11 сынып Физика БЖБ ТЖБ ЖМБ

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ӘКІМДІГІНІҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫНЫҢ
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАБИНЕТІ

Физика пәніне арналған жиынтық бағалау
тапсырмаларының жинағы
11 сынып
(жаратылыстану-математика бағыты мен
қоғамдық-гуманитарлық бағыт)

Тараз, 2021 ж.
1

ӘОЖ 53
КБЖ 22.3
Ф49
Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы оқу-әдістемелік кабинетінің
Әдістемелік кеңесінің шешімімен баспаға ҧсынылды. (хаттама №5, 24.12.2021 жыл)

Пікір жазғандар:
Е. Ерубаев-М.Х. Дулати атындағы ТарӚУ Ақпараттық технология факультеті «Техникалық
физика» кафедрасының оқытушысы; қауымдастырылған профессоры;
Н.Сҥйкимбаева- М.Х. Дулати атындағы ТарӚУ Ақпараттық технология факультеті
«Техникалық физика» кафедрасының оқытушысы;

Авторлары: З.Ш. Есенбаева, Л.Б. Жорыкбаева, Д.Д. Парменкулова, Н.А. Татибеков.
Ф49

ФИЗИКА. «ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫНЫҢ ЖИНАҒЫ» жалпы білім
беретін мектептің 11-сынып мҧғалімдеріне арналған.
Тараз қ., 2021 ж. -102 бет

ISBN 978-601-8940-35-03
Әдістемелік жинақ, мҧғалімге 11-сынып білім алушының «Физика» пәні бойынша
жиынтық бағалауды жоспарлау, ҧйымдастыру және ӛткізуге кӛмек қҧралы ретінде
қҧрастырылған. Әдістемелік жинақ «Физика» пәні бойынша ҧзақ мерзімді оқу бағдарламасы
негізінде дайындалған.
Бӛлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мҧғалімге білім
алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға
мҥмкіндік береді.
Әдістемелік жинақта бӛлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды ӛткізуге
арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ҧсынылған. Сондай-ақ
жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мҥмкін деңгейлері сипатталған.
Дескрипторлары мен баллдары бар тапсырмалар ҧсыныс тҥрінде берілген.
Әдістемелік жинақ негізгі орта білім беру мектебі мҧғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне,
білім беру бӛлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, ӛңірлік
ҥйлестірушілеріне және басқа да мҥдделі тҧлғаларға арналған.
Әдістемелік жинақты дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қол жетімді
ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.

ӘОЖ 53
КБЖ 22.3
Ф49
ISBN 978-601-8940-35-03
© Жамбыл облысы білім басқармасының
оқу - әдістемелік кабинеті
© З.Ш. Есенбаева, Л.Б. Жорыкбаева,
Д.Д. Парменкулова, Н.А. Татибеков.
2

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ .............................................................................................................................................. 5

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ-МАТЕМАТИКАЛЫҚ БАҒЫТ
І ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Механикалық тербелістер» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ................................................. 6
«Электромагниттік тербелістер» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау .......................................... 9
«Айнымалы ток» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау .................................................................. 12

ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Толқындық қозғалыс» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ....................................................... 15
«Электромагниттік толқындар» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау.......................................... 19
«Толқындық оптика» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ........................................................... 22

ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Геометриялық оптика» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ...................................................... 25
«Салыстырмалы теорияның элементтері» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ......................... 28
«Атомдық және кванттық физика» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау..................................... 30

ІV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Нанотехнология және наноматериалдар» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ........................ 33
«Космология» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ....................................................................... 35

ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА ТАПСЫРМАЛАРЫ
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған

3

тапсырмалар. ................................................ 38
тапсырмалар. ................................................ 43
тапсырмалар. ................................................ 48
тапсырмалар. ................................................ 54

МАЗМҰНЫ

ҚОҒАМДЫҚ-ГУМАНИТАРЛЫҚ БАҒЫТ
І ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Механикалық тербелістер» және «Электромагниттік тербелістер» бӛлімдері бойынша
жиынтық бағалау .............................................................................................................................. 60
«Айнымалы ток» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ................................................................... 63

ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Электромагниттік толқындар» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау .......................................... 66
«Толқындық оптика» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ............................................................ 69
«Геометриялық оптика» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ....................................................... 72

ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Атомдық және кванттық физика» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ..................................... 75
«Атом ядросының физикасы» және «Нанотехнология және наноматериалдар» бӛлімдері
бойынша жиынтық бағалау ............................................................................................................. 77

ІV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР
«Космология» бӛлімі бойынша жиынтық бағалау ........................................................................ 80

ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА ТАПСЫРМАЛАРЫ
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған

тапсырмалар. ................................................ 83
тапсырмалар. ................................................ 88
тапсырмалар. ................................................ 93
тапсырмалар. ................................................ 97

Қорытынды ..................................................................................................................................... 101
Пайдаланылған әдебиеттер ........................................................................................................... 102

4

Кіріспе
Ҧсынылып отырған материал жоғарғы сынып оқушыларының танымдық
қажеттіліктерін қанағаттандыруға мҥмкіндік жасаумен қатар, әлемнің қазіргі кӛрінісі туралы
тҥсініктерінің кеңеюіне септігін тигізеді.
Қазіргі кезде мектептерді дамыту бағыттарының бірі – бейіндеп оқыту. Осыған орай
жаратылыстану-математикалық бағыты бойынша 11 сыныпқа арналған бӛлім бойынша және
тоқсандық бойынша жиынтық бағалау оқушылардың қызығушылығынан, кәсіптік
мҥддесінен туындайтын арнайы мақсаттарын ескере отырып дайындалған. Оқушылардың
білімдік қҧзыреттілігін қалыптастыру пәнді теориялық меңгерту, эксперименттік зерттеу
және практикалық қолданысқа ҧштастыру болып табылады.
Физика пәнін меңгертудегі сабақтан тыс оқыту формаларының ролін кӛрсете отырып,
оқыту формаларының міндетін айқындап, бағдарламасын жасау және жҥйелеу мақсатында
бірнеше жҧмыс жоспарлары жинақталды. Оқушылар ҥшін қысқа уақытқа берілген
эксперименттік тапсырмалар мен денелердің әсерлесуі кезіндегі шамалардың ӛзгерісін,
қолданысын, табиғаттағы әсерлерді бақылау мақсатындағы жҧмыстар оқу бағдарламасының
тақырыптарына лайықталып жасалды. Тапсырмаларды орындау кезінде оқушылардың
ӛлшеу, есептеу, бірліктер жҥйесіне, тҥрлендіре білуіне ҥйрету ескерілді.
Жаңа реформадағы білім беру жҥйесіне сәйкес, кәсіби қҧзыреттілікті қалыптастыру
мақсатында, белсенді оқыту; жаратылыстану-математикалық бағытында оқытылатын сынып
оқушыларына физика пәнінен тереңірек білім бере отырып, кәсіби қолданысқа қажетті
есептер мен тапсырмалар енгізілді.
Бҧл оқу әдістемелік жинақта 11-сынып білім алушының «Физика» пәні бойынша
жиынтық бағалауды жоспарлау, ҧйымдастыру және ӛткізуге кӛмек қҧралы ретінде
қҧрастырылған. Тапсырмалары әр бӛлімнің оқу мақсаттарына сәйкестендіріліп,
оқушылардың жасерекшеліктерін ескеріліп, 20-25 минутта ӛз беттерінше орындауға
есептеліп жасалынған және кӛп жауапты, толық жауапты, қысқа жауапты тапсырмалардан
қҧралған. Бӛлімнің ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мҧғалімге
білім алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін
анықтауға мҥмкіндік береді. Әдістемелік ҧсыныстарда бӛлім/ортақ тақырып бойынша
жиынтық бағалауды ӛткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар
тапсырмалар енгізілген. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мҥмкін
деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар
ҧсыныс тҥрінде берілген. Әдістемелік ҧсыныстарды дайындау барысында ресми интернетсайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және
бейнематериалдар) қолданылды.

5

І-ТОҚСАН
(жаратылыстану-математикалық бағыт)
«Механикалық тербелістер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары

11.4.1.1 – эксперименттік, аналитикалық және графиктік
тәсілмен гармоникалық тербелісті (х(t), v(t), a(t)) зерттеу;

Бағалау критерийі

Білім алушы
• графиктік тәсілмен гармоникалық тербелістің (х(t), v(t),
a(t)) зерттеп, тербеліс амплитудасын, периодын, жиілігін,
бҧрыштық жиілігін, максимал ҥдеуін анықтайды;
• берілген тербеліс теңдеуін пайдалана отырып, тербеліс
амплитудасын, периодын, жиілігін, бҧрыштық жиілігін
анықтайды, жылдамдықтың уақытқа қатысты тәуелділік
теңдеуін жазады және графигін сызады;

Ойлау дағдыларының
деңгейлері

Білу және тҥсіну, Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары

Орындау уақыты

25 минут

Тапсырмалар
1. Суретте дене тербелісінің x(t) тәуелділік графигі кӛрсетілген.

