Табиғи саябақтар Ботаникалық бақтар

1 слайд
Серәлі Ақерке ӘскербекқызыТабиғи саябақтар Ботаникалық бақтар

1 слайд

2 слайд
Табиғи саябақтар   елімізде қорғалатын ландшафтылардың жаңа түрі. Олар әлі де толық өріс алып, дами қойған жоқ. Мұның қорықтардан айырмашылығы - туристер мен тынығушылардың кіріп көруіне рұқсат етіледі. Бірақ олардан табиғатты қорғау ретін сақтау талап етіледі. 

2 слайд

3 слайд
Табиғи саябақтар Баянауыл Іле Алатауы Алтынемел Көкшетау Қарқаралы БурабайҚатон қарағайШарынСайрам-Өгем Көлсай Бұйратау

3 слайд

4 слайд
   1985  жылы  Павлодар облысындағы   Баянауыл  орман шаруашылығьінын негізінде құрылған, ауданы 50,7 мың гектар.  Саябақ аумағына енетін таулы-орманды ландшафтылары тамаша табиғат ерекшеліктерімен көзге түседі.   Қарағай ,  қайың ормандары өскен , гранитті, үгіліп мүжілген Баянауыл таулары  Сарыарқаның  шөлейтті жазықтарында орналасқан.  Мұнда  құстардың 54 түрі, сүтқоректілердің 54, балықтың 8, өсімдіктің 438 түрі бар .    Биік жері  -  Ақбеттауы , биіктігі  1026 метр .  Табиғатының қолайлы жағдайына байланысты Баянауыл тауларын  «шөлді даладағы таулы-орманды шұрат»  деп атайды.  Бұл аймақ жаппай демалыс пен туризмнің дамыған жері.  Мұнда көптеген демалыс үйлері, емдеу мекемелер, туристік базалар орналасқан. Саябақта ұзақ уақыт үгілу әрекетінен қайталанбас жартас, шоқылар қалыптасқан. Олар сыртқы түріне орай  « Жалмауыз кемпір » ,  « Найзатас » ,  « Тас және Ат басы»  т.б. деп аталады. Баянауыл табиғи саябағы

4 слайд

5 слайд
Іле- Алатауы табиғи саябағы  1996  жылы ұйымдастырылған.  Ауданы  199,7 мың гектар .    Іле Алатауының  солтүстік беткейінде  Түрген  шатқалынан бастап, батыста  Қаскелең асуына  дейінгі ерекше ландшафтыларды қорғау және демалыс, тынығу мақсатында пайдаланылады.  Мұнда қорғауға  аңның 43 түрі, құстың 138 түрі, балықтың 8 түрі, өсімдіктің 1282 түрі  алынды.

5 слайд

6 слайд
 1996 жылы  Алматы  облысының  Кербұлақ ,  Панфилов  аудандары  жерінде   орналасқан.    Ауданы  161,1 мың  гектар.  Алтынемел  тауын  қамтиды.    Мұнда  аңның  6 түрі  ( таутеке ,  қарақұйрық ,  құлан ,  қызыл  қасқыр  және  т.б.  ),  сонымен  бірге  құстың 231 түрі, балықтың 30, өсімдіктің 1800 түрі  қорғауға   алынған. Алтынемел ұлттық табиғи саябағы

6 слайд

7 слайд
 1996 жылы ұйымдастырылған.  Ауданы  182,1 мың  гектар.  Мұнда  аңның 305 түрі, қүстың 223, балықтың 22 түрі, өсімдіктің 800 түрі  қорғауға алынған. Көкшетау табиғи саябағы https://kazakh-tv.kz/kz /programms/viewArch ive?id=18462

7 слайд

8 слайд
Қарқаралы табиғи саябағы  1998  жылы кұрылған.  Ауданы  90,3 мың гектар . Қарағанды облысындағы  Қарқаралы ауданында  орналасқан. Қарқаралы жәнө Кент тау жүйелерін қамтиды.  Осында әйгілі  Шайтанкөл  орналасқан.  Мұнда  аңның 39 түрі, қүстың 55 түрі, балықтың 11 түрі, өсімдіктің 68 түрі  қорғалады. https://www.youtube.com /watch?v=if6O6h9yMOE

