Vlll-Хll ғасырды ислам мәдениетінің "Алтын ғасыры" Ашық сабақ 6 сынып Бермаганбетов Даурен Шарипович

1 слайд
“ Әулиекөл ауданы әкімдігінің білім бөлімінің И.Я.Сьянов атындағы орта мектебі”ММ 6-сынып Дүниежүзі тарихы Пән мұғалім : Бермағанбетов Дәурен Шарипович

2 слайд
Сабақтың оқу мақсаты : 6 .2.2.1 тарихи оқиғалардың өзара байланысын орнату арқылы діндерің әлемдік мәдениетке ықпалын анықтау. Сабақтың тақырыбы: VIII-XII ғасырды ислам мәдениетінің “Алтын ғасыры"

3 слайд
Бағалау критериясы  Ғылымдағы, архитектурадағы, философиядағы жетістіктерді айтады;  Ислам мәдениетінің гүлдену кезеңіндегі күнделікті өмірдегі өзгерістерді сипаттайды. Тілдік мақсат  Бұл сабақ тілдік дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді:  Жазылым дағдысы:  VIII-XII ғғ ислам мәдениетінің «Алтын ғасыры» деп аталу себептері жайлы тапсырмалар орындайды.  Оқылым дағдысы:  .Мәтінді оқып, өз ойларын жеткізеді.  Тыңдалым дағдысы  VIII-XII ғ.ғ. ислам мәдениетінің «Алтын ғасыры» туралы біледі.

4 слайд
Сабақтың басы Ойтүрткі сұрақтармен өткен тақырыпты еске түсірейік. Сұрақтар : 1.Мұхаммед пайғамбар қай жылы ислам дінін қабылдады ? 2.Араб жаулаушылықтары қандай бағыттарда жүргізілді ? 3.Халифаттың саяси басқару жүйесі қандай болды ? 4. 632 жылы ислам мемлекетін кімдер басқарды ? 5.Мұсылмандар дегеніміз кімдер ? 6.Мұхаммед пайғамбар қай қалада дүниеге келді ? 7.Араб халифатын кімдер басқарды ?

5 слайд
Араб мәдениетінің дамуына ислам дінінің ғылым-білімге ерекше жағдай жасауы ықпал етті.ислам діні адамның ең басты көркі білім деп жарияланды,білім алу әрбір мұсылманның міндеті деп есептеді. Осындай саясаттың арқасында Араб халифатының түрлі аймақтарында мәдени ошақтар,білім орындары көптен ашыла бастады.Бағдат қаласында “Даналық үйі”(қәзіргі тілмен айтқанда-Академия ашылып,үлкен кітапхана жұмыс істеді.Дана үйіне Халифаттың түкпір-түкпірінен ғалымдар шақыртылды.

6 слайд
Ислам мәдениетінің тағы бір ерекшелігі-ол ғалыммен тығыз байланысты дамыды. I Х-Х I ғасырларда мұсылман елдерінде философия,математика,астрономия,тарихна м,химия, фармакология (дәрі-дәрмек жасау) барынша дамыды. Еуропалықтар арабтардан карталар сызуды,тұсбағар мен глобусты пайдалануды үйренді.Ибн Синаның(Еуропада Авиценна деген атпен белгілі болды. Араб тарихшысы әрі географы әл-Масуди “Замана тарихы”атты 30 томдық тарихи- географиялық энциклопедия жазды.

7 слайд
Шығыс ойшылдары Ұлы ойшылдар әл-Фараби, Ибн Сина, әл-Киндилер ежелгі грек философтарының еңбектерін араб тіліне аударып, оларға түсіндірмелер жазды, осы негізде араб-мұсылман философиясы қалыптасты. Отырардан шыққан атақты жерлесіміз Әбу Насыр әл- Фараби (870-950) араб-мұсылман мәдениетінің ірі өкілі болды. Әл- Фараби астрономияны, логиканы, музыка теориясын, математиканы, әлеуметтану мен этиканы, медицина мен психологияны, философия мен құқықты зерттеді.Шығыста оны “Екінші ұстаз” деп атап кетті.

8 слайд
Қазақстан жерінде де араб- мұсылман мәдениеті ерекше гүлденіп, дамыды. Ортағасырлық мұсылмандық өркениеттің ірі өкілдері- Махмұт Қашқари, Жүсіп Баласағұни, Ахмет Ясауи, Ахмет Игүнеки болып табылады. ХІ ғасырда өмір сүрген Жүсіп Баласағұни өз шығармасында адамның қоғакмдағы орны мен қызметін түсінуге ұмтылып, мінсіз қоғам жайындағы өзінің биік философиялық мұраттарын дүниеге келтірді. Оның “Құтты білік” атты дастаны шықты.

9 слайд
Махмұт Қашқаридің бізге дейін жеткен басты шығармасы- “Диуани лұғат ат-түрік” болып табылады. Түркі даласының төл перзенті ұлы бабамыз Қожа Ахмет Ясауи-қазақ халқының байырғы мәдениетінің тарихында айрықша орны бар ерекше тұлға, ислам дінінің жанашыры әрі насихатшысы, сопылық ілімінің көрнекті өкілі. Туған жері-қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысының Сайрам ауданы. Сопылықтың түркілік мектебін қалыптастырған Ахмет Ясауи өз шығармасында адамгершілік пен имандылықты ту етті.

10 слайд
1-тапсырма 1.Ғылымда, философияда, архитектурада қандай жетістіктер болды? 2.Ислам мәдениетінің гүлденуі күнделікті өмірде қандай өзгерістер әкелді? 3.Осы жетістіктердің қайсысы ең маңызды болды? 4.Ислам мәдениетінің сол замандағы «Алтын ғасыры» деп айтылуын таратпа материалдар бойынша дәлелдеңіз. Дескриптор: 1. Математика, медицина, техника саласындағы өнер табыстарды және жаңалықтар мен адамның гигиеналық тазалығын біледі. 2.Ашылған жаңалықтардың құндылығы жайында негіздемесін ұсынады

11 слайд
2-тапсырма 1.Халифат мемлекетінің тұсында ислам мәдениеті қай ғасырда өркендеді? 2.Ислам мәдениетіндегі қай сала әлемдік дәрежеге жетті? 3.Араб халифатында қандай ғылым түрлері дамыды? 4.Ислам мәдениетін кімдер жасады? Дескриптор: 1. Берілген сұрақтарға ойланып, ізденіп, оқып жауап жазады. 2. VIII-XII ғасырдағы Аравия түбегіндегі ислам дінінің шығу тарихын біледі. 3. VIII-XII ғғ ислам дінінің әлем мәдениетінің дамуындағы маңыздылығын біледі.

12 слайд
3-тапсырма Әбу Насыр әл-Фарабидің еңбегі Махмұт Қашқаридің еңбегі Ибн Синан шығармасы Қожа Ахмет Ясауи шығармасы Жүсіп Баласағұн шығармасы Дескриптор: 1. Берілген сұрақтарға ойланып, ізденіп, оқып жауап жазады. 2.Ойшылдардың еңбектерін есте сақтайды.