Графикті пайдалана отырып, келесі шамаларды анықтаңыз:

(а) тербеліс амплитудасын
(b) тербеліс периодын
(c) тербеліс жиілігін
(d) бҧрыштық жиілігін
(e) х(t) тәуелді теңдеуін
(f) максималь ҥдеуін

[1]
[1]
[2]
[2]
[1]
[2]

2. Дене тербелісінің x=2sin(π/4*t+π/2) тәуелділік теңдеуі берілген.
Берілген теңдеуді пайдалана отырып, келесі шамаларды анықтаңыз:
(а) тербеліс амплитудасын
(b) тербелістің бҧрыштық жиілігін

(с) тербеліс жиілігін
6

[1]
[1]
[1]

(d) тербеліс периодын
(е) ?(?) тәуелділік теңдеуін жазыңыз
(f) ?(?) тәуелділік графигін салыңыз

[2]
[2]
[2]

Жалпы балл: 18

7

Бағалау критерийі
Графиктік тәсілмен
гармоникалық
тербелістің
(х(t),v(t),a(t) зерттеп,
тербеліс
амплитудасын,
периодын, жиілігін,
бҧрыштық жиілігін,
максималь ҥдеуін
анықтайды:

Берілген тербеліс
теңдеуін пайдалана
отырып, тербеліс
амплитудасын,
периодын, жиілігін,
бҧрыштық жиілігін,
жылдамдықтың
уақытқа қатысты
тәуелділік теңдеуін
жазады және
графигін сызады;

Дескриптор
Тапсырма
№
Білім алушы
Графикті пайдалана отырып, тербеліс
1
амплитудасын жазады;
Графикті пайдалана отырып, тербеліс
периодын жазады;
Дененің тербеліс жиілігін формула қолдана
отырып, анықтап жазады;
Бҧрыштық жиілігін формула қолдана
отырып, анықтап жазады;
x(t) тәуелділік теңдеуін алынған мәліметтерді
пайдалана отырып, жазады;
Дене қозғалысының максимал ҥдеуін
формуланы қолдана отырып, анықтап жазады;
Тербеліс амплитудасын берілген теңдеуді
2
қолдана отырып, анықтайды;
Тербелістің бҧрыштық жиілігін берілген
теңдеуді қолдана отырып, анықтайды;
Тербеліс жиілігін анықтайды;
Тербеліс периодының формуласын
қолданады;
Есептеу жҧмыстарын дҧрыс орындайды;
Максимал жылдамдықты анықтайды/
?(?)=?’(t) екенін біледі
жылдамдық теңдеуін жазады/
туындыны дұрыс есептейді
?(?) жиілігін ӛзгертпей косинус салады;
амплитудасын дҧрыс белгілейді;

Жалпы балл

8

Балл
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
18

«Электромагниттік тербелістер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары

11.4.2.2 – механикалық тербелістер мен электромагниттікттік
тербелістерді сәйкестендіру;

11.4.2.3 – компьютерлік моделдеу арқылы заряд пен ток
кҥшінің уақытқа тәуелді графиктерін зерттеу;
11.4.2.1 – еркін және еріксіз тербелістердің пайда болуы
шарттарын сипаттау;
Бағалау критерийі

Білім алушы
• механикалық тербелістер мен электромагниттік
тербелістерді сәйкестендіреді;
• компьютерлік моделдеу арқылы алынған заряд пен ток
кҥшінің уақытқа тәуелді графиктерін зерттейді;
• еркін және еріксіз тербелістерді ажырата отырып,
электромагниттік тербелістерді тудыратын жҥйелерді және
жоғары жиілікті генераторды қайда қолданатынын біледі;

