Тоқу тәсілдері мен техникалары. Бұйымның нобайын дайындау
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
ТАҚЫРЫБЫ: ТО ҚУ
ТӘСІЛДЕРІ МЕН
ТЕХНИКАЛАРЫ.
БҰЙЫМНЫҢ
НОБАЙЫН
ДАЙЫНДАУ
1 слайд
ТАҚЫРЫБЫ: ТО ҚУ ТӘСІЛДЕРІ МЕН ТЕХНИКАЛАРЫ. БҰЙЫМНЫҢ НОБАЙЫН ДАЙЫНДАУ
2 слайд
САБАҚ МАҚСАТЫ:
Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі өнер,
қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктері
туралы білімі мен түсінігін көрсету
2 слайд
САБАҚ МАҚСАТЫ: Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктері туралы білімі мен түсінігін көрсету
3 слайд
І ТОПҚА АРНАЛҒАН
СҰРАҚТАР
1. Ілмек бізбен тоқылған
бұйымдар қандай болады ?
2. Ілмек бізде қандай шалмалар
қолданылады?
3. Тоқыма біз пішіні мен
өлшеміне қарай қандай болып
келеді?
3 слайд
І ТОПҚА АРНАЛҒАН СҰРАҚТАР 1. Ілмек бізбен тоқылған бұйымдар қандай болады ? 2. Ілмек бізде қандай шалмалар қолданылады? 3. Тоқыма біз пішіні мен өлшеміне қарай қандай болып келеді?
4 слайд
ІІ ТОПҚА АРНАЛҒАН
СҰРАҚТАРЫ
1.Ілмек бізбен тоқу
техникасы?
2.Тоқыма біз материалына
қарай қандай топтарға
бөлінеді?
3. Іліп тоқуға арналған иірім
жіп түрлері?
4 слайд
ІІ ТОПҚА АРНАЛҒАН СҰРАҚТАРЫ 1.Ілмек бізбен тоқу техникасы? 2.Тоқыма біз материалына қарай қандай топтарға бөлінеді? 3. Іліп тоқуға арналған иірім жіп түрлері?
5 слайд
І ТОПТЫҢ ЖАУАП БЕРУ
БАРЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ДИСКРИПТОРЛАР:
Ілмек бізбен тоқылғн
бұйымдарды біледі
Ілмек бізбен тоқығанда қандай
шалмалар қолданылатынын
біледі
Тоқыма біздің пішіні мен
өлшеміне қарай қандай болып
келетінін біледі
5 слайд
І ТОПТЫҢ ЖАУАП БЕРУ БАРЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДИСКРИПТОРЛАР: Ілмек бізбен тоқылғн бұйымдарды біледі Ілмек бізбен тоқығанда қандай шалмалар қолданылатынын біледі Тоқыма біздің пішіні мен өлшеміне қарай қандай болып келетінін біледі
6 слайд
ІІ ТОПТЫҢ ЖАУАП БЕРУ
БАРЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ДИСКРИПТОРЛАР
Ілмек бізбен тоқу техникасын
біледі
Тоқыма біздің материалына
қарай қандай болып келетінін
біледі
Іліп тоқуға арналған иірімжіп
түрлерін біледі
6 слайд
ІІ ТОПТЫҢ ЖАУАП БЕРУ БАРЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДИСКРИПТОРЛАР Ілмек бізбен тоқу техникасын біледі Тоқыма біздің материалына қарай қандай болып келетінін біледі Іліп тоқуға арналған иірімжіп түрлерін біледі
7 слайд
І ТОП МӘТІНІН ҚОРҒАУ
БАРЫСЫНДАҒЫ
ДИСКРИПТОРЛАР:
Берілген мәтінді
ресурс ретінде
пайдаланады
Тарихи мәліметтерді
пайдаланады
7 слайд
І ТОП МӘТІНІН ҚОРҒАУ БАРЫСЫНДАҒЫ ДИСКРИПТОРЛАР: Берілген мәтінді ресурс ретінде пайдаланады Тарихи мәліметтерді пайдаланады
8 слайд
ІІ МӘТІНІН ҚОРҒАУ БАРЫСЫНДА
ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ДИСРИПТОРЛАР:
Берілген мәтінді
ресурс ретінде
пайдаланады
Тоқудың тәсілдері мен
техникасын айтады
8 слайд
ІІ МӘТІНІН ҚОРҒАУ БАРЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДИСРИПТОРЛАР: Берілген мәтінді ресурс ретінде пайдаланады Тоқудың тәсілдері мен техникасын айтады
9 слайд
ТОҚЫМА ӨНЕРІ ЖАЙЛЫ
Баяғыдан үй ішін сәндеу үшін
адамдар қарапайым заттарды
пайдаланды. Қолдақ тоқыма
тоқу алғашында жай ғана
қажеттілік болғанымен бертін
келе нағыз өнер түріне айналды.
Алғаш ілмектеп тоқуды кім
ойлап тапқаны белгісіз,
дегенмен, біздің эрамызға дейін
пайда болғаны мәлім. Египетте
бір табыттың ішінен кішкентай
баланың тоқыма аяқ киімі
шыққан. Археологтар бұл
бұйымға шамамен 4000 жыл
болған деп отыр.Ал біздің
эрамыздың басында тоқыма
өнері өте жоғары деңгейде
дамыған.
9 слайд
ТОҚЫМА ӨНЕРІ ЖАЙЛЫ Баяғыдан үй ішін сәндеу үшін адамдар қарапайым заттарды пайдаланды. Қолдақ тоқыма тоқу алғашында жай ғана қажеттілік болғанымен бертін келе нағыз өнер түріне айналды. Алғаш ілмектеп тоқуды кім ойлап тапқаны белгісіз, дегенмен, біздің эрамызға дейін пайда болғаны мәлім. Египетте бір табыттың ішінен кішкентай баланың тоқыма аяқ киімі шыққан. Археологтар бұл бұйымға шамамен 4000 жыл болған деп отыр.Ал біздің эрамыздың басында тоқыма өнері өте жоғары деңгейде дамыған.
10 слайд
ІІ МӘТІНІН ҚОРҒАУ БАРЫСЫНДА
ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ДИСРИПТОРЛАР:
Берілген мәтінді
ресурс ретінде
пайдаланады
Тоқудың тәсілдері мен
техникасын айтады
10 слайд
ІІ МӘТІНІН ҚОРҒАУ БАРЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДИСРИПТОРЛАР: Берілген мәтінді ресурс ретінде пайдаланады Тоқудың тәсілдері мен техникасын айтады
11 слайд
БІЛГЕН ДҰРЫС:
Иірім жіпті және шалмабізді дұрыс таңдау – маңызды әрі
жауапты іс.
Шалмабізде тоқуды үйрену үшін бар болғаны жүн
иірімжібі немесе акрил талшықтарынан жасалған
иірімжібін таңдаған дұрыс, мұндай жіптер шалмабізде
оңай жылжиды және жұмыс жасауға жеңілдік
туындатады.
11 слайд
БІЛГЕН ДҰРЫС: Иірім жіпті және шалмабізді дұрыс таңдау – маңызды әрі жауапты іс. Шалмабізде тоқуды үйрену үшін бар болғаны жүн иірімжібі немесе акрил талшықтарынан жасалған иірімжібін таңдаған дұрыс, мұндай жіптер шалмабізде оңай жылжиды және жұмыс жасауға жеңілдік туындатады.
12 слайд
Ш
А
Л
М
А
Б
ІЗ
Д
ІҢ
Т
Ү
Р
Л
Е
Р
І1-қарапайым
тегіс беттік кенеп
іспеттес тақталы
бұйымды тоқуға
арналған ұшы
бекітілген ұзын
шалмабіз.
Ұшындағы
бекітпесі
бұйымды сырғып
шалмабізден
шығып кетпес
үшін ұстап
тұрады
2а -диаметрі 3.0
мм,
2b - диаметрі 2
мм, өте жіңішке
шалмабіздер.
Олар шұлық
тоқуға арналған
3а – жуан және
3b – жіңішке
сақина тәріздес
немесе троспен
жалғанған
шалмабіздер
12 слайд
Ш А Л М А Б ІЗ Д ІҢ Т Ү Р Л Е Р І1-қарапайым тегіс беттік кенеп іспеттес тақталы бұйымды тоқуға арналған ұшы бекітілген ұзын шалмабіз. Ұшындағы бекітпесі бұйымды сырғып шалмабізден шығып кетпес үшін ұстап тұрады 2а -диаметрі 3.0 мм, 2b - диаметрі 2 мм, өте жіңішке шалмабіздер. Олар шұлық тоқуға арналған 3а – жуан және 3b – жіңішке сақина тәріздес немесе троспен жалғанған шалмабіздер
13 слайд
ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС КЕЗІНДЕ
ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ДИСКРИПТОРЛАР:
Берілген нобай бойынша тоқу
схемасын құрады
Тоқу схемасы арқылы бұйымды
тоқиды
Тоқу барысында түрлі – түсті жіп
қолданады
13 слайд
ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС КЕЗІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДИСКРИПТОРЛАР: Берілген нобай бойынша тоқу схемасын құрады Тоқу схемасы арқылы бұйымды тоқиды Тоқу барысында түрлі – түсті жіп қолданады
14 слайд
БАСТАПҚЫ ҚАТАРЫН ІЛМЕКТЕУ
Алғашқы қатар. Жіпті
сол қолға алады. Екі
бізді біріктіре ұстап,
тоқылатын шүйке
жіптің астынан
өткізеді, сұқ
саусақтағы жіпті
бізбен іліп алып, бас
бармақтағы жіпті
шалу арқылы өткізеді.
Бас бармақты
шалудан босатып,
жіпті тарту керек.
Әрбір келесі шалуды
шығару үшін осы
әдістерді қайталайды.
Сонда алғашқы
қтарды құрайтын
жіптер тізбегі шығады
14 слайд
БАСТАПҚЫ ҚАТАРЫН ІЛМЕКТЕУ Алғашқы қатар. Жіпті сол қолға алады. Екі бізді біріктіре ұстап, тоқылатын шүйке жіптің астынан өткізеді, сұқ саусақтағы жіпті бізбен іліп алып, бас бармақтағы жіпті шалу арқылы өткізеді. Бас бармақты шалудан босатып, жіпті тарту керек. Әрбір келесі шалуды шығару үшін осы әдістерді қайталайды. Сонда алғашқы қтарды құрайтын жіптер тізбегі шығады
15 слайд
Образец текста Образец текстаОҢ ЖӘНЕ ТЕРІС ШАЛУЛАР
1 - тәсіл: оң шалу бергі жіп
арқылы тоқылады, оң
қолдағы бізбен сол
қолдағы біздің ьойындағы
жіпті іліп алып шығады 2 - тәсіл: ескі тәсіл, сондықтан
осылай алынған шалуларды
кейде "әженің шалулары" деп
атайды. Оң шалуды арғы
жіппен, оң қолдағы бізді
оңнан солға қарай өткізіп
тоқиды.Оларды екі түрді тәсілмен тоқуға болады.
15 слайд
Образец текста Образец текстаОҢ ЖӘНЕ ТЕРІС ШАЛУЛАР 1 - тәсіл: оң шалу бергі жіп арқылы тоқылады, оң қолдағы бізбен сол қолдағы біздің ьойындағы жіпті іліп алып шығады 2 - тәсіл: ескі тәсіл, сондықтан осылай алынған шалуларды кейде "әженің шалулары" деп атайды. Оң шалуды арғы жіппен, оң қолдағы бізді оңнан солға қарай өткізіп тоқиды.Оларды екі түрді тәсілмен тоқуға болады.
16 слайд
ТОҚУ ҮЛГІСІ
Үлгі үшін біз шалмабізге
20 ілмекті тереміз.
Біз жұмыстарды
бұрамыз, алдыңғы
қабырғаға шетінен
шетін іліп, беттік
ілмектер қатарын
бірінші тәсілмен
тоқимыз.
Тағы да, тоқыманы
айналдырып, артқы
қабырғаның шеткі
ілмекті шешіп, қатарды
теріс ілмекпен бірінші
жолмен тоқимыз.