8 слайд

9 слайд
 2000 ж тамызда құрылды  Ақмола облысының  солтүстігінде орналасқан    Көкше  жеріндегі Бурабайдың тамаша табиғаты, тылсым бейнесі –  қарағайлы орманы , бір-бірінен көлдері арқылы бөлініп жатқан қатпарлы жартастары, биік құз басындағы тастары мен шыңдары небір бейнені көз алдыңа елестетеді.  Бурабайдың әрбір қия тасына аңыздар негізінде және бейне ерекшелігіне қарай ат қойып отырған:  Оқжетпес ,  Жұмбақтас .  Бурабай көлдеріне  Бурабай ,  Шортанды ,  Үлкен Шабақты ,  Кіші Шабақты ,  Қотыркөл  жатады. Сонымен қатар, Сары-арқаның, Көкшетау тауларының аралығында бір-біріне жақын орналасқан ұсақ көлдер тобы бар. Олар суының тазалығымен ерекшеленеді. Бурабай табиғи саябағы

9 слайд

10 слайд
 Шығыс Қазақстан облысы   Катонқарағай ауданының  аумағында  2001 жылы  ұйымдастырылған саябақ.  Ауданы 643 мың га, оның 215 мың га-сы орманды алқап, ағаштарының қоры – 24 мың м ³ , қорықтық аймақ жері 151 мың гектар. Саябақтың пайдаланылатын аумағы – 492 мың га.  Саябақтың жері жануарлар мен өсімдіктер түріне бай:  сүтқоректілердің  72 түрі, оның ішінде  марал ,  бұлан ,  таутеке ,  аю ,  сілеусін ,  құну , т.басқалар;  құстардың  250-ден астам  түрі  кездеседі. Соның ішінде сирек кездесетін, қорғауға алынып,  Қазақстанның Қызыл кітабына  енгізілген  ұлар ,  қара дегелек , т.б. құстар;  саябақ жерінде  самырсын ,  балқарағай ,  қарағай ,  шырша , қайың,  мойыл ,  терек  өседі. Өте сирек кездесетін, жылдан жылға таралу аймағы азайып бара жатқан, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген 40-тан астам өсімдік түрлері ( алтын тамыр ,  алтай рауғашы , марал тамыр) кездеседі Қатоқарағай табиғи саябағы

10 слайд

11 слайд
 Ұлттық парк  1964 жылдан  бері республикалық маңызы бар табиғат ескерткіші ретінде қорғалып келді.  Практе өсімдіктердің 940 түрі өседі, оның 60-қа жуық түрі  эндемиктер . Ондағы өсімдіктердің 21 түрі қорғауға алынып, " Қазақстанның Қызыл кітабына " енгізілген.    Сүтқоректілердің  60,  құстардың  300,  бауырымен жорғалаушылардың  20,  балықтардың  10 түрі кездеседі.  Парк аумағынан ерте кездерде тіршілік етіп, кейіннен жойылып кеткен жануарлардың ( пілдердің ,  мастодонттардың ,  мүйізтұмсықтардың ,  қорқау қасқырдың ,  стенон жылқысының , т.б.) қаңқа қалдықтары да табылған.Шарын табиғи саябағы

11 слайд

12 слайд
   Түркістан облысының  жерінде орналасқан. 2006 жылы ұйымдастырылған.  Жер аумағы 149 мың га.  Саябақты ұйымдастырудағы басты мақсат –  Батыс Тянь-Шань  тау жоталарындағы ғылыми тұрғыдан құнды табиғат байлықтарын қорғап қалу, қалпына келтіру және республикадағы экологиялық туризмді дамыту.  Саябақ орманды дала биігінен биік таулы алқапқа дейінгі 7 табиғи белдемді қамтиды.  Саябақ жануарлар әлеміне де бай. Құстардың 300-ге жуық, сүтқоректілердің 60-тан астам түрі мекендейді. Өте сирек кездесетін жануардың бірі –  көк суыр  (қысқаша Мензбир суыры). Сондай-ақ арқар, жабайы шошқа, қоңыр аю, т.б. жануарлар да кездеседі. Саябақта тұрақты түрде “Табиғат жылнамасы” жүргізіліп отырады. Сайрам-Өгем табиғи саябағы