Ойлау дағдыларының
деңгейлері

Білу және тҥсіну, Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары

Орындау уақыты

25 минут

Тапсырмалар
1. Механикалық тербелістер мен электромагниттік тербелістерді сәйкестендіре отырып,
берілген кестені толықтырыңыз
Механикалық тербеліс
Электромагниттік тербеліс
Физикалық шама
Белгіленуі немесе
Физикалық шама
Белгіленуі немесе
атауы
формуласы
атауы
формуласы
Масса
L
µ
Кедергі
Жылдамдық
Ток кҥші
Потенциялдық
q2/2C
энергия
mυ2/2
Катушканың магнит
ӛрісінің энергиясы
ω0=√k/m
Тербелмелі
контурдың меншікті
тербеліс жиілігі
2. Компьютерлік моделдеу арқылы алынған зарядтың уақытқа тәуелді графигі берілген.

9

Графикті пайдалана отырып, келесі шамаларды анықтаңыз.
(а) зарядтың максимал шамасын

[1]

(b) егер Т=20 мс болса, тербеліс жиілігін

[1]

(с) тербелістің бҧрыштық жиілігін

[2]

(d) зарядтың уақытқа тәуелділік теңдеуін q(t) жазыңыз

[1]

(е) ток кҥшінің уақытқа тәуелділік теңдеуін I(t) жазыңыз.

[2]

3. (а) Еркін электромагниттік тербеліс дегеніміз не?
[1]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(b) (і) еріксіз электромагниттік тербеліс дегеніміз не?
[1]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(іі) еріксіз электромагниттік тербелісті тудыратын жҥйелерді атаңыз:
[1]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(с) Жиілігі 1МГц жоғары жиілікті тудыратын генераторларды қайда қолданады?
[1]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

Жалпы балл: 17

10

Бағалау критерийі
механикалық
тербелістер мен
электромагниттік
тербелістерді
сәйкестендіреді;
компьютерлік
моделдеу арқылы
алынған заряд пен ток
кҥшінің уақытқа
тәуелді графиктерін
зерттейді;

еркін және еріксіз
тербелістерді ажырата
отырып,
электромагниттік
тербелістерді
тудыратын жҥйелерді
және жоғары жиілікті
генераторды қайда
қолданатынын біледі

Дескриптор
Тапсырма
№
Білім алушы
механикалық тербелістер мен электромагниттік
1

тербелістерді сәйкестендіре отырып, берілген
кестені дҧрыс толықтырады; (егер екеуі қате
болса, 5 балл; тӛртеуі қате болса, 4 балл; алтауы
қате болса, 3 балл ....)

2

3

Зарядтың уақытқа тәуелді графикті пайдалана
отырып, зарядтың максималшамасын
анықтайды;
Тербеліс жиілігін анықтайды;
Тербелістің бҧрыштық жиілігін формула
қолдана отырып анықтайды;
Алынған мәліметтерді пайдалана отырып,
зарядтың уақытқа тәуелділік теңдеуін q(t)
жазады;
Ток кҥшінің амплитудасын анықтайды/ток
кҥшінің теңдеуі заряд теңдеуінің туындысы
екенін біледі;
Ток кҥшінің уақытқа тәуелділік теңдеуін I(t)
жазады;/ туындыны дҧрыс есептейді;
Еркін электромагниттік тербелісанықтамасын
жазады;
Еріксіз электромагниттік тербеліс
анықтамасын жазады;
Еріксіз электромагниттік тербелісті тудыратын
жҥйелердің аттарын дҧрыс жазады;
Жиілігі 1 МГц жоғары жиілікті тудыратын
генераторларды қайда қолданатынын дҧрыс
жазады;

Жалпы балл

Балл
6

1
1
1
1
1

1

1
1
1
1
1

17

11

«Айнымалы ток» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары

11.4.3.3 – синусоидалы айнымалы ток немесе кернеуді
гармоникалық функция тҥрінде кӛрсете алу;
11.4.3.4 – айнымалы ток тізбегінде тек активті жҥктеме
кезінде (резистор) фаза ығысуын сипаттау;
11.4.3.9 – резонанс шартын тҥсіндіру және оның
қолданылуына мысал келтіру;
11.4.3.13 – трансформатор орамасындағы орам санын
эксперимент арқылы анықтау;

