11 сынып ЖМБ
№43
ДӘІЖО___________
Қазақстан
Республикасының Білім және ғылым
министрлігі
«»
КММ
(білім беру ұйымының
атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Электромагниттік және дыбыс
толқындарының адам ағзасына әсер ету
ерекшеліктері.
§49. Электромагниттік
және дыбыс толқындарының адам ағзасына әсер ету
ерекшеліктері.
(Сабақ
тақырыбы)
|
Бөлім:
|
«Биомедицина және
биоинформатика»
|
|
Педагогтің
аты-жөні:
|
|
|
Күні:
|
13.02
|
|
Сыныбы: 11 «ә»
ЖМБ
|
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
|
|
Сабақтың
тақырыбы:
|
Электромагниттік және
дыбыс толқындарының адам ағзасына әсер ету
ерекшеліктері.
§49. Электромагниттік
және дыбыс толқындарының адам ағзасына әсер ету
ерекшеліктері.
|
|
Оқу бағдарламасына
сәйкес оқу мақсаты
|
11.4.4.1 - электромагниттік
және дыбыс толқындарының адам ағзасына әсерін
түсіндіру;
|
|
Сабақтың
мақсаты:
|
электромагниттік және
дыбыс толқындарының адам ағзасына әсерін
түсіндіреді;
ЕБҚ:( қабылдауы баяу)
сабақ мазмұны бойынша ойын жазады, қандай білім алғанын
сипаттайды;
|
Сабақтың
барысы:
|
Сабақ
кезеңі
|
Мұғалімнің
әрекеті
|
Оқушының
әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
|
Сабақтың
басы
Бұрынғы білімін еске
түсіру
|
Оқушылармен амандасу,
түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.
Тапсырма.
Рекомбинантты ДНҚ алу
әдістерін түсіндір.
Рекомбинантты ДНҚ
қолданылу жолын түсіндір.
Плазмидтердің
қасиеттерін сипаттаңдар.
Ферменттердің медицинада
қолданылуына мысал келтіріңдер.
|
Оқушылар амандасады,
сынып тәртібін сақтайды.
Оқушының логикалық
ойлау қабілеті дамиды.
Өз ойын, ой-пікірін
білдіреді.
|
«Ашық журнал»
әдісі.
Дескриптор:
-алдыңғы білімді
қорытындылайды -2 балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
|
|
Оқушылардың назарын
аудару
|
Сендер білесіңдер
ме!
«электрмагниттік
сәулелену спектрі» ұғымын;
«дыбыс» және «шу» деген
ұғымдардың түсінігін;
Электрмагниттік
толқындардың көзге көрінетін диапазоны мен радиодиапазон
сипаттамасын;
|
Оқушының логикалық
ойлау қабілеті дамиды.
Өз ойын, ой-пікірін
білдіреді.
|
Кері
байланыс:
«Өте
жақсы!»
«Жақсы!»
«Талпын!»
|
Интерактивті
панель
Презентация
Биология 11-сынып,
Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп»
баспасы 2020 ж
|
|
Сабақтың мақсатын
таныстыру
|
Сабақтың оқу
мақсаты:
11.4.4.1 -
электромагниттік және дыбыс толқындарының адам ағзасына әсерін
түсіндіру;
Сабақтың
мақсаты:
электромагниттік және
дыбыс толқындарының адам ағзасына әсерін
түсіндіреді;
|
Жаңа сабақтың тақырыбын
мақсатын жазады.
|
Кері
байланыс:
«Бас бармақ» әдісі
арқылы бағаланады.
«Керемет!» және
т.б
|
Интерактивті
панель
Презентация
Биология 11-сынып,
Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп»
баспасы 2020 ж
|
|
Жаңа тақырыпты
таныстыру
|
«Тың
мәлімет».
Мұғалім жаңа сабақты
түсіндіру сәті.
|
Ақпараттан керекті жерін
түртіп жазып алады.
|
Кері
байланыс:
«Бас бармақ» әдісі
арқылы бағаланады.
«Керемет!» және
т.б
|
Интерактивті
панель
Презентация
|
|
Сабақтың
ортасы
Оқушыларға бағыт бағдар
беру
|
Жеке жұмыс ҚБ тапсырмалары АВС
деңгейіндегі тапсырмаларды
орындау.
|
Оқушының логикалық ойлау
қабілеті дамиды.
