Тұрақты аймақтық дамудың геоэкологиялық индикаторлары

1 слайд
Тұрақты аймақтық дамудың геоэкологиялық индикаторлары Геоэкологиялық индикаторлардың ролін білу ЭЫДҰ, ЮНЕП ұсынған индикаторлар жүйелерін анықтау Тұрақты дамуды бағалауды үйрену

1 слайд

2 слайд
Геоэкологиялық индикаторлар Кез келген елдің геоэкологиялық жағдайын бағалау үшін оның жай-күйінің белгілі бір көрсеткіштері қажет. Осы факторларды интеграциялайтын тиісті индикаторлардың болуы маңызды БҰҰ-ң Рио-де- Жанейродағы Қоршаған орта және даму жөніндегі конференцияда геоэкологиялық индекаторлар мен индекстерді анықтау қажеттілігі айтылған болатын Нәтижесінде үш индикатор тобына біріктірген тұжырымдама әзірленді: 1. қоршаған ортаға жүктеме; 2. Қоршаған орта жағдайын анықтайтын; 3. Өзгеріске реакция беретін индикаторлар Бұл тәсілдер арқылы қарапайым мәселелер зерттеледі: Қоршаған орта және табиғат ресурстарының жай- күйіне не болып жатыр? Неге бұлай болып жатыр? Қоғам бұл өзгерістерге қалай жауап беруде? А В С DВСD А СD ВА D СВА

2 слайд

3 слайд
Дүниежүзілік банктің жыл сайынғы баяндамасында айтылған «әлемдік даму индикаторы» БҰҰ қойған мақсаттарға – экономикалық өсуге, кедейлікпен күресуге ұмтылысты бағалауға мүмкіндік береді Барлық көрсеткіштер 6 бөлімге топтастырылған: жалпы, халық , қоршаған орта, экономика, мемлекет, нарық Геоэкологиялық индикаторлар

3 слайд

4 слайд
Әлемдік ресурстар институтында орындалған ұжымдық жұмыстың авторлары 4 негізгі геоэкологиялық индексті әзірлеуді ұсынды Геоэкологиялық индикаторлар Қоршаған ортаның ластану индексі Негізгі геоэкологиялық индикаторлар Адамдардың әл- ауқатына экологиялық әсер ету индексі Ресурстардың сарқылу индексі Экожүйелер жағдайының тәуекел индексі

4 слайд

5 слайд
Геоэкологиялық индикаторлар Мәселе Жүктеме/ қысым индексі Жай-күйінің индексі Реакция беру индексі Эвтрофикация N2, P-дың суға, топыраққа түсуі N2, P-дың шоғырлануы Арналарды тазарту, қаржы салымы Ацидификация (қышқылдық артуы) SОx, NОx, NH3 түсімдері Жиналу, шоғырлану Ққаржы салымы, халықаралық келісім Улы заттармен улану Қоршаған ортаға түсетін түсімдер шоғырлану Қаржы салымы Қаладағы қоршаған ортаның сапасы SОx, NОx, органикалық заттар эмиссиясы SОx, NОx, органикалық заттардың жиналуы Көлікті жаңғырту, күрделі салымдар Биологиялық алуантүрлілік Экожүйелердің антропогендік трансформациясы Түрлердің салыстырмалы түрде молдығы Қорғауға алынған аумақтар Қалдықтар Қалдықтардың пайда болуы Жерасты сулары мен топырақтың сапасы Өңдеудің жылдамдығы, қаржы салымдары

5 слайд

6 слайд
Жергілікті жердің тұрақты даму көрсеткіштері мен индикаторлары Тұрақты даму тұжырымдамасы капиталдың 4 түрінен тұратын елдің не әлемнің жиынтық байлығы азаймауы тиіс деп болжайды. Олар: табиғи, материалдық- қаржылық, адами, әлеуметтік Геоэкологиялық та, тұрақты даму индикаторларының да үлкен жиынтығы ұсынылғанына қарамастан, тұрақты дамуға қатысты әмбебап индикаторлар мен көрсеткіштер табылған жоқ А ВВСD А СD

6 слайд

7 слайд
Тұрақты даму крийтерийлері, С. Мураи Даму индикаторлары Тұрақты жағдай Қиын жағдай Жойқын жағдай 1 Халықтың табиғи өсімі <0,5% жылына 1,0 – 1,5% жылына >2,0% жылына 2 Жыл ішіндегі жиынтық ішкі өнім 3%<ЖҰӨ<5% 8%<ЖҰӨ<10% ЖҰӨ>10% ЖҰӨ<0% 3 Ормандардың жойылуы <0,1% жылына 0,5 – 1,0% жылына >1% жылына 4 Салыстырмалы түрдегі орманның ауданы >30% 15 - 20% <10% 5 Жыртылатын жердің ауданы <0,3 га/адам 0,15 – 0,2 га/адам<0,1 га/адам 6 Өз астығымен қамтамасыз етілуі >90% 60 - 70% <50% 7 Қала халқы тығыздығы <50 га/адам 100 – 150 га/адам >200 га/адам 8 Қала халқы саны <0,5 млн адам >1 млн адам >10 млн адам

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Үйге: §31, 129 бет

9 слайд