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Берілген графикті қолдана отырып, қажетті физикалық
шамаларды анықтайды және айнымалы ток немесе
кернеуді гармоникалық функция тҥрінде кӛрсете алады;
• айнымалы ток тізбегіндегі актив кедергінің ролін, ток кҥші
мен кернеудің теңдеулерін және тек активті жҥктеме
кезінде (резистор) фаза ығысуын сипаттайды;
• резонанс шартын тҥсіндіру және кернеу резонансының
қолданылуына мысал келтіреді;
• трансформатордың сҧлбасын пайдалана отырып, тҥрін
ажыратады, бірінші және екінші ретті орамдағы
кернеулерді және трансформатор формуласын қолдана
отырып, орам санын анықтайды;

Ойлау дағдыларының
деңгейлері

Білу және тҥсіну, Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары

Орындау уақыты

20 минут

Тапсырмалар
1. Суретте осциллограф арқылы алынған айнымалы кернеудің уақытқа тәуелділікграфигі
бейнеленген.

Осциллографтың бір бӛлігі уақытқа қатысты 20 мс, ал кернеуі 1.5 В
(а) толық бір тербеліске кеткен уақытты анықтаңыз.

[1]

(b) тербелістің бҧрыштық жиілігін анықтаңыз.

[1]

(с) айнымалы кернеудің максимал шамасын анықтаңыз.

[1]

(d) айнымалы кернеудің-уақытқа тәуелді теңдеуін жазыңыз.

[1]

12

2. (а) Актив кедергі дегеніміз не?
[1]
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
(b) Актив кедергісі 20 Ом болатын және кернеуі u=308cos314t заңдылығы бойынша
ӛзгеретін тізбектің ток кҥшінің теңдеуін жазыңыз.
i=

[2]

(с) Актив кедергідегі кернеу мен ток кҥшінің тербеліс фазалар айырымы:

[1]

А) π/2-ге артта қалады
В) π/2-ге озады
С) 0
Д) π/4-ке артта қалады
3. (а) Электр тізбегіндегі резонансқа анықтама беріңіз.
[1]
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
(b) Резонанстың байқалу шартын сипаттаңыз.
[1]
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
(с) Кернеулер резонансының қолдану аясын бір мысал жазыңыз.
[1]
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
4. Оқушының зерттеу жҧмысында қолданылған трансформатордың сҧлбасы тӛменде
берілген.

(а) берілген сҧлбаны пайдаланып, трансформатордың тҥрін ажыратыңыз.
[1]
.............................................................................................................................................................
(b) Оқушы зерттеу жҧмысына пайдаланылған трансформатор мәндерін қолдана отырып,
тӛмендегі шамаларды анықтаңыз.
(і) екінші ретті орамдағы кернеудің мәнін

[1]

(іі) бірінші ретті орамдағы кернеу мәнін

[2]

(ііі) егер трансформатордың бірінші ретті орам саны 400-ге тең болса, екінші ретті орам саны
қанша болатындығын анықтаңыз.
[1]

Жалпы балл: 16

13

Бағалау критерийі
Берілген графикті
қолдана отырып,
қажетті физикалық
шамаларды
анықтайды және
айнымалы ток
немесекернеуді
гармоникалық
функция тҥрінде
кӛрсете алады;
Айнымалы ток
тізбегіндегі актив
кедергінің ролін, ток
кҥші мен кернеудің
теңдеулерін және тек
активті жҥктеме
кезінде (резистор)
фаза ығысуын
сипаттайды;

Айнымалы токтың
резонансын білу,
резонанс шартын
тҥсіндіру және
кернеу
резонансының
қолданылуына
мысал келтіреді;
Трансформатордың
сҧлбасын пайдалана
отырып, тҥрін
ажыратады, бірінші
және екінші ретті
орамдағы
кернеулерді және
трансформатор
формуласын қолдана
отырып, орам санын
анықтайды;
Жалпы балл

Дескриптор
Тапсырма
№
Білім алушы
Толық бір тербеліске кеткен уақытты графикті
1
пайдалана отырып анықтайды;
Тербелістің бҧрыштық жиілігін формуланы
қолдана отырып, анықтайды;
Айнымалы кернеудің максимал шамасын
графикті пайдалана отырып, анықтайды;
Айнымалы кернеудің уақытқа тәуелді
теңдеуін алынған мәліметтерге сҥйене
отырып, дҧрыс жазады;
2

