2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Түркі империясы - көшпенділер мемлекеттілігінің классикалық үлгісі

Материал туралы қысқаша түсінік

Ерте және дамыған орта ғасырлардағы түркі мемлекеттерінің геосаяси белсенділігін сиапттау.

Ержанова Айжан Бауржановна

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

26 Қаңтар 2023

1764

3 рет жүктелген

Оқу ісінің меңгерушісі Сабақ жоспары 11 сынып

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

770 тг 578 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

...

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

1 слайд
Түркі империясы - көшпенділер мемлекеттілігінің классикалық үлгісі

2 слайд
І мыңжылдықтың ортасында шоғырлануы Ұлы Далада көшпелілер империяларының – Түрік қағандықтарының пайда болуына әкелді: - Бірінші Түрік қағандығы (552 – 603жж.); - Батыс Түрік қағандығы (603 -704 жж.); - Шығыс Түрік (екінші Түрік) қағандығы (682- 744 жж.); Түргеш қағандығы (704 – 756 жж.).

3 слайд
Түркілердің бірігуі Ашина руының және Ұлы жағбу атағын иеленген Бумынның (олардың кқсемі) басшылығымен жүрді. 552 жылы Бумын Түрік елінің қағаны болып жарияланды. Бумынның мұрагері Мұқан қаған Орталық Азия мен Оңтүстік Сібірде түркілердің үстемдігін орнатты, Солтүстік Қытай мемлекеттеріне салық салды.

4 слайд

5 слайд

6 слайд
Қағандықтағы бектер ру ақсүйектері болды.Ақсүйектік шығу тегі мүліктік жағдайына руқарағанда анағұрлым маңыздырақ болды. Әрбір тайпада аға болды, ал ашина руы бәрінен де жоғары тұрды.

7 слайд
Батыс шығыс «бес оғы» – дулу тайпалары Шығыс Түркістан мен Жетісу жерлерін алып жатты. Батыс «бес оқ» - нушиби Шу өзенінен батысқа қарайғы аумақты иеленді.

8 слайд
630 жылдан 704 жылға дейінгі кезеңде Батыс Түрік қағандығында қзаққа созылған дағдарыс уақыты болды. 634 жылы нушибиге сүйенген Елтеріс қаған «оң оқ» жүйесін қалпына келтіруге әрекеттенді. Ол тайпалық көсемдерді қағанға ғана тәуелді, тағайындалатын басшыларға айналдыруға шешім қабылдады .

9 слайд
Түргеш қағандығындағы «он оққа» бөліну мен басқа да Батыс Түрік қағандығында әскери – әкімшілік дәстүрлер сақталды. Шу және Іле жазықтықтарында өз ордасын құрып, қағандықты 20 аймаққа (тұтыққа) бөлді. 708 жылы Үшеліктің мұрагері Сақал (Согэ) Кучадағы Қытай билеушісінің әскерін талқандады.

10 слайд
732 жылдың соңында ғана арабтардың жергілікті билеушісі түргештерді талқандап, Бұқараға кірді. 737 жылы Сұлу қаған шайқасты қаза болды. Оның қазасы Түргеш қағандығының ыдырауына әкелді.

11 слайд

12 слайд
682 жылы шығыс түркілер Қытайдын өз тәуелсіздігін қорғап қалды. Бірінші қағаны Қатлұқ болды. Аса бір көрнекті билеушілерінің бірі – Білге қаған. 723 жылы Білге қаған мен Күлтегін 731 жылы қайтыс болып, ал Білге қаған өзінің айналысындағы жақындарының қастандығынан қаза болды.

13 слайд