12 слайд

13 слайд
 2007 жыл 7 ақпанда құрылды.  Жоғарғы Көлсай теңіз деңгейінен 3000 м-ге жуық, Орта Көлсай (Қайыңды) 2600 м  Төменгі Көлсай 2130 м. биіктікте орналасқан.  Көлсай өзенінің ағымында үш көл орналасқан: Жоғарғы Көлсай, Ортаңғы Көлсай, Төменгі Көлсай Көлсай табиғи саябағы

13 слайд

14 слайд
 2011 жылдың 11 наурыз да құрылды.    Ақмола облысы   Ерейментау ауданы  (60814 га) мен  Қарағанды облысы   Осакаров ауданы  (28154 га) аумағында орналасқан.  Оның жалпы ауданы 88 968 га.  Флораның құрамында  қандыағаш ,  қырыққұлақ ,  қалампыршөп ,  көктем жанаргүлі , жаушымылдық, жабысқақ мысықот, Геснер қызғалдағы сияқты сирек кездесетін және ареалы шектеліп жатқан 30-н астам түрлер кіреді.  Бақтың фаунасына 5 топ және 15 тұқымдастарға жататын сүтқоректілердің 45 түрі кіреді, арқар дың Ерейментаулық популяциясы ,  марал мекен етеді  Ұлттық бақтың орнитофаунасы құрамына құстардың 227 түрі кіреді Қазақстанның Қызыл к i табына енген  жалбағай ,  сұңқылдақ аққу ,  ақбас үйрек , кәдімгі тұрпан,  дала қыраны , тазтырна,  дуадақ ,  безгелдек ,  тарғақ ,  үкі  сияқты ұялайтын құстардың 13 түрі кездеседі. Сондай-ақ Қызыл кітапқа енген шыбын-ш i ркейд i ң 17 түрі бар.Бұйратау табиғи саябағы

14 слайд

15 слайд
ғылыми-зерттеу, мәдени-ағарту, іс- тәжірибелік оқыту мақсаттарымен өсімдік өсіріп, оны зерттейтін,  ботаникалық  білімді насихаттайтын мекеме; ғылыми зерттеу және ғылыми мәдени өндірістік мекеме. Онда тірі өсімдіктердің колекциясын жинап олардың көмегімен өсімдіктердің сан алуандығын және жердің өсімдік әлемінің байлығын зерттейді. Ботаникалық бақтардың басты мақсаты -жаңа өсімдік түрлерін ашу, оларды кешенді зерттеу және интродукциялау. Ботаникалық бақтардың көбінде дендрарий, альпинарийсу өсімдіктері мекендейтін тоғандар бар және пайдалы өсімдіктердің экспозициялары орналасқан. Негізгі ғылыми бағыттары: жергілікті және сырттан әкелінген  өсімдіктерді  өсіру, жерсіндіру, олардың  биологиясын ,  селекциясын  зерттеу; ботаникалық ілімді дамыту, оның жетістіктерін жалпы халыққа тарату; республикамызда азайып бара жатқан, жойылу қаупі төнген өсімдіктерді қолдан өсіріп көбейту, қала, ауыл, елді мекендерді көгалдандыру; бақ өсіру; гүлзар салу бағыттарында ғылыми- ағарту жұмыстарын жүргізу; өсімдіктердің жаңа түрлерін іздестіру, олардың пайдалы қасиеттерін анықтап, адам қажетіне жарату; өсімдіктер әлемін қорғау, көркейту. Ботаникалық бақтың негізгі бөлігін – шет жерлерден әкеліп отырғызылған өсімдіктер құрайды. Олар биологиялық ерекшеліктеріне қарай ашық далада, оранжереяда, жылыжайда өсіріледі. Бас ботаникалық бақ ( Алматы ),  Маңғыстау  тәжірибелік ботаникалық бағы ( Ақтау ),  Жезқазған ботаникалық бағы ,  Алтай ботаника бағы  (Лениногор),  Іле ботаникалық бағы  (Бақанас),  Қарағанды ботаникалық бағы  бар. Ботаникалық бақ

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд
Назарларыңызға рақмет!

17 слайд