3

4

Балл
1
1
1
1

Айнымалы ток тізбегіндегі актив кедергінің
ролін дҧрыс сипаттап жазады;
Ток кҥшінің максимал мәнін есептейді, ток
кҥші теңдеуін жазады;
Актив кедергідегі кернеу мен ток кҥшінің
тербеліс фазаларының айырымын дҧрыс
анықтайды;
Электр тізбегіндегі резонанс анықтамасын
жазады;
Кернеулер резонансының қолдану аясына бір
нақты мысал келтіреді;
Электр тізбегіндегі резонанс анықтамасын
жазады;
Резонанстың байқалу шартын жазады;
Кернеулер резонансының қолдану аясын бір
нақты мысал келтіреді;

1

берілген сҧлбаны пайдаланып,
трансформатордың тҥрін ажыратады;
зерттеу жҧмысына пайдаланылған
тансформатордың мәндерін қолдана отырып,
(і) (іі) бірінші және екінші ретті орамның
кернеулерін анықтайды;
(ііі) берілген мәліметті қолдана отырып, екінші
ретті орам санын анықтайды.

1

1
1

1
1
1
1
1

1
1
1
1

16

14

ІІ-ТОҚСАН
«Толқындық қозғалыс» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары

11.5.1.1 – ауадағы тҧрғын дыбыс толқындарының пайда
болуын зерттеу;
11.5.1.2 – графикалық әдісті қолданып тҥйіндер мен
шоғырларды анықтау және тҧрғын толқындардың пайда
болуын тҥсіндіру;
11.5.1.3 – судың бетінде екі кӛзде пайда болған
интерференцияны зерттеу;
11.5.1.4 – Гюйгенс принципін және механикалық толқындарда
дифракциялық кӛріністі бақылаудың шарттарын тҥсіндіру;

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Ауада пайда болған тҧрғын дыбыс толқындарының
сҧлбасын пайдалана отырып, неліктен тҧрғын толқын пайда
болатындығын, оның толқын ҧзындығы мен жиілігін және
таратушы кӛзден шыққан микротолқының жазық
поляризацияланатындығы қалай анықтауға болатындығын
сипаттайды;
• Дифракция қҧбылысын Гюйгенс принципіне сҥйене отырып
сипаттайды, суретін сызады;
• Аспап ішегінің қозғалысы кезіндегі тҧрғын толқынның
пайда болуын тҥсіндіреді, графикалық әдісті қолдана
отырып, тҥйіндер мен шоғырларды анықтайды және тҧрғын
толқынның ҧзындығы мен фазаларын анықтай алады;
• судың бетінде екі кӛзде пайда болған интерференцияны
зерттей отырып, қажетті шамаларды сипаттайды;
Білу және тҥсіну, Қолдану

Ойлау дағдыларының
деңгейлері
Орындау уақыты

30 минут

Тапсырмалар
1. Тӛмендегі суретте микротолқынның толқын ҧзындығын анықтау ҥшін қолданылатын
қҧрылғы сҧлбасы бейнеленген.

Таратушы кӛзден шыққан микротолқын TP бағытында металл пластинаға қарай
перпендикуляр қозғалады. Тҧрғын толқын ТР аралығында пайда болады.
(і) неліктен бҧл аралықта тҧрғын толқын пайда болатындығын тҥсіндіріп жазыңыз.
15

[2]

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(іі) микротолқынды қабылдайтын D детекторды Т мен Р аралығында ақырындап қозғаса,
сигнал біресе кҥшейеді, біресе әлсірейді. Екі жақын жатқан әлсіз сигналдардың арасы 1.4 см.
Микротолқынның келесі шамаларын анықтаңыз:
1) толқын ҧзындығы = ................ cм
[1]
2) жиілік = .............. Гц

[2]

2. (а) Келесі физикалық қҧбылысқа анықтама беріңіз.
Дифракция ......................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
[1]
(b) Су бетіндегі толқынның дифракция суретін аяқтаңыз.

[2]

(с) Гюйгенс принципіне сҥйене отырып, дифракция қҧбылысын сипаттаңыз.

[2]

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. (а) Аспап ішегінің қозғалысы кезіндегі тҧрғын толқынның пайда болуын тҥсіндіріп,
жазыңыз.
[2]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(b) Суретте скрипканың ішегінің қозғалысы нәтижесінде пайда болған тҧрғын толқын
графигі бейнеленген.

(і) жоғарыда кӛрсетілген суреттегі қандай әріп шоғырды кӛрсетеді?
16

[1]

(іі) берілген суретті пайдалана отырып, тҧрғын толқын ҧзындығын анықтаңыз.

[2]

(ііі) кӛрсетілген нҥктелердің фаза айырымын жазыңыз:
X және Y .................................................................................................
X және Z .................................................................................................

[2]

4. Суретте толқындық машина арқылы су бетінде екі кӛзден алынған интерференция
бейнеленген.

(і) суретті қолдана отырып, толқын жылдамдығы бірдей екендігін дәлелдеуге болады?
[1]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(іі) суретте S1 кӛзен шыққан толқын S2 кӛзінен шыққан толқыннан жарты толқын
ҧзындығына қалған нҥктелерді тҥзу арқылы қосып, Х әріпімен белгілеңіз.

[2]

Жалпы балл: 20

17

Дескриптор
Тапсырма
№
Білім алушы
Тҧрғын толқынның пайда болуын негізгі
Ауада пайда болған
1
терминдерді қолдана отырып дҧрыс жазады;
тҧрғын дыбыс
Микротолқынның ҧзындығын дҧрыс
толқындар ының
анықтайды; Микротолқынның жиілігін
сҧлбасын пайдалана
формуланы қолдана отырып, дҧрыс
отырып, неліктен
анықтайды;
тҧрғын толқын пайда
болатынды ғын, оның
толқын ҧзындығы
мен жиілігін
сипаттайды;
дифракция
Дифракция анықтамасын дҧрыс жазады;
2
қҧбылысын Гюйгенс
Су бетіндегі толқынның дифракциясын дҧрыс
принципіне сҥйене
аяқтап салады;
отырып сипаттайды,
Гюйгенс принципіне сҥйене отырып,
суретін сызады;
дифракция қҧбылысын дҧрыс сипаттайды;
Аспап ішегінің қозғалысы кезіндегі тҧрғын
аспап ішегінің
3
толқынның пайда болуын терминдерді
қозғалысы кезіндегі
қолдана отырып, жазады;
тҧрғын толқынның
Берілген графикті пайдалана отырып, тҥйін
пайда болуын
мен шоғырды анықтайды;
тҥсіндіреді,
Берілген графикті пайдалана отырып, толқын
графикалық әдісті
ҧзындығын анықтайды;
қолдана отырып,
Кӛрсетілген нҥктелер арасындағы фаза
тҥйіндер мен
айырымын дҧрыс жазады;
шоғырларды
анықтайды және
тҧрғын толқынның
ҧзындығы мен
фазаларын анықтай
алады;
Аспап ішегінің
суретті қолдана отырып, толқын жылдамдығы
4
қозғалысы кезіндегі
бірдей екендігін дҧрыс дәлелдейді;
тҧрғын толқынның
Бір-бірінен жарты толқын ҧзындығына қалған
пайда болуын
нҥктелерді тҥзу арқылы қосып, Х әріпімен
тҥсіндіреді,
дҧрыс белгілейді;
графикалық әдісті
қолдана отырып,
тҥйіндер мен
шоғырларды
анықтай алады;
Жалпы балл
Бағалау критерийі

18

Балл
1
1
1
1
1

1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1

1
1
1

20

«Электромагниттік толқындар» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары

11.5.2.2 – жоғары жиілікті электромагниттік тербелістердің
модуляциясы мен детекторлауды сипаттау;
11.5.2.3 – амплитудалық (АМ) және жиіліктік (FM)
модуляцияны ажырату;
11.5.2.5 – аналогтықпен салыстырғанда сандық форматтағы
сигналды берудің артықшылықтарын тҥсіндіру;
11.5.2.6 – байланыс қҧралдарын жҥйелеу және оларды
жетілдірудің жолдарын ҧсыну;

Бағалау критерийі

Білім алушы
• жоғары жиілікті электромагниттік тербелісті қалай
модуляциялауға болатындығын және детекторды не ҥшін
қолданатынын сипаттайды;

• суретті пайдалана отырып, амплитудалық (АМ) және
жиіліктік (FM) модуляцияны ажыратады және модуляцияға
дейінгі және кейінгі графиктерді ажыратып, атауын жазады;
• сандық форматтағы сигналды берудің артықшылықтары мен
кемшіліктерін анықтай отырып, жазады;

• байланыс қҧралдарының кемшілігін атай отырып,
жетілдірудің жолдарын ҧсынады;
Ойлау дағдыларының
деңгейлері

Білу және тҥсіну, Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

Тапсырмалар
1. (а) Жоғары жиілікті электромагниттік тербелісті қалай модуляциялауға болады?
(і) ...............................................................................................
(іі) ..............................................................................................