өз ойын, ой-пікірлерін
білдіреді. Оқушылар жеке ҚБ тапсырмаларын
орындайды. Бір-бірімен пікір алмасады. Ой қозғау жүзеге
асады.
|
«Ашық журнал»
әдісі.
Дескриптор:
-кілт сөздердің
ағылшынша атауын жазады-2 балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
https://smk.edu.kz/Course/Topic/16/10279?lang=2
Жұмыс дәптерлері,
үлестірме парақтар
|
|
Практикалық тапсырмалар
беру.
|
Жеке жұмыс ҚБ тапсырмалары АВС
деңгейіндегі тапсырмаларды
орындау.
|
Оқушының логикалық ойлау
қабілеті дамиды.
өз ойын, ой-пікірлерін
білдіреді. Оқушылар жеке ҚБ тапсырмаларын
орындайды. Бір-бірімен пікір алмасады. Ой қозғау жүзеге
асады.
|
«Ашық журнал»
әдісі.
Дескриптор:
-құлақ бөліктерін
анықтайды -2 балл;
-құлақтың есту
жұмысын сипаттайды -2 балл;
-құлақтың дыбысты
қабылдау жолын түсіндіреді -2 балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
https://smk.edu.kz/Course/Topic/16/10279?lang=2
Жұмыс дәптерлері,
үлестірме парақтар
|
|
Бағалау
|
Жеке
тапсырма
ЕБҚ
тапсырма:
«Екі түрлі түсініктеме
күнделігі»
Оқушылардан дәптердің
бетін (не таратылып берген парақты) ортасынан тік сызықпен бөлу
сұралады.
|
Оқушылар мәтінді оқу барысында
олар:
Бөліктің оң
жағына
Мәтіндегі қатты әсер
еткен тұстарды, үзінділерді жазады.
Бөліктің сол
жағына
Сол әсер еткен үзінділер
жайында пікір жазады (нені еске түсіреді, себеп-салдары қандай,
қандай сұрақ бар т.б.)
|
Дескриптор:
- сабақтың оқу мақсаты
бойынша өз ойын сипаттайды – 7
балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
Жұмыс
дәптері
|
|
Сабақтың
соңы
Кері байланыс
беру
|
Кері байланыс: «БББ»
әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау
мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын
тыңдайды.
Мақсаты: Оқушы алған
білімін саралай білуге дағдыланады.
|
Оқушылар бүгінгі
сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз
түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды
жасайды.
|
Кері
байланыс:
«Өте
жақсы!»
«Жақсы!»
«Талпын!»
|
Интерактивті
панель
Презентация
Білгенім.....
Білдім.....
Білгім
келеді....
|
|
Білімді игеруді жақсарту
және оны тәжірибеге көшіру
|
Үйге: §50. «Эпигенетика»
ұғымы. Эпигенетика туралы жалпы түсініктер. Эпигенетиканың
молекулярлық негіздері. Адамдағы эпигенетикалық салдарлар.
Эпигенетика және эпигеномика.
|
Білім алушылар келесі
тақырыптың тақырыбымен танысады және тірек сызба сызады. Ой қозғау
жүзеге асады.
|
Кері
байланыс:
«Бас бармақ» әдісі
арқылы бағаланады.
«Керемет!» және
т.б
|
Жұмыс
дәптері
Биология 11-сынып,
Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп»
баспасы 2020 ж
|
Сабақ үшін теориялық
материал, ұғымдарды
анықтама
Негізгі
идея: Біз естіген әрбір дыбыс, біздің көзімізге
түсетін әрбір жарық фотоны, желмен үрленетін шөп қозғалысы және
толқындардың тұрақты соғылуы-осының барлығы толқындардың мысалдары.
Олар біздің айналамызда барлық
жерде.
Түсіну: Құлақтың
құрлысы, есту
механизмі.
Құлақтың
құрлысы:
Әрбір құлақ үш бөліктен
тұрады:
(i) Сыртқы
құлақ,
(ii) Ортаңғы
құлақ,
(iii) Ішкі
құлақ.
1. Сыртқы
құлақ:
Бұл бөлік құлақ
қалқаны, сыртқы есту жолы және дабыл жарғағын
қамтиды.
