Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап
2 млн. ₸ табыс табыңыз!
2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
ҰЛЫ ЖIБЕК ЖОЛЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ
Материал туралы қысқаша түсінік
– Ұлы Жібек жолының пайда болу тарихымен танысасыңдар;– Негізгі бағыттары мен тармақтарын, Ұлы Жібек жолының қала мәдениетінің дамуына әсерін анықтайсыңдар;
– Жібек жолымен қандай тауарлар тасымалданғанын білетін бола сыңдар;
– Ұлы Жібек жолының халықаралық қатынастардың дамуындағы орнына, тарихи маңызына баға бересіңдер.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады.
Толығырақ
25 Қырқүйек 2024
136
0 рет жүктелгенТегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
1 / 9
Материалдың қысқаша түсінігі
1 слайд
1 слайд
2 слайд
2 слайд
3 слайд
Тарих ғылымында б.з.б.
II ғасырды Ұлы Ж iбек
жолының тұрақты жұмыс
істеуінің басталуы деп есептеу
қабылданған. Қытай елш iсiнен
кейiн iле-шала бұл жолмен
Батысқа ж iбек керуендер i
жүрдi. Рим мен Византия,
Үндiстан, Иран, Араб
халифатынан осы елдерде
өндiрiлетiн тауарлар тасылды.
Ұлы Жiбек жолының маңызы –
халықтар мен мәдениеттерді
жақындастырып, өзара
байытуында болды.
3 слайд
Тарих ғылымында б.з.б. II ғасырды Ұлы Ж iбек жолының тұрақты жұмыс істеуінің басталуы деп есептеу қабылданған. Қытай елш iсiнен кейiн iле-шала бұл жолмен Батысқа ж iбек керуендер i жүрдi. Рим мен Византия, Үндiстан, Иран, Араб халифатынан осы елдерде өндiрiлетiн тауарлар тасылды. Ұлы Жiбек жолының маңызы – халықтар мен мәдениеттерді жақындастырып, өзара байытуында болды.
4 слайд
4 слайд
5 слайд
Тауарлар. Жібек матасы сауданың басты түрі болды. Жібек
алтынмен бірге халықаралық валюта міндетін атқарды. Оны
патшалар мен елшілерге тарту етті, жалдамалы әскерге жалақы
және мемлекеттік қарыздардың өтеуі ретінде төледі.
Жібек өзінің әсемдігімен алыс жерлерге тасымалданатын
негізгі тауар саналды. Сонымен қатар и iссу, тәттi тағамдар,
женьшень мен маталар, бояу, бағалы тастар, аң тер iсi, алтын, күмiс
құймалары сияқты бұйымдар да тасылды. Ж iбек жолымен араб
арғымақтары, қаршыға, тотықұстар мен түйеқұстар т.б. сатуға
әкеліндi.
Жiбек жолымен ежелг i мәдениет пен өнер туындылары
таратылды. Орталық Азия, Түрк iстаннан келген музыкант, биш i,
акробаттар Қытай императоры мен Византия сарайларында өз
өнерлерiн көрсеттi.
Жібек жолымен қытайлықтар өз елінде жоғары
бағаланатын асыл тұқымды жылқы мен түйелерді Орталық Азиядан
алдырды. Қытайлықтар керуен саудасы арқылы әкелінген
ауылшаруашылығы дақылдарын – бұршақ, пияз, қияр, сәбіз, анар,
грек жаңғағы т.б. өз елдерінде өсіруді үйренді.
Орталық Азиядан Қы тайға жүннен тоқылған әр түрлі
бұйымдар – кілем, жапқыш, төсеніштер әкелінді. Жүн өңдеу мен
кілем тоқу әдісімен таныс емес қытайлықтарға бұл бұйымдар
ерекше әсер етті.
5 слайд
Тауарлар. Жібек матасы сауданың басты түрі болды. Жібек алтынмен бірге халықаралық валюта міндетін атқарды. Оны патшалар мен елшілерге тарту етті, жалдамалы әскерге жалақы және мемлекеттік қарыздардың өтеуі ретінде төледі. Жібек өзінің әсемдігімен алыс жерлерге тасымалданатын негізгі тауар саналды. Сонымен қатар и iссу, тәттi тағамдар, женьшень мен маталар, бояу, бағалы тастар, аң тер iсi, алтын, күмiс құймалары сияқты бұйымдар да тасылды. Ж iбек жолымен араб арғымақтары, қаршыға, тотықұстар мен түйеқұстар т.б. сатуға әкеліндi. Жiбек жолымен ежелг i мәдениет пен өнер туындылары таратылды. Орталық Азия, Түрк iстаннан келген музыкант, биш i, акробаттар Қытай императоры мен Византия сарайларында өз өнерлерiн көрсеттi. Жібек жолымен қытайлықтар өз елінде жоғары бағаланатын асыл тұқымды жылқы мен түйелерді Орталық Азиядан алдырды. Қытайлықтар керуен саудасы арқылы әкелінген ауылшаруашылығы дақылдарын – бұршақ, пияз, қияр, сәбіз, анар, грек жаңғағы т.б. өз елдерінде өсіруді үйренді. Орталық Азиядан Қы тайға жүннен тоқылған әр түрлі бұйымдар – кілем, жапқыш, төсеніштер әкелінді. Жүн өңдеу мен кілем тоқу әдісімен таныс емес қытайлықтарға бұл бұйымдар ерекше әсер етті.