[2]

(b) детекторды қолдану мақсатын сипаттап жазыңыз.
[2]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
2. Суретте жоғары жиіліктегі тербелістердің модуляциялануы бейнеленілген.

19

(а) жоғарыда кӛрсетілген әр суреттің атауын жазыңыз.

[2]

(b) амплитудалық (АМ) және жиіліктік (FM) модуляцияның айырмашылықтары қандай
екендігін сипаттап жазыңыз.
[2]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. сандық форматтағы сигналды берудің артықшылықтары мен кемшіліктерін атап жазыңыз.
(і) артықшылығы ..............................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(іі) кемшілігі .....................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
[2]
4. Теледидар қҧралдарын жетілдірудің жолдарын ҧсыныңыз.
[2]
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Жалпы балл: 12
20

Бағалау критерийі
жоғары жиілікті
электромагниттік
тербелісті қалай
модуляциялауға
болатындығын және
детекторды не ҥшін
қолданатынын
сипаттайды;
суретті пайдалана
отырып,
амплитудалық (АМ)
және жиіліктік (FM)
модуляцияны
ажыратады және
модуляцияға дейінгі
және кейінгі
графиктерді
ажыратып, атауын
жазады;
сандық форматтағы
сигналды берудің
артықшылықтары
мен кемшіліктерін
анықтай отырып,
жазады;
байланыс
қҧралдарын
кемшілігін атай
отырып,
жетілдірудің
жолдарын ҧсынады;
Жалпы балл

Дескриптор
Тапсырма
№
Білім алушы
Жоғары жиілікті электромагниттік тербелісті
1
қалай модуляциялауға болатындығының екі
мысалын жазады;
детекторды қолдану мақсатын сипаттап
жазады;

Балл
1
1
1
1

4 дҧрыс жауапқа 2 ҧпай
2-3 дҧрыс жауапқа 1 ҧпай
0-1 дҧрыс жауапқа 0 ҧпай
амплитудалық (АМ) және жиіліктік (FM)
модуляцияның айырмашылықтары қандай
екендігін сипаттап жазады;

1
1

3

сандық форматтағы сигналды берудің
артықшылықтары мен кемшіліктерін жазады;

1
1

4

Теледидар қҧралдарын жетілдірудің жолдарын
ҧсынады;

1
1

2

1
1

12

21

«Толқындық оптика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары

11.6.1.3 – механикалық және жарық толқындарының
интерференциялық кӛріністеріне салыстырмалы талдау
жҥргізу;
11.6.1.4 – жҧқа пленкаға тҥскен және шағылған жарықтардан
пайда болған интерференциялық максимумдар мен
минимумдарды бақылау шарттарын анықтау;
11.6.1.6 – жарықтың толқын ҧзындығын дифракциялық
тордың кӛмегімен эксперимент арқылы анықтау;
11.6.1.7 – жарықтың қасиеттерін талдай отырып, эксперимент
арқылы жарықтың электромагниттік табиғатын дәлелдеу;

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Механикалық толқын мен жарық толқындарының
интерференциясын салыстырады;
• Жарық ҥшін шағылудың интерференциялық минимумы
пайда болатындай минимал қалыңдығын анықтайды;
• Берілген эксперимент нәтижелерін пайдалана отырып,
дифракциялық тордың периодын және тҥскен
монохроматты сәуленің толқын ҧзындығын анықтайды;
• Жарықтың қасиеттерін атай отырып, оның
электромагнитті толқын екендігін дәлелдейді;

Ойлау дағдыларының
деңгейлері

Білу және тҥсіну, Қолдану

Орындау уақыты

25 минут

Тапсырмалар
1. Механикалық толқын мен жарық толқындарының интерференциясын салыстырыңыз.
а) Механикалық толқын интерференциясының шарттары және қолдануы
[2]
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
b) Жарық толқынының интерференциясының шарттары және қолдануы
[2]
...............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
2. Сыну кӛрсеткіші 1.2 болатын қ