2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

11 сынып ЖМБ №2 ҚМЖ; 11.4.4.2 - гендердің реттілігін бұзбайтын, гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі эпигенетиканың маңызын түсіндіру;

Материал туралы қысқаша түсінік

Тезекбаева Карлыгаш Толешовна

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

26 Ақпан 2024

0 рет жүктелген

Биология Сабақ жоспары 11 сынып

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

250 тг 188 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

11 сынып ЖМБ №45

ДӘІЖО___________

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Қайталау сабақ. «Эпигенетика» ұғымы. Эпигенетика туралы жалпы түсініктер. Адамдағы эпигенетикалық салдарлар.

§50. «Эпигенетика» ұғымы. Эпигенетика туралы жалпы түсініктер. Эпигенетиканың молекулярлық негіздері. Адамдағы эпигенетикалық салдарлар. Эпигенетика және эпигеномика.

(Сабақ тақырыбы)

Бөлім:	«Биомедицина және биоинформатика»
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	20.02
Сыныбы: 11 «ә» ЖМБ	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Қайталау сабақ. «Эпигенетика» ұғымы. Эпигенетика туралы жалпы түсініктер. Адамдағы эпигенетикалық салдарлар. §50. «Эпигенетика» ұғымы. Эпигенетика туралы жалпы түсініктер. Эпигенетиканың молекулярлық негіздері. Адамдағы эпигенетикалық салдарлар. Эпигенетика және эпигеномика.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	11.4.4.2 - гендердің реттілігін бұзбайтын, гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі эпигенетиканың маңызын түсіндіру;
Сабақтың мақсаты:	гендердің реттілігін бұзбайтын, гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі эпигенетиканың маңызын түсіндіреді; ЕБҚ:( қабылдауы баяу) сабақ мазмұны бойынша ойын жазады, қандай білім алғанын сипаттайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

«Атаулар мекені»

Тақырып бойынша термин сөздердер беріледі. Тыңдаушылар қосымша ақпараттан жауаптарын сипаттау, теориялық білімдерін молайту.

Эпигенетика
Геном
Реттелу
Эпигеномика

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Тыңдаушылар қосымша ақпараттан жауаптарын жазып, теориялық білімдерін молайтады.

Кері байланыс:

«Мадақтау» әдісі

«Жарайсың!»

«Тамаша жауап»

т.б

Интерактивті панель

Презентация

Оқушылардың назарын аудару

«Менен сұрақ-сенен жауап» әдісі бойынша оқу мақсатына сай сұрақ қойылады.

Эпигенетика термині нені білдіреді?

Жасушада гистондар қайда орналасқан?

Эпигенетиканың медицинадағы рөлі қандай?

Менен сұрақ-сенен жауап әдісінде қойылған сұрақтарға жауап береді, ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Өте жақсы!»

«Жақсы!»

«Талпын!»

Интерактивті панель

Презентация

Биология 11-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2020 ж

Сабақтың мақсатын таныстыру

Сабақтың оқу мақсаты:

11.4.4.2 - гендердің реттілігін бұзбайтын, гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі эпигенетиканың маңызын түсіндіру;

Сабақтың мақсаты:

гендердің реттілігін бұзбайтын, гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі эпигенетиканың маңызын түсіндіреді;

Жаңа сабақтың тақырыбын мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Биология 11-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2020 ж

Жаңа тақырыпты таныстыру

«Тың мәлімет»

Мұғалім жаңа сабақты түсіндіру сәті.

Ақпараттан керекті жерін түртіп жазып алады.

«Ду қол шапалақ» әдісі арқылы бағалау.

«Мадақтау!»

«Жарайсың!»

Интерактивті панель

Презентация

https://smk.edu.kz/Course/Topic/16/10282

Сабақтың ортасы

Оқушыларға бағыт бағдар беру

«True or false» ойыны.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірін білдіреді.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Практикалық тапсырмалар беру.

Жеке жұмыс ҚБ тапсырмалары ҚМЖ қосымшасында орналасқан

Оқушылар жеке ҚБ тапсырмаларын орындайды. Бір-бірімен пікір алмасады. Ой қозғау жүзеге асады.

Жеке жұмыс ҚБ тапсырмаларының дескрипторы ҚМЖ қосымшасында орналасқан

Интерактивті панель

Презентация

https://smk.edu.kz/Course/Topic/16/10282

Жұмыс дәптерлері, үлестірме парақтар

Бағалау

Жеке тапсырма

ЕБҚ тапсырма:

«Екі түрлі түсініктеме күнделігі»

Оқушылардан дәптердің бетін (не таратылып берген парақты) ортасынан тік сызықпен бөлу сұралады.

Оқушылар мәтінді оқу барысында олар:

Бөліктің оң жағына

Мәтіндегі қатты әсер еткен тұстарды, үзінділерді жазады.

Бөліктің сол жағына

Сол әсер еткен үзінділер жайында пікір жазады (нені еске түсіреді, себеп-салдары қандай, қандай сұрақ бар т.б.)

Дескриптор:

- сабақтың оқу мақсаты бойынша өз ойын сипаттайды – 7 балл;

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптері

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

Кері байланыс «4 себеп» әдісі арқылы. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Мұғалім оқушыларды

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағалайды. Жарайсың!

Жақсы!

Талпын!

Интерактивті панель Презентация

1.Мен түсіндім, себебі ...

2.Мен түсінбедім, себебі ...