(i) Құлақ
қалқаны:
Құлақ қалқаны-бұл терімен қапталған шығыңқы
серпімді шеміршек. Оның ең
көрнекті сыртқы тарағы спираль деп аталады. Долька-бұл талшықты
және майлы ұлпалардан тұратын,
қан капиллярларымен бай төменгі ұшындағы жұмсақ домалаған бөлік. Ол
сезімтал, сондай-ақ дыбыс толқындарын жинауда
тиімді.
(ii) Сыртқы есту
жолы:
Бұл оның сыртқы
бөлігінде шеміршек пен оның ішкі бөлігінде сүйекті ұстап тұратын
құбырлы өту. Меатус (арна) ішінен түкті терімен (көпқабатты
эпителий) және церум бездерімен (балауыз бездері)
төселген. Есту каналы түкті фолликулдардан және
құлақтың құлығын өндіретін бездерден
тұрады, ол құлаққа бөгде денелердің
түсуін болдырмайды.
(iii) Дабыл жарғағы
(tympanum):
Дабыл жарғағы
ортаңғы құлақты сыртқы есту жолынан бөледі. Ол жұқа және жартылай
мөлдір, сопақшаллау, бірақ төменге қарағанда жоғарғы бөлігі
кеңірек. Барабанның орталық бөлігі умбо деп аталады. Балғашық сүйек
мембрананың ішкі бетіне берік
бекітілген.
Сыртқы құлақ
қызметі:
Құлақ қалқаны мен
сыртқы есту жолы дыбысты қабылдап, дабыл жарғағына бағыттыайды.
Дыбыс толқындары дабыл жарғағының бетіндегі қысымның өзгертеді.
Құлық (құлақ құлығы) құлаққа бөгде денелердің енуіне кедергі
келтіреді.
2. Ортаңғы
құлақ:
Ол мыналарды
қамтиды:
(i) Ауамен
толтырылған дабыл жарғағы қуысы, евстахиев түтігі (есту түтігі)
арқылы мұрын жұтқыншақпен біріктірілген, ол барабанды қуыстағы
ауаның қысымын сыртқы ауа қысымымен теңестіру үшін қызмет
етеді.
(ii) Құлақ
сүйектері-балғашық (пішіні балғаға ұқсас), төс және үзеңгі (пішіні
үзеңгіге ұқсас) деп аталатын үш кішкентай сүйектен жасалған кішкене
серпімді тізбектен тұрады. Балғашық бір жағынан дабыл жарғағына
және екінші жағынан төс сүекшесіне
бекітілген.
Ал төс сүйекше ішкі
құлақтағы сопақша мембранаға бекінген үзеңгіге бекиді. Балғашық -ең
үлкен сүйек, бірақ үзеңгі-ең кішкентай сүйек. Сондай-ақ, үзеңгі
денедегі ең кішкентай сүйек.
(iii) Сондай-ақ,
ортаңғы құлақта екі қаңқа бұлшық еті, балға бекітілген тензорлық
барабан тесігі және үзеңгіге бекітілген үзеңгі бұлшық еті бар.
Stapedius-денедегі ең кішкентай бұлшық
ет.
(iv) Ортаңғы құлақ
мембраналармен жабылған екі шағын тесік арқылы ішкі құлақпен
біріктірілген. Бұл тесіктер (а) fenestra ovalis (сопақша терезе)
жоғарыда айтылғандай, және (Б) fenestra rotunda (дөңгелек
терезе).
Сопақ терезенің
фенестрінде үзеңгі пластинасы аяқшасына сай келеді. Дөңгеле
терезеде fenestra серпімді екіншіреттік дабыл жарғағымен қоршалған.
Соңғысы дабыл жарғағының екі жағындағы қысымды теңестіру үшін жауап
береді.
Есту
механизмі:
Дыбыс толқындары
сыртқы құлақпен бірнеше деңгейге дейін жиналады. Олар тербелісті
бастайтын дабыл жарғағына сыртқы есту жолы арқылы өтеді. Тербеліс
балғашық, төс және үзеңгі сүйектерінің көмегімен ортаңғы құлаққа
беріледі. Соңғысы сопақша терезеге сай келеді. Ішкі құ
26 Ақпан 2024
173
2 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған