Тұрақты магнетиктер

1 слайд

2 слайд
№ Нақты жауап беру Таза орындалуы Дұрыс тұжырым шағару Барлық ұпай Лездік сұрақтар (1 ұпай сұраққа жауап берсе) Тәжірибелік жұмыс (Дұрыс тұжырым шығару 1 ұпай) Тест Сиқырлы сандар ( 1 ұпай )

3 слайд
• 1. Таза металдардың және қоспалардың кедергісінің абсолют нөлге жақын температурада кенет нөлге айналу құбылысы? • 2. Өткізгішті тізбектей жалғағанда тізбектегі кернеу қалай анықталады? • 3.Вольтметрді электр тізбегіне қ алай жалғаймыз? • 4. Резистор мен реостаттың айырмашылығы қандай? • 5. Өткізгіштің материалын сипаттайтын шаманы не деп атайды? “ Лездік сұрақтар”• 1. Таза металдардың және қоспалардың кедергісінің абсолют нөлге жақын температурада кенет нөлге айналу құбылысы? • 2. Өткізгішті тізбектей жалғағанда тізбектегі кернеу қалай анықталады? • 3.Вольтметрді электр тізбегіне қ алай жалғаймыз? • 4. Резистор мен реостаттың айырмашылығы қандай? • 5. Өткізгіштің материалын сипаттайтын шаманы не деп атайды?

4 слайд
• 1. Алғаш рет электр тогы түсінігін енгізген ғалым • 2 . Электр кедергісінің өлшем бірлігі қандай? • 3 .Тізбектің бөлігіндегі ток күші осы бөліктің ұштарындағы кернеуге тура пропорционал және оның кедергісіне кері пропорционал бұл қай заң? • 4. Ток күшін өлшеуге арналған құрал. • 5 . Электр кернеуінің өлшем бірлігі қандай? “ Лездік сұрақтар”• 1. Алғаш рет электр тогы түсінігін енгізген ғалым • 2 . Электр кедергісінің өлшем бірлігі қандай? • 3 .Тізбектің бөлігіндегі ток күші осы бөліктің ұштарындағы кернеуге тура пропорционал және оның кедергісіне кері пропорционал бұл қай заң? • 4. Ток күшін өлшеуге арналған құрал. • 5 . Электр кернеуінің өлшем бірлігі қандай?

5 слайд
• 1. Ом заңы қай жылы ашылды? • 2. Ток көздерін ата? • 3. Адам денесінен өткен ток ауыр әсер қалдырады мұны не деп атайды? • 4.Тізбек бойымен өтетін токқа өткізгіштің кедергі жасау қасиетін сипаттайтын шама? • 6 .Электр қозғаушы күштің өлшем бірлігі қандай? “ Лездік сұрақтар”• 1. Ом заңы қай жылы ашылды? • 2. Ток көздерін ата? • 3. Адам денесінен өткен ток ауыр әсер қалдырады мұны не деп атайды? • 4.Тізбек бойымен өтетін токқа өткізгіштің кедергі жасау қасиетін сипаттайтын шама? • 6 .Электр қозғаушы күштің өлшем бірлігі қандай?

6 слайд

7 слайд

8 слайд
Компас

9 слайд

10 слайд
Табиғи магниттер. FeO (31%)+ Fe 2 O 3 (69%) тұратын магниттік теміртас (магнетит) болып табылады• ,

11 слайд
Жасанды магниттер - болат, никель, кобальт. Табиғи магнит – магниттік теміртас (магнетит) «Магнит» сөзі, маңынан темір кені табылған Кіші Азиядағы Магнезия қаласының атауынан шыққан.

12 слайд
Тұрақты магниттер N – магниттің солтүстік полюсі S – магниттің оңтүстік полюсіТұрақты магниттер немесе қарапайым магниттер Тұрақты магниттер немесе қарапайым магниттер – магниттелуін ұзақ уақыт сақтайтын денелерді айтады. Таға тәрізді магнит Жолақ магнитN NNS S S N

13 слайд
Магниттің екі полюсі бар: солтүстік және оңтүстік Магниттік полюстер тек жұптасып жүреді.

14 слайд
Вильям Гильберт (1540-1603)Вильям Гильберт (1540-1603) магниттің әр түрлі бөліктері әр түрлі магниттің әр түрлі бөліктері әр түрлі тарту күшіне ие болады; бұл күш оның тарту күшіне ие болады; бұл күш оның полюстерінде басымырақ болады; полюстерінде басымырақ болады; магнитмагнит тің екі тің екі полюсі бар: солтүстік полюсі бар: солтүстік және оңтүстік; және оңтүстік; әр аттас полюстер тартылады, ал әр аттас полюстер тартылады, ал аттас полюстер тебіледі; аттас полюстер тебіледі; жіпке ілінген магнит, кеңістікте жіпке ілінген магнит, кеңістікте солтүстік және оңтүстікті көрсетіп солтүстік және оңтүстікті көрсетіп орналасады; орналасады; бір полюсі бар магнитті алу мүмкін бір полюсі бар магнитті алу мүмкін емес; емес; жер шары — үлкен магнит; жер шары — үлкен магнит; магниттер өздерінің әсерін шыны, магниттер өздерінің әсерін шыны, тері және су арқылы бере алады.тері және су арқылы бере алады. 1269 ж . магниттің қасиеттерін ғылыми түрде зерттеген ғалым Петр Перегрин болатын. Ал 1600 ж. ағылшын ғалымы Вильям Гильберттің «Магнит хақында» деген шығармасы жарық көрді.

15 слайд

16 слайд
1- тапсырма. Құралдар: металл қағаз қыстырғыштар (скрепки), магниттер (жолақ және таға тәрізді магниттер). Жолақты магнитті алып, бірнеше қағаз қыстырғышты магниттің дәл ортасына, яғни қызыл және көк бөліктердің арасындағы шекараға апарыңыз. Магнит қағаз қыстырғыштарды тарта ма? Қағаз қыстырғыштарды магниттің ортасынан бастап әр жеріне жақындатыңыз. Ең көп магниттік тартылу магниттің қай жерінде? Осы тәжірибені таға тәрізді магнитпен қайталаңыз. Қорытынды жасаңыз. Магниттің қасиеттері

17 слайд
2 –топ. 1-тапсырма. Құралдар: магнит, әр түрлі материалдардан жасалған заттар. Магнитті әр түрлі материалдан жасалған заттарға жақындатыңыз, олардың барлығы магнитке тартылады ма? Қорытынды жасаңыз. Магниттің қасиеттері

18 слайд
1- тапсырма. Құралдар : ине , қағаз қыстырғыштар (скрепки), магнит. Инені алып, оны қағаз қыстырғыштарға жақындатыңыз. Инеге қағаз қыстырғыштар жабысады ма? Инені магнитке бір бағытта үйкеп, содан соң қағаз қыстырғыштарға жақындатыңыз. Скрепкалар жабысады ма? Қорытынды жасаңыз. Магниттің қасиеттері

19 слайд
2- тапсырма. Құралдар: магнит және магниттік тілше. Магнитті алдымен магнит тілшенің ақ, содан соң қызыл жағына жақындатыңыз. Магнит пен магниттік тілшенің өзара әсерлесуі туралы не айтуға болады? Қай жағдайда магниттік тілше тартылады, ал қ ай жағдайда тебіледі? Қорытынды жасаңыз. SNN SМагниттің қасиеттері

20 слайд
2- топ. 2 - тапсырма . Құралдар : магниттер (жолақ және таға тәрізді магнит), темір ұнтақтары бар мөлдір жазық қорап. Картон қағазының астына жолақ магнитті орналастырып, оған темір ұнтақтарын бірқалыпты себіңіз. Картон қағаз бен магнитті қозғалтпай, саусағынызбен картон қағазын жәй ғана соғыңыз. Алынған суретті бақылаңыз. Тәжірибені таға тәрізді магнитке қайталаңыз. Магниттің қасиеттері

21 слайд
Магниттің қасиеттері 3 - тапсырма. Жолақ магнитті штативке жіп арқылы байлап, оның кеңістікте орналасуын байқау қажет.

22 слайд

23 слайд
келесі4. Тест тапсырмалары

24 слайд

25 слайд
2-нұсқа 1.Магнит өрісінің күш сызықтары қандай? А) бейтарап сызықтар В) бейберекет сызықтар С) тұйықталған және бағытталған сызықтар Д) дұрыс жауап жоқ. 2. Тұрақты магниттің магниттік әсері барынша білінетін жерін көрсет: А) осі В) центрі С) бағыты Д) полюсі 3. Отырған оқушы жанынан мұғалім зарядталған шарды алып өтті. Олардың қайсысы осы кезде магнит өрісін, қайсысы электр өрісін байқайды? А) Мұғалім мен оқушы тек электр өрісін байқайды В) Оқушы магнит өрісін, ал мұғалім электр өрісін байқайды С) олардың екеуі де екі өрісті бірдей байайды Д) оқушы электр өрісін, ал мұғалім магнит өрісін байқайды 4 . Оңтүстік полюстің шартты белгісін көрсет: А) S В) N С) Q Д) G 5. Жердің географиялық және магниттік полюстері .... А) сәйкес келеді В) сәйкес келмейді С) сәйкес келуі мүмкін, бірақ міндетті емес Д) дұрыс жауабы жоқ

26 слайд
3-нұсқа 1. Солтүстік полюстің шартты белгісін көрсет: А) S В) N С) Q Д) G 2. Жер бетінен онша тереңде жатпайтын орасан зор темір кенді не деп атайды? А) аномалия В) географиялық полюстер С) магнит дауылдар Д) географиялық ендіктер. 3. Ең көп магниттік тартылу күші болатын жер не деп аталады? А) магнит В) полюстері С) осі Д) күш сызықтары 4. Магниттік қасиетін ұзақ сақтайтын денелер: А)магниттер В) электромагниттер С) магниттік өріс Д) магнит сызығы 5. Магнит өрісін тудыратын: А) бөлшек В) қозғалыссыз заряд С) тартылу күші Д) қозғалыстағы заряд

27 слайд
Тест тапсырмаларының жауаптары 1 -нұсқа 2 -нұсқа 3 -нұсқа 1 А 1 С 1 В 2 С 2 Д 2 А 3 С 3 В 3 В 4 В 4 А 4 А 5 А 5 В 5 Д

28 слайд
Магниттің полюстерін анықтаңыз: N S S S

29 слайд
5. Сиқырлы сандар5. Сиқырлы сандар

30 слайд
1 2 3 4 5

31 слайд
С ОЕгер Жердің магнит өрісі болмаса, не болар еді ?

32 слайд
Жердің магнит өрісі Жер бетін тіршілік иелеріне зиянды әсер ететін ғарыштық сәуле шығарудан қорғайды. Ғарыштық сәуле шығарудың құрамына электрондардан басқа, протондар және кеңістікте өте үлкен жылдамдықпен қозғалатын басқа бөлшектер де кіреді.

33 слайд
Егер Күнде күшті жарқыл (вспышка) пайда болса, онда күн желі арта бастайды. Бұл жердің магнит өрісінің күшті ұйытқуы магниттік дауылдарды тудырады. Жердің жанынан ұшып бара жатқан күн желінің бөлшектері қосымша магнит өрісін тудырады. Магниттік дауылдар үлкен зиян келтіреді: олар радиобайланыс, электрбайланысқа үлкен әсер етеді, көптеген өлшеуіш құралдар қате нәтижелер көрсетеді.

34 слайд
Қазақстан территориясында қандай магниттік аномалиялар бар?

35 слайд
1949 жылы 18 а қ панда Алтай геологиялы ның -барлау экспедициясының ұшқышы М.Г.Сургутанов «Сарыбай» шатқалының үстінен ұшып бара жатып, кенеттен компас тілі оңтүстікке бұрылғанын байқады. Үш ай өткен соң Сургутановтың магниттің кенеттен ауытқуын байқаған жеріне геологтар мен географтар келді. Олар Сарыбай мекенінде ірі кен орны жатқанын анықтады. 1949 жылғы көктемде В.П.Новиков Соколов темір кені пайдалы қазбасын ашты.

36 слайд
Ата-бабаларымыз ерте заманда алыс жолға шыққанда, айдалада кеңістікте қалай бағдар жасап, жол тауып жүрген?

37 слайд
Темірқазық - дүниенің солтүстік полюсін меңзеп тұрғандықтан оны полярлық жұлдыз (полярная звезда) деп те атайды. Темірқазық – қазақтардың түнде жол жүргенде бет алысын бағдарлайтын астрономиялық компасы. Жетіқарақшы оларға сағат қызметін атқарған.

38 слайд
Не себепт і магнитті таға тәріздес етіп жасайды?

39 слайд
Өйткені , магниттің полюстерін бір - біріне жақындатып, күшті магнит өрісін алу үшін оларды таға тәріздес етіп жасайды. Осы арқылы үлкен темір бөліктерін көтеруге болады.

40 слайд
Магнитті қалай магнитсіздендіруге болады?

41 слайд
Табиғи және жасанды магниттерді өте қатты қыздырғанда олардың магнитік қасиеттері жойылады.

42 слайд
Электр өрісі Магнит өрісі Венн диаграммасыҚорытынды

43 слайд
1.§ 52-53 оқып келу. 2. Үйде тұрақты магниттер қолданылатын қондырғыларды табыңыз. Олардың жұмыс істеу принципін түсіндіріңіз. 3 .Магнит өрісінің адамға әсері туралы мәлімет қарап келу Үй жұмысыҮй жұмысы