Тіл мәртебесі - ел мәртебесі

1 слайд
“ ТІЛ мәртебесі-Ел мәртебесі ” атты сайыс 9-11-СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫ

1 слайд

2 слайд
1. Оқушылардың ана тілін құрметтеуге, ұлттық тіл ретінде бағалауға, оны туған Отанында аға тіл дәрежесіне көтеретіндей қызмет жасауға үйрету; 2. Жас ұрпақты ана тілінің қадір – қасиетін түсіне білуге шақыру. Олардың халқына деген сүйіспеншілігін, тіліне деген құрметін арттыру. 3. Ана тілін терең меңгеруге құштарлықтарын ояту, ана тілінің кең қанат жаюына үлес қосуға, мақтан тұтуға тәрбиелеуМақсаты:

2 слайд

3 слайд
Ақын-жазушылардың тіл туралы пікірлері Ана тілінен айырылған адам өз халқы жасаған мәдени мұраның бәрінен құралақан қалады. Ғ.Мүсірепов

3 слайд

4 слайд
Бұл дәуірде, өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес. М.Әуезов

4 слайд

5 слайд
 Тілдің тіршіліктегі мәніне қазақ ежелден көңіл бөлген. Сондықтан да “өнер алды- қызыл тіл” дейді. С.Мұқанов

5 слайд

6 слайд
Анамыздың ақ сүтімен бойымызға дарыған тілімізді ұмыту – ата-бабамызды, тарихымызды ұмыту. Б.Момышұлы

6 слайд

7 слайд
«Жылдам болсаң,айтып көр»

7 слайд

8 слайд
1. Өнер алды не? 2. Ең бірінші бақытым ...... 3. Үш биді ата 4. Тілдің ең негізгі қызметі 5. Ашу дұшпан - ......... 6. Тіл туралы заң қашан қабылданды? 7. Орыс графикасына негізделген қазақ жазуы 8. Моңғолия жерінен табылған ескерткіштер қалай аталады? 9. Көне түркі жазуының кілтін тапқан ғалымдар 10. 1929 жылға дейін қолданылған жазу 9-сынып

8 слайд

9 слайд
10-сынып 1. Сөз анасы .......... 2. Ал екінші бақытым ........... 3. Құрғақ сөзінің антонимі ....... 4. Мұсылмандардың қасиетті үйі 5. Қазақта топ аттылар жарысын не деп атайды? 6. Мұсылман дінінің қасиетті кітабы 7. Ежелгі түркілердің жазуы қалай аталды? 8. Төте жазуды ұсынған ғалым, ақын 9. 1929-1940 жылдар арасында қолданылған жазу 10. Орхон –Енисей ескерткіштеріндегі жазу кімдерге арналған?

9 слайд

10 слайд
11-сынып  1.Сүйектен өтетін не?  2.Шешендік өнердің Отаны...  3.Қазақ шешендік өнері кімдерден бастау алады?  4. Қазақ тіліне алғашқы рет Мемлекеттік тіл мәртебесі қашан берілді?  5.Алшақ сөзінің антонимі  6.Стиль түрлерін ата  7.Алғашқы шыққан газет атауы  8.Тіл атасы, әдебиет зерттеушісі, ғалым  9. Тұңғыш қазақ романы

10 слайд

11 слайд
«Мықты болсаң,тауып көр» (Тұрақты тіркестердің мағынасын ашу)

