1 слайд
Табиғи қышқылдар мен
негіздер. Индикаторлар.
№7 зертханалық тәжірибе:
«Ерітінділердің қышқылдық,
сілтілік ортасын анықтау»Химия пәні. 7 сынып
Тараз қаласы
Т.Рысқұлов атындағы №48 орта мектептің
химия пәні мұғалімі : Рисбаева Гулдана
2 слайд
Оқу мақсаты
7.3.4.1 -«қышқылдық» және «сабындылық» қасиеттер кейбір
табиғи қышқылдар мен сілтілердің белгілері болуы мүмкін
екендігін білу;
7.3.4.2 -химиялық индикаторлар метилоранж, лакмус,
фенолфталеинді және олардың әртүрлі ортадағы түстерінің
өзгеруін білу;
7.3.4.3 –рН шкаласы негізінде әмбебап индикаторды
қолданып, сілтілер мен қышқылдарды анықтай алу
3 слайд
Қышқылдар
Қышқыл ерітінділерінің қышқыл дәмі болады. Жемістердің құрамында
қышқылдар бар. Мысалы, грейпфрут, апельсин, лимонда аскорбин қышқылы мен
лимон қышқылы болады. Кез-келген қышқылдың дәмін татып көруге болмайды.
Олардың арасында өте улы қышқылдар да бар. Мысалы, күкірт қышқылы, тұз
қышқылы деп аталатын минералды қышқылдар болады.
Асқазанда тұз қышқылы болады. Әртүрлі газдалған сусындардың құрамында
көмір қышқылы болады. Азот, фосфор, күкірт қышқылдары минералды
тыңайтқыштар, бояулар, қопарылғыш заттар алуда қолданылады
Қышқыл ерітінділерімен жұмыс жасағанда қауіпсіздік техникасы ержелерін
мұқият сақтау керек. Өйткені қышқылдар күйдіргіш және уландырғыш болып
келеді
4 слайд
Сілтілер
Сілтілер – көптеген органикалық заттарды күйдіретін заттар.
Олармен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасы ережелерін қатаң
сақтау керек. Сілті ерітіндісі қолға сабын тәрізді білінеді.
Сілтілерге кальций гидроксиді (құрылыста қолданылатын әк),
натрий гидроксиді, калий гидроксиді жатады.
5 слайд
Индикаторлар
Қышқыл және сілті ерітінділері әсерінен түсін өзгертетін
заттар индикаторлар деп аталады. Индикаторлар арқылы
ерітіндінің ортасын анықтауға болады. Ерітіндінің ортасын
рН көрсеткішімен анықтайды. Кез-келген ерітіндінің рН
көрсеткішін әмбебап индикатор қағазымен анықтауға
болады.
рН < 7 болса – қышқылдық орта
рН = 7 болса – бейтарап орта
рН > 7 болса – сілтілік орта
6 слайд
Жиі қолданылатын индикаторлар –
фенолфталейн, лакмус, метилоранж
индикаторлары
7 слайд
№7 зертханалық тәжірибе : « Ерітінділердің
қышқылдық , сілтілік ортасын анықтау »
№ Заттар Лакмус Метилоранж Фенолфталеин Әмбебап
индикатор
қағазы Ерітінді
ортасы
1 Натрий
хлориді рН =7
2 Натрий
гидроксиді рН=11
3 Тұз
қышқылы рН=2
8 слайд
№ 7 зертханалық тәжірибе: «Ерітінділердің
қышқылдық, сілтілік ортасын анықтау»
№ Заттар Лакмус Метилоранж Фенолфталеин Әмбебап
индикатор
қағазы Ерітінді
ортасы
1 Натрий
хлориді күлгін Қызыл сары
түссіз рН =7 бейтарап
2 Натрий
гидроксиді көк сары таңқурай рН=11 сілтілік
3 Тұз
қышқылы қызыл қызыл түссіз рН=2 қышқылдық
9 слайд
https://daryn.online/test/183-tabyghy-qyshqyldar-men-siltiler-indykato
rlar
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз