бұзғаны үшін жазаларды қолдану шаралары жатады.

9 слайд

10 слайд
Экологиялық басқарудың мақсаттарын басшылыққа ала отырып, атқарылатын экологиялық қызметі мынандай түрлерге бөлінеді :

10 слайд

11 слайд
1. ҚР-ң мемлекеттік экологиялық бағдарламасын, облыстардың, қалалардың, аудандардың бағдарламаларын әзірлеп жүзеге асыру. 2. Қоршаған табиғи ортаны қорғау мен оны пайдалануды басқарудың экономикалық тетігін белгілеу. 3. Табиғи ресурстарды пайдалануға беру және ақы төлеу тәртіптерін белгілеу. 4. Табиғи ресурстарды есепке алу, бағалау. 5. Жалпыға бірдей экологиялық тәрбие мен білім беруді ұйымдастыру. 6. Қоршаған табиғи ортаның сапасын нормалау. 7. Табиғи қорларды пайдаланудың экологиялық нормативтерін белгілеу. 8. Ластайтын заттарды қоршаған табиғи ортаға шығару мен ластаудың және қалдықтарды орналастырудың тәртібін бекіту. 9. Республикалық табиғат қорғау қорын құру және оның жұмсалу тәртібін белгілеу. 10. Қоршаған табиғи ортаны пайдалану мен қорғауға мемлекеттік қадағалау және оған бақылау жүргізу. 11. Мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу. 12. Төтенше экологиялық жағдай және экологиялық апат аймақтарын белгілеу. 13. Қоршаған табиғи ортаны қорғау саласында халықаралық ынтымақтастықты ұйымдастыру. 14. Қоршаған табиғи ортаны қорғау, табиғи ортаның адам өмірі мен денсаулығына қолайлы болуына жағдай жасау туралы заңдар мен заң актілерін дайындау және қабылдау.

11 слайд

12 слайд
Экологиялық қауіпсіздіктің мәні  – табиғаттағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұзбай, экологиялық тазалықты сақтай отырып, адамдардың барлық қажеттіліктерін қамтамасыз ету болып табылады. Осындай экологиялық қауіпсіздік мәселелерінің алдын алу үшін адам ретсіз дамудан тиімді, реттелген, табиғат пен қоғамның даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды –  тұрақты даму  деп атайды. Бірақ бұл үшін адамдардың сана-сезімі, құқықтық мәдениеті, олардың мақсаты мен адамгершілік бағыттылығы өзгеруі тиіс. Қазақстан Республикасы үшін экологиялық қау i пс i зд i к мәселелер i мен жағдайлары бүг i нг i таңда маңызды орын алып тұр. Мемлекет i м i зд i ң тәуелс i зд i г i мен б i рге жаңа экологиялық қау i пс i зд i к жүйелер i н басқару да бой көтер i п келед i. Дұрыс басқару қоршаған ортаны қорғаудың мемлекетт i к саясатын уағыздап, табиғи ресурстарды рационалды пайдалану үшін өте қажет. Өк i н i шке орай Қазақстанда көптеген жылдар бойы өнд i р i сте табиғи шик i заттарды өнд i ргенде, қоршаған ортаға зиянды қалдықтарды шығару көп мөлшерде болды.

12 слайд

13 слайд
Ел i м i зде экологиялық қау i пс i зд i кт i және тұрақты экономикалық дамуымызды қамтамасыз ету мақсатымен, 2003 жылдың 3 желтоқсанында Президентт i ң Жарлығымен Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған Экологиялық қау i пс i зд i к концепциясы жарияланды. Бұл концепция қабылдағаннан бастап көптеген маңызды өзгер i стер болып жатыр. Қоршаған ортаны қорғау заңдылықтар нег i з i құрылды. Б i рқатар халықаралық кел i с i мдерге қол қойылды. Қоршаған ортаны қорғауды басқару жүйес i құрылды. Концепция қоршаған ортаны қорғау мониторинг i н i ң б i ркелк i жүйес i мен i ске асыруды ұсынады.

13 слайд

14 слайд
Яғни,қоршаған ортаны қорғау дегеніміз  табиғат пен адамның өзара қарым- қатынастағы атмосфералық ауаны, суды, жер мен оның қойнауын, жануарлар мен өсімдіктер дүниесін тағы басқа табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, сауықтыру, сапасын жақсарту, молықтыру. Бұл іс-әрекеттердің бәрі мемлекеттер заңымен, тиісті нормативтік-құқықтық актілермен, азаматтар мен қоғамдық бірлестіктердің белсенді араласуымен, мемлекеттік және мемлекетаралық келісімдермен, конвенциялармен реттеліп жүзеге асырылады.Қазақстанда «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заң 1991 жылы қабылданған. Осы заң қазіргі және болашақ ұрпақтардың мүдделері үшін қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін белгілейді және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, шаруашылық және өзге де қызметтің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсерін болғызбауға, биологиялық алуан түрлілікті сақтау мен табиғатты тиімді пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған.

14 слайд

15 слайд
Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі принциптері: 1. халықтың денсаулығына, өміріне, еңбегі мен демалысына қолайлы түрде қоршаған табиғи ортаны сақтау мен қалпына келтіру; 2. •  қазіргі және болашақ ұрпақтардың салауатты өмір сүруіне қажетті қоршаған ортаны сақтау үшін әлеуметтік-экономикалық проблемаларды шешіп отыру; 3. •  экологиялық аймақтарда экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын кеңінен қолданумен қатар, бұзылған табиғи жүйелерді қалпына келтіру; 4. •  табиғи ресурстарды толық тиімді түрде пайдалану және молықтыру; 5. •  қоршаған ортаны қорғауға экономикалық жағынан ынталандыру және табиғат ресурстарын пайдаланғаны үшін ақы төлеуді енгізу; 6. •  биологиялық алуан түрлілікті, ғылыми және мәдени маңызы бар сирек объектілерді, ерекше құнды табиғи аймақтарды сақтауды қамтамасыз ету; 7. •  қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды реттеп, олардың орындалуына мемлекеттік тұрғыдан бақылау орнату; 8. •  табиғатқа нұқсан келтіруге жол бермеу; 9. •  халықтың, қоғамдық ұйымдардың, бірлестіктер мен жергілікті басқару органдарының қоршаған ортаны қорғау саласына белсенді түрде және демократиялық жолмен қатысуы; 10. •  халықаралық құқық негізінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастық принциптерін сақтау негізінде жүзеге асыру.

15 слайд

16 слайд
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекетт i к саясаттың нег i здер i Қазақстан Республикасы Президент i н i ң 1996 жылғы 30 сәу i рдег i өк i м i мен мақұлданған «Экологиялық қау i пс i зд i к Тұжырымдамасына» енг i з i л i п, онда өтпел i кезеңн i ң экологиялық басымдықтары, атап айтқанда, жекешеленд i руд i ң экологиялық проблемалары, табиғат қорғау заңнамасының, мемлекетт i к бақылау және сараптаманың, табиғат пайдаланудың экономикалық тет i ктер i н i ң, қоршаған орта мониторинг i н i ң жүйес i н құру қажетт i л i г i н i ң мәселелер i қарастырылған болатын .

16 слайд

17 слайд
Қоршаған ортаны қорғау объект i лер i  Жойып ж i беруден, бүл i нуден, зақымданудан, азып- тозудан, ластанудан, ұтымды пайдаланбаудан және өзге де зиянды ықпал етуден:  Жер, оның қойнауы, су, атмосфералық ауа, ормандар мен өзге де өс i мд i ктер, жануарлар дүниес i;   Т абиғи экологиялық жүйелер, климат және Жерд i ң озонды қабаты қорғалуға ти i с.  Экологиялық, ғылыми және мәдени жағынан ерекше құнды қоршаған орта объект i лер i, сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтар ерекше қорғалуға ти i с .

17 слайд

18 слайд
Азаматтардың қоршаған ортаны қорғау саласындағы құқықтары мен м i ндеттер i : 1. Әрб i р азаматтың және Қазақстан Республикасының аумағында тұратын азаматтығы жоқ адамдардың, сондай-ақ шетелд i ктерд i ң өз өм i р i мен денсаулығына қолайлы қоршаған ортаға, оның жай-күй i туралы дұрыс ақпарат алуға, қоршаған ортаны қорғау туралы заңдардың бұзылуы салдарынан өз денсаулығы мен мүлк i не келт i р i лген залалдың өтелу i не алуға құқығы бар. 2. Азаматтардың:   белг i ленген тәрт i ппен табиғи ресурстарды пайдалануға, оларды қорғау және молықтыру жөн i ндег i шараларды жүзеге асыруға, қоршаған ортаны қорғау мен сауықтыруға қатысуға;   қоршаған ортаны қорғайтын қоғамдық б i рлест i ктер мен қоғамдық қорлар құруға;         қоршаған ортаны қорғау жөн i ндег i жиналыстарға, митинг i лерге, пикеттерге, шерулер мен демонстрацияларға, референдумдарға қатысуға;         қоршаған орта мәселелер i бойынша мемлекетт i к органдар мен ұйымдарға хаттар, шағымдар, арыздар мен ұсыныстар беруге және оларды қар...

18 слайд