-
Панхроматикалық түсірілім
жасау режимі: түсірілімдердің тек ақ және
қара түспен берілуі
-
Мультиспекральды түсірілім
жасау режимі: түсірілімдердің алуан түрлі
түстерді ажырата отырып берілуі
-
Қашықтан зерделеу
түсірілімдерінің түрлері: пассивті,
активті
-
Пассивті: икүн сәулесі немесе нысанның
өзінің сәулеленуі көмегімен жүргізілуі
-
Активті: радиотолқындар көмегімен
жүргізілуі
-
Қашықтан зерделеу
электромагниттік сәулелену диапозонына қарай
бөлінеді: ультракүлгін, инфрақызыл,
микротолқынды, радиодиапазонды
-
Түсірілім аппаратуралары
түріне байланысты жіктеледі: фотосурет, теледидарлық,
фототеледидарлық, сканерлік, радиолокациялық, гидролокациялық,
лазерлік, лидарлық
-
Ең алғашқы қашықтан
зерделеудің барлық диапозондағы электромагниттік сандық спектрлі
бейнелері алынды: 1972ж, LANDSAT Жер серігі
көмегімен
-
Қашықтан зерделеу саласында
әлемдегі ең көшбасшы бағдарлама: ERDAS IMAGINE кешенді
бағдарламасы
-
Арнайы Қазақстан үшін
тапсырыспен жасаған франциялық жер
серігі: AIRBUS Defence and
Space
-
KazEOSat-1 Жер серігінің радиокөру
аймағы: еуразияның солтүстігіндегі
Таймыр түбегінен бастап, Үндістанның солтүстігіне дейінгі
аумақ
-
ГеоГраф ГИС бағдарламасы
жұмыс жасайтын нысан типтері: кеңістіктегі мәліметтерді
беретін қабаттар, кеңістіктегі мәліметтерді дәл бейнелейтін
карталар мен макеттер жиынтығы, мәліметтерге манипуляция жүргізу
тәсілдері
-
Adobe Illustrator
бағдарламасының қызметі: түс қанықтығын айқындауға
мүмкіндік береді
-
Adobe Illustrator
бағдарламасының қолданылатын
орны: векторлық график жасауда
кеңінен қолданылады
-
Adobe Illustrator
бағдарламасының артықшылығы: CorelDRAW бағдарламасымен
қатар қолдануға тиімді
-
CorelDRAW бағдарламасының
артықшылығы: бағдарламаны меңгері өте
жеңіл, жылдамдығы жоғары, өте сапалы картографиялық туынды жасауға
болады
-
CorelDRAW бағдарламасының
негізгі қызметі: жеңілдетілген дайын
шаблондардың болуы, жаңа кескіндер жасауға мүмкіндіктің
болуы
-
CorelDRAW бағдарламасының
қолданылатын орны: векторлық кескіндерді қайта
өңдеу, түстерді нақтылау және қабаттарды орналастыруда
тиімді
-
Macromedia FreeHand
қолданылатын орны: үшөлшемді үлгілер жасауда
қолданылады
-
Macromedia FreeHand
бағдарламасының негізгі қызметі: бейнелеудің қабаттық
орналасуын жетілдіреді
-
Macromedia FreeHand
бағдарламасының артықшылығы: картографиялық туындылардың сапасын
жақсартады
-
Adobe Photoshop
бағдарламасының қолданылатын
орны: кәсіби фотосуреттер жасауға
тиімді
-
Adobe Photoshop
бағдарламасының негізгі қызметі: кескіндердің суретін салу,
өңдеу, түс қанықтығын күшейту, түрлендіруді
жылдамдатады
-
Adobe Photoshop
бағдарламасының артықшылығы: растрлық та, векторлық та
кескіндермен қатар жұмыс істеуге болады
-
Corel Painter
бағдарламасының қолданылатын
орны: жаңа растрлық кескіндер
жасауда және бар кескіндерді қайта өңдеуде
тиімді
-
Corel Painter
бағдарламасының негізгі қызметі: түрлі сипаттағы көркемөнер
туындыларын жасауға, түрлендіруге мүмкіндік
береді
-
Corel Painter