Тағы да айналдырып,
осы тәсірмен оң ілмек,
теріс ілмек етіп
қайталап отырамыз.
16 слайд
ТОҚУ ҮЛГІСІ Үлгі үшін біз шалмабізге 20 ілмекті тереміз. Біз жұмыстарды бұрамыз, алдыңғы қабырғаға шетінен шетін іліп, беттік ілмектер қатарын бірінші тәсілмен тоқимыз. Тағы да, тоқыманы айналдырып, артқы қабырғаның шеткі ілмекті шешіп, қатарды теріс ілмекпен бірінші жолмен тоқимыз. Тағы да айналдырып, осы тәсірмен оң ілмек, теріс ілмек етіп қайталап отырамыз.
17 слайд
ҚАРАПАЙЫМ РЕЗЕҢКЕ
Өрнек екі жақты
болады. Үлгі үшін біз
шалмабізге 20 ілмекті
тереміз.
Тоқыманы айналдыра
шеткі ілмекті шешіп,
беттік ілмек, сонан соң
теріс ілмек, осылайша
кезекпен қатардың
соңына шейін тоқып
шығаамыз. Тоқыманы
айналдырып,
суреттегідей етіп
қайталап отқимыз.
17 слайд
ҚАРАПАЙЫМ РЕЗЕҢКЕ Өрнек екі жақты болады. Үлгі үшін біз шалмабізге 20 ілмекті тереміз. Тоқыманы айналдыра шеткі ілмекті шешіп, беттік ілмек, сонан соң теріс ілмек, осылайша кезекпен қатардың соңына шейін тоқып шығаамыз. Тоқыманы айналдырып, суреттегідей етіп қайталап отқимыз.
18 слайд
ІЛМЕКТІҢ СОҢҒЫ ҚАТАРЫН
БЕКІТУ
1-әдіс. (классикалық).
Бірінші ілмекті оң жақ
шалмабізге орамастан сол
жақ шалмабізден шешіп
отырамыз. Екінші ілмекті
суреттегідей етіп шалу
керек: егер ілмек беттік
болса беттік, теріс болса
теріс етіп тоқимыз. Левую
спицу вводят слева направо в
первую петлю на правой
спице, оттягивают ее на себя
и перекидывают
(сбрасывают через петлю на
правой спице. Вяжут
следующую петлю и опят
сбрасывают через нее петлю
с правой спицы. Этот способ
также называют способом
перекидывания петли.
18 слайд
ІЛМЕКТІҢ СОҢҒЫ ҚАТАРЫН БЕКІТУ 1-әдіс. (классикалық). Бірінші ілмекті оң жақ шалмабізге орамастан сол жақ шалмабізден шешіп отырамыз. Екінші ілмекті суреттегідей етіп шалу керек: егер ілмек беттік болса беттік, теріс болса теріс етіп тоқимыз. Левую спицу вводят слева направо в первую петлю на правой спице, оттягивают ее на себя и перекидывают (сбрасывают через петлю на правой спице. Вяжут следующую петлю и опят сбрасывают через нее петлю с правой спицы. Этот способ также называют способом перекидывания петли.
19 слайд
МАҢЫЗДЫ!
Бастапқы кезде тоқымашылардың ең
негізгі мәселесі, ол – өте тығыз етіп
тоқиды.
Тоқыған кезде қолды, иықты бос ұстау
керек.
Асықпаған жөн.
Үлгі тоқыманы шалмабізден еркін
сусып жылжитындай болғанға шейін
тоқып үйрену керек. Сонда ғана
тоқыма бұйым, жұмсақ тегіс болып
шығады.
19 слайд
МАҢЫЗДЫ! Бастапқы кезде тоқымашылардың ең негізгі мәселесі, ол – өте тығыз етіп тоқиды. Тоқыған кезде қолды, иықты бос ұстау керек. Асықпаған жөн. Үлгі тоқыманы шалмабізден еркін сусып жылжитындай болғанға шейін тоқып үйрену керек. Сонда ғана тоқыма бұйым, жұмсақ тегіс болып шығады.