6 слайд
Ұлы Жібек жолындағы сауда. Жібек жолы бағытымен
өткен керуен саудасы пайда әкелумен қатар, үлкен қауіп-қатерге де
толы еді. Сол себепті көпестер жолға жалғыз емес, қарулы
адамдардан тұратын ірі керуендермен шықты.
Керуендер жүк артылған бірнеше жүздеген малдан құралды.
Олармен бірге саудагерлер, аудармашылар, нөкерлерін ерткен
елшілер, дін таратушылар да сапар шекті.
Керуен саудасы арқылы жол бойында тұрақты түрде қызмет
көрсететін орындар ашылды. Сол себепті Ұлы Жібек жолы бойында
керуен сарайлар (жолаушылар тоқтап, демалатын жайлар) салынды.
Оларда көпестер мен керуенге қызмет көрсететін арнайы адамдар,
демалыс бөлмелері, тауар сақтауға, жүк артылған малға арналған
қора-жайлар, қажетті жемшөп, азық-түлік пен қоймалар болды.
Керуен сарайлар көпес үшін қажетті тауарды сатып алатын, сататын
орынға айналды. Айырбас сауда да дамыды.
Жер иелері кедендік баж салықтарынан пайда тапты. Бұл
артықшылықты жоғалтып алмау үшін Орталық Азия елдерінің
билеушілері көпестерді қорғайтын заңдар қабылдады.
Сауданы дамытуда көшпелі малшылар маңызды рөл атқарды.
Олар керуендерге жол көрсетіп, азық және көлік малымен
қамтамасыз етті.
6 слайд
Ұлы Жібек жолындағы сауда. Жібек жолы бағытымен өткен керуен саудасы пайда әкелумен қатар, үлкен қауіп-қатерге де толы еді. Сол себепті көпестер жолға жалғыз емес, қарулы адамдардан тұратын ірі керуендермен шықты. Керуендер жүк артылған бірнеше жүздеген малдан құралды. Олармен бірге саудагерлер, аудармашылар, нөкерлерін ерткен елшілер, дін таратушылар да сапар шекті. Керуен саудасы арқылы жол бойында тұрақты түрде қызмет көрсететін орындар ашылды. Сол себепті Ұлы Жібек жолы бойында керуен сарайлар (жолаушылар тоқтап, демалатын жайлар) салынды. Оларда көпестер мен керуенге қызмет көрсететін арнайы адамдар, демалыс бөлмелері, тауар сақтауға, жүк артылған малға арналған қора-жайлар, қажетті жемшөп, азық-түлік пен қоймалар болды. Керуен сарайлар көпес үшін қажетті тауарды сатып алатын, сататын орынға айналды. Айырбас сауда да дамыды. Жер иелері кедендік баж салықтарынан пайда тапты. Бұл артықшылықты жоғалтып алмау үшін Орталық Азия елдерінің билеушілері көпестерді қорғайтын заңдар қабылдады. Сауданы дамытуда көшпелі малшылар маңызды рөл атқарды. Олар керуендерге жол көрсетіп, азық және көлік малымен қамтамасыз етті.
7 слайд
Жібек жолындағы қалалар.
Ортағасырлық авторлардың
деректері мен археологиялық қазба
жұмыстары Жібек жолы бойындағы
халықаралық сауданың ІХ ғасыр мен ХІІІ
ғасырдың басында ерекше дамығандығын
айғақтайды. Испиджаб, Кедер, Отырар,
Тараз, Науакент, Баласағұн қалалары ірі
сауда орталықтары саналды.
Осы кезеңде Шу, Талас және
Сырдария алқаптарында қала
орталықтары қалыптасты. Бұл қала
орындары Арал бойындағы құрғақ,
шөлейт аймақтарда жақсы сақталған.
Ұлтаралық және дінаралық
сыйластық, өзге халықтың салт-дәстүріне
құрметпен қарау Ұлы Жібек жолы
бойындағы қалалардың басты ерекшелігі
болды.
7 слайд
Жібек жолындағы қалалар. Ортағасырлық авторлардың деректері мен археологиялық қазба жұмыстары Жібек жолы бойындағы халықаралық сауданың ІХ ғасыр мен ХІІІ ғасырдың басында ерекше дамығандығын айғақтайды. Испиджаб, Кедер, Отырар, Тараз, Науакент, Баласағұн қалалары ірі сауда орталықтары саналды. Осы кезеңде Шу, Талас және Сырдария алқаптарында қала орталықтары қалыптасты. Бұл қала орындары Арал бойындағы құрғақ, шөлейт аймақтарда жақсы сақталған. Ұлтаралық және дінаралық сыйластық, өзге халықтың салт-дәстүріне құрметпен қарау Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалардың басты ерекшелігі болды.
8 слайд
Сабақ аяқталды
Сау
болыңыздар!
8 слайд
Сабақ аяқталды Сау болыңыздар!