бағдарламасының артықшылығы: картографиялық кескіндерді
көркем өңдеуде қолданылады
-
Corel Photo – Paint
бағдарламасының қолданылатын
орны: растрлық кескіндер жасауда
кеңінен қолданылады
-
Corel Photo – Paint
бағдарламасының негізгі қызметі: Corel Painter бағдарламасына
өте жақын, суретшілер үшін өте тиімді
-
Corel Photo бағдарламасының
артықшылығы: барлық операциялар өте
жылдам жүзеге асырылады
-
ГАЖ технологияларының басты
қызметіне: мәліметтерді енгізу және
жаңарту, мәліметтерді сақтау және өзгерту, мәліметтерді талдау,
мәліметтер мен нәтижелерді қорытындылау және оны таныстыру
жатады
-
ГАЖ: табиғатты пайдалануды
басқару мен қоршаған ортаны қорғауға қатысты
географиялық-картографиялық бағыттағы кеңістік-ақпараттық
мәліметтерді жинақтау, өзгерту
-
ГАЖ-бен байланысты ғылым
салалары: география, картография,
қашықтан зерделеу, топография және фотограмметрия, информатика,
математика және статистика
-
ГАЖ-дың технологиялық
қызметтері: қоршаған орта және онң
сақталуы мен өзгерісі жайлы мәлімет жинақтау, мәліметтерді сақтау,
мәліметтерді карта масштабына қарай талдау, ақпараттардың мәні
маңызын талдау
-
ГАЖ қызметінің
негізі:
Байқау-өлшеу-сипаттау-түсіндіру-шешім
ұсыну
-
ГАЖ көмегімен кеңістіктегі
таралуы бойынша шешілетін
мәселелер: жергілікті, аймақтық,
ғаламдық
-
ГАЖ көмегімен уақыт өлшемі
бойынша шешілетін мәселелер: төтенше жағдай, дәл сол
уақытта жедел атқаруды қажет етеді,
режимдік, ұзақ уақыт жүйелі
мониторинг жүргізуді қажет етеді, болжам жасауға негізделген
ақпарат әзірлеуді қажет етеді
-
«Цифрлық Қазақстан»
жобасының бағыттары: І – елдімекендерді кең
жолақты интернетпен қамтамасыз ету арқылы Қазақстанның транзиттік
әлеуетін арттыру; ІІ – экономиканың, көлік, логистика, денсаулық
сақтау, білім беру, ауылшаруашылық, электронды сауда салаларына
цифрлық технологияны енгізу, ІІІ – мемлекеттік органдар жұмысының
сапасын арттыру, ІҮ – ІТ мамандарды
даярлау
-
Қазақстанда ІТ мамандарын
даярлайтын ЖОО сұранысқа ие
қалалар: Нұрсұлтан,
Алматы
-
ГАЖ деректер базасында
мәліметтердің екі басты түрлері: картографиялық, атрибуттық
немесе семантикалық
-
Картографиялық мәліметтер
сипатталады: нүкте, сызық,
полигон
-
Нүкте: тек географиялық нысандардың
нақты орнын көрсету үшін қолданылады
-
Сызық: бірнеше нүктелерді қосу
мақсатында жүргізіледі және тек ұзындық өлшемімен сипатталады.
Сызықтық нысандарға жол, құбыр, шекара
жатады
-
Полигон: тұйық сызықтармен шектелген
аудандарды беліглеу үшін қажет. Полигон кеңістікте орналасуына
қарай ұзындығы және енін көрсететін екі өлшемге ие болады. Мысал
ретінде топырақтың белгілі бір түрінің таралуын, көлдің, орманның
ауданын айтуға болады
-
Тақырыптық сипаттамалар
жиынтығынан тұратын мәліметтер: атрибуттық және
семантикалық
-
Кеңістіктің екі
өлшемді үлгісі саналады: топографиялық
карталар
-
Нысандар бір-бірінен қалай
ерекшеленеді: кеңістік, уақыт,
заттық
-
Кеңістік: жер бедерінің таралуы,
құрылымдық ерекшелігі, биіктік
айырмашылығы
-
Уақыттық: белгілі бір уақыт
аралығындағы зерттеу нысанында болған өзгