Тұлғааралық қарым қатынас.

1 слайд
Тұлға аралық және ұйымдағы қарым қатынасты түсіну

1 слайд

2 слайд
Қарым-қатынастың адам өміріндегі маңызы. Қарым-қатынас адамзат қоғамының және жеке тұлғаның жарқын өмір сүруінің міндетті шарты. Қарым-қатынас аса үлкен құндылық болып табылады

2 слайд

3 слайд
Қарым-қатынас функциялары. 1. Прогматикалық функция – адамдардың бiрiккен iс-әрекетi процесiнде өзара әрекеттесуде жүзеге асады. 2. Қарым-қатынастың қалыптастырушы функциясы - бұл адамдық тұлға ретiнде дамуы және қалыптасу процесiнде танылады. Шындығында үлкен мен қарым-қатынас жасамай болмайды. 3. Растау функциясы – бiз өзге адамдармен қарым-қатынас жасағанда ғана өзiмiздiң қандай екенiмiздi танып түсiнiп растай аламыз. Өз құндылығыңды мойындалатынына көз жеткiзу үшiн адам өзге адамдардың қолдауын iздегенде осы функция көрiнедi.

3 слайд

4 слайд
4. Тұлғааралық қатынастарды ұйымдастыру және қолдау функциялары. Кез-келген адамдардың қарым-қатынасы өзге адамдарды бағалаумен және белгiлi бiр жақсы немесе жаман эмоцияналды қатынастарды орнатумен, байланысты тiптi адамдардың өзiмен әртүрлi жағыдайда қатынас жасауға болады. 5. Тұлғаның iшiндегi қарым-қатынас формасы. – бұл маңыздылардың бiрi. Өз-өзiмен жүргiзiлген диалогтың негiзiнде бiз белгiлi бiр шешiмдер қабылдап маңызды әрекеттерге барамыз. Мұндай iшкi қарым-қатынасты адам ойлауының әртүрлi тәсiлi ретiнде қарастыруға болады.

4 слайд

5 слайд
Тұлғааралық қарым-қатынаста жүргізілген зерттеулер. Студенттің қатынас жасау типтерін зерттеген еңбектерді қарастыра отырып, студенттердің қарым-қатынас жасау қабілетін үш түрге бөліп қарастыруға болатындығын Л.А.Перовская, Ю.М.Лотман, М.И.Рыданов және Б.Ф.Ломовтардың еңбектерінен көреміз: 1) Жалғыздыққа бейім өзімен-өзі жүретін студент. Оны айналасындағы құрдастарымен қарым-қатынас жалықтырады. Ол өзімен-өзі жалғыз қалғанда немесе өзі ұнататын ісімен айналысқанда ғана өзін жайлы сезінеді. 2) Жұптасқан қарым-қатынас түріне бейім студент. Оның жанында сенімді досы немесе құрбысы болуы қажет. Ол доссыз немесе құрбысыз толыққанды өмірді сезіне алмайды. 3) Топтық, ұжымдасқан қарым-қатынас түріне бейім студенттер. Мұндай ұжымдасқан немесе бейімділіктеріне қарай топтасқан студенттерден дұрыс бағыттағы салауатты қарым-қатынастағы ұжымдар да, сондай-ақ, қоғамдағы жағымсыз әрекеттерге баратын топтар да қалыптасуы мүмкін.

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
Тұлғааралык қарым-қатынас түрлері. Мақсатына қарай қарым-катынас психологиясы тұлғааралық қарым-қатынастың үш түрін ажыратады: 1. императив (бұйрық), 2. манипуляция (айла), 3. диалогтық қарым-қатынас.

8 слайд

9 слайд
Императивтік немесе әміршіл қарым-қатынас —өз қарым-қатынас серігінің тәртібі мен ісәрекетіне бакылау жасау мақсатындағы әсер етудің авторитарлық, директивтік формасы. Қарымқатынас партнері тек әсер етудің нысанасы, пассив ретінде қарастырылады. Императивтің ерекшелігі, партнерды бағындыру жөніндегі негізгі мақсатының жасырынбай айқын көрініп тұратындығында. Әсер етудің құралдары ретінде бұйрық, талап, әмір, тиым салу, нұсқау пайдаланылады (Отыр! Түр! Әкел!). Сонымен, әміршіл қарым-қатынас -басқаны өзіне қажетті белгілі әрекетке күшпен бағдарлау.

9 слайд

10 слайд
Манипуляция, алдап-арбау қарым-қатынасы — жиі кездесетін тұлғааралық қарым- қатынас түрі, қарым-қатынас партнерін өзінің жасырын ниетіне бағындыруды көздеген іс- әрекет. Өз мақсатына жету үшін манииулятор қарым- қатынас партнерін нысана ретінде қарастырады. Манипуляциялық қарым-қатынас - басканы өз мақсатын жасырып өзіне қажетті іс- әрекетке баулу.

10 слайд

11 слайд
Диалогтық қарым-қатынас. Бүл тең құқықтық субъектілердің арақатынасы, қарым-қатынас мақсаты - өзін-өзі және өзгені тану, білу, дамыту. Жоғарыда аталған арақатынастардан негізгі айырмашылығы - экоцентризмнен, өзіндік ұстанымнан альтруизмге, өзгеге, басқаға бағытталған ұстанымға көшу. Бүл қарым-қатынас үрдісінде екі дауыс, екі пікір есітіледі, бұл субъект — субъект қатынасы.

11 слайд

12 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ Қарым-қатынас - бұл бірлескен іс-әрекеттің қажеттіліктерімен туындайтын және ақпарат алмасуды, өзара әрекеттесудің бірыңғай стратегиясын әзірлеуді, басқа адамды қабылдау мен түсінуді қамтитын адамдар арасындағы байланыстарды құру мен дамытудың күрделі көп қырлы процесі. Қарым-қатынас психологиясы адамдардың бір-бірін қабылдауы мен түсінуі сияқты құбылыстарды зерттейді; еліктеу, иландыру және сендіру; бірігу және жанжал; бірлескен іс-әрекеттер және тұлғааралық қатынастар. Осы психологиялық құбылыстардың алуан түрлілігімен олардың пайда болуының негізгі көзі адамдар арасындағы қарым- қатынас саласы болып табылады. Басқа адамдармен қарым-қатынас жасай отырып, адам адамзат жинаған білімді, оның тәжірибесін, қалыптасқан заңдар мен нормаларды, құндылықтар мен іс-әрекет тәсілдерін игереді де, адам ретінде қалыптасады. Қарым-қатынас адамның психикалық дамуының маңызды факторы болып табылады. Дәл осы қарым-қатынаста адамның психикалық процестері, күйлері мен мінез-құлқының белгілері туындайды, пайда болады және көрінеді.

12 слайд

13 слайд
1. Тәжібаев Т. Жалпы психология Алматы, «Қазақ университеті», 1993ж. 2. Маклаков А.Г. Общая психология М., 2000г. 3. Жарықбаев Қ. Жантану негіздері: оқулық. А. «Білім». 2002ж. 4. Намазбаева Ж.И. Психология .Алматы: 2005ж. 5. Годфруа Ж. Что такое психология М., «Мир», 1996ж. 6. Крылова А.А. Психология, М., «Проспект», 1998г. 7. Майерс Д. Әлеуметтік психология [Мәтін] = Social Psychology: [оқулық] / Д. Г. Майерс, Ж. М. Туенж ; ауд. Г. Қ. Айқынбаева [және т.б.]. - 12-бас. - Астана: «Ұлттық аударма бюросы» ҚҚ, 2018. - 559, [1] б.: сур. - (Рухани жаңғыру). 8. Ильин Е.П. Психология общения и межличностных отношений. - СПб.: Питер, 2009. - 576 с. ил. - (Серия «Мастера психологии»). Қолданылған әдебиеттер;

13 слайд

14 слайд

14 слайд