3.Мен қолдана аламын, себебі ...

4.Маған тиімді болмады, себебі .../ұсыныс……..

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Үйге: §52.«Биоинформатика» ұғымы. Биоинформатиканың құралдарын зерттеулерге қолдану.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен танысады және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Жұмыс дәптері

Биология 11-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2020 ж

ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРҒА ҚОСЫМША

«Тың мәлімет»

Мұғалім жаңа сабақты түсіндіру сәті.

Эпигенетика дегеніміз не?

Эпигенетика - гендік экспрессиядағы тұқым қуалайтын белгілердің өзгеруі, ол ДНҚ тізбегінің өзгеруіне жатпайды. Басқаша айтқанда, бұл генотипті өзгертпестен фенотиптің өзгеруі. ДНҚ-ның гендік экспрессиясының реттегіш аймақтарына қосылған репрессорлы ақуыздар. Эпигенетика табиғи және жүйелі түрде жүреді, бірақ оған сыртқы және ішкі орта, жас және ауру жағдайлары себеп болуы мүмкін. Гистон модификациясы, ДНҚ метилизациясы және кодталмайтын РНҚ (ncRNA) геннің үнсізденуі - эпигенетиканы бастайтын және қолдайтын механизм. Басқа эпигенетикалық процестерге парамтациялау, Х хромосомасын инактивациялау, басып шығару, бетбелгі және клондау кіруі мүмкін. ДНҚ зақымдануы эпигенетикалық өзгерістерге де әкелуі мүмкін. Эпигенетикада болатын өзгерістер жасушаның бөлінуінен жасушаның өмір сүру ұзақтығына дейін созылады немесе ДНҚ тізбегінің өзгеруіне қатыспай көптеген ұрпақтар үшін сақталуы мүмкін; моногенетикалық факторлар организмнің гендерін басқаша ұстауға көмектеседі. Эпигенетикалық альтерацияның мысалы - жасушалық дифференциация процесі. Эпигенетикадағы өзгерістер ДНҚ-ның нуклеотидтік тізбегін емес, гендердің модификациясын тудырады. Бұл өзгерістер ұрпақтан ұрпаққа трансгенерациялық эпигенетикалық мұра деп аталатын процесс арқылы берілуі мүмкін.

Эпигенетикада ДНҚ-ның сыртқы модификациялары гендерді «қосады» немесе «өшіреді». ДНҚ метилизациясы - эпигенетиканың жақсы мысалы. ДНҚ молекуласының бір бөлігіне метил тобының қосылуы белгілі гендердің көрінуіне жол бермейді. Гистон модификациясы - эпигенетикаға тағы бір мысал. Егер гистон ДНҚ-ны қатты сығып алса, бұл жасушаның гендерді оқуға әсер етеді.

Эпигеномика

Эпигеномика (грек тілінен удар. api- жақын, қасында) – сыртқы ортаның әсерінінен генетикалық емс әсермен анықталатын, генетикалық мәтінді зерттейтін ғылым (мысалы, ДНҚ-ның метилденуі

Эпигенетика және тамақтану

Джиртлу зертеуі бойынша тышқандардың геніне жасанді генді енгізу арқылы мутантты семіз, сары түситі, аурушаң тышқандар алды. Ол осы зерттеуді ары қарай жалғасытырып, осы мутантты генді алып тастамай ақ «қалыпты» тышқанға айналдыруға бола ма деген зерттеу жасады.
Ол жүкті агути (сары) тышқандардың қорегіне фолиевий қышқылы, В12 дәруменін, холин және метионинді қосты. Нәтижесінде тақам құрамындағы қоспалар мутантты генді «қалыптыға» өзгерткенін көрсетті.
Сонымен қатар пайда болған жаңа белгілер бірнеше ұрпақта сақталған. (зерттеуден кейін ұрпақтарда қоректену қосымша қоспаларсыз қалыпты болған.

Физикалық жаттығу

Зерттеулер дәледегендей физикалық жаттығу да эпигенетикалық әсерге жатады. Физикалық жаттығу кейбір гендерді «қосады» немес «ажыратады»

Эпигенетиканың молекулалық негізі
Эпигенетиканың молекулалық негізі өте күрделі. Сонымен қатар, бұл ДНҚ-ның бастапқы құрылымына әсер етпейді, бірақ белгілі бір гендердің белсенділігін өзгертеді. Бұл көпжасушалы организмнің дифференциалды жасушаларында тек олардың белгілі бір белсенділігі үшін қажетті гендер ғана көрінетінін түсіндіреді. Эпигенетикалық өзгерістердің ерекшелігі - олардың клеткалардың бөлінуі кезінде сақталуы. Эпигенетикалық өзгерістердің көпшілігі тек бір ағзаның тіршілігінде болатыны белгілі. Сонымен қатар, егер ДНҚ-ның өзгеруі спермада немесе жұмыртқада болса, онда кейбір эпигенетикалық көріністер бір ұрпақтан екінші ұрпаққа берілуі мүмкін.
ДНҚ метилизациясы
Бүгінгі таңда ең жақсы зерттелген эпигенетикалық механизм цитозин ДНҚ негіздерінің метилизациясы болып табылады. Генетикалық экспрессияны, оның ішінде қартаюды реттеудегі метиляцияның рөлі туралы қарқынды зерттеулердің басталуы ХХ ғасырдың 70-жылдарында Борис Федоров

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!