11 слайд

12 слайд
Маңдай Шертпеді Самай Шүйде Желке

12 слайд

13 слайд
“ Маңдайынан шертпеді”- ренжітпеді

13 слайд

14 слайд
Көңіл Түзу Ес Жады Ой

14 слайд

15 слайд
“ Көңілі түзу”- тілеулес, ниеттес

15 слайд

16 слайд
Жүрек басты Сөз Жан Бауыр

16 слайд

17 слайд
“ Бауырына басу”- қамқорлығына алу, мейірлену

17 слайд

18 слайд
Езу артты Иек Ерін Құлақ

18 слайд

19 слайд
“ Иек артты”- сенім білдірді

19 слайд

20 слайд
Күлкі Шайдай ашылды Дауыс Дем Ұйқы

20 слайд

21 слайд
“ Ұйқысы шайдай ашылды”- сергіп оянды

21 слайд

22 слайд
Азап шекті Жолаушы Керуен Сапар

22 слайд

23 слайд
“ Азап шекті”- қиындық көрді

23 слайд

24 слайд
Сары Жібін аттамады Қара Ала Шұбар

24 слайд

25 слайд
“ Ала жібін аттамады”- алдамады, өтірік айтпады

25 слайд

26 слайд
Дарын ашылу Талап Бақ Ынта

26 слайд

27 слайд
“ Бағы ашылды”-жолы болды

27 слайд

28 слайд
Тебу сан Ұру Соғу Қағу

28 слайд

29 слайд
“ Сан соғып қалды”-алданды

29 слайд

30 слайд
Ұл Жиған жүгіндей Күйеу Келін Қыз

30 слайд

31 слайд
“ Қыздың жиған жүгіндей”-ұқыпты, әдемі

31 слайд

32 слайд
«Жүйрік болсаң, шауып көр» (Мақал-мәтел құрастыру)

32 слайд

33 слайд
Ар Қамыс Ұят Намыс Жігер

33 слайд

34 слайд
“ Ерді намыс өлтіреді, қоянды қамыс өлтіреді”

34 слайд

35 слайд
Туыс Ағайын Жар Келін Абысын

35 слайд

36 слайд
“ Ағайын тату болса- ат көп, Абысын тату болса- ас көп”

36 слайд

37 слайд
Жүрек Батыр Бауыр Жан Бас

37 слайд

38 слайд
“ Батырға да жан керек”

38 слайд

39 слайд
Қыша Тас Қия Қаңбақ Қына

39 слайд

40 слайд
“ Қына тасқа бітеді, Ақыл жасқа бітеді”

40 слайд

41 слайд
Қырық тобықтай Тоқсан Отыз Елу

41 слайд

42 слайд
“ Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні”

42 слайд

43 слайд
Дауыл Шөп Жел Боран Құйын

43 слайд

44 слайд
“ Жел болмаса, шөптің басы қимылдамайды”

44 слайд

45 слайд
Ажал қырық Дүние Өлім Өмір

45 слайд

46 слайд
“ Қырық жыл қырғын болса да ажалды өледі”

46 слайд

47 слайд
Азамат қызыл Жігіт Қыз Бойжеткен

47 слайд

48 слайд
“ Қыздың көзі қызылда”

48 слайд

49 слайд
Ақыл Тіл Амал Ой Білім

49 слайд

50 слайд
“ Тіліңмен жүгірме , біліммен жүгір”

50 слайд

51 слайд
Қайың Ер жігіт Терек Емен Қарағай

51 слайд

52 слайд
“ Еменнің иілгені-сынғаны, Ер жігітің екі сөйлегені-өлгені ”

52 слайд

53 слайд
«Ойлы болсаң, озып көр» (Берілген сөздің мағынасын, қай салаға қатыстылығын анықтау)

53 слайд

54 слайд
Салт-дәстүр Жалаңқат Егіншілік Ер сауыты Аңшылық

54 слайд

55 слайд
“ Жалаңқат”-еш астарсыз, жалаң қабаттан тұратын батырлардың сауыты

55 слайд

56 слайд
Ыдыс Қолүздік Сый-сыяпат Киім Тағам

56 слайд

57 слайд
“ Қолүздік”-қандай да бір іске көмектескендерге үйдегі бәйбішенің жасайтын сый- сыяпаты

57 слайд

58 слайд
Мата Торқа Жиһаз Қару Құрал-сайман

58 слайд

59 слайд
“ Торқа”-ең қымбат жібек мата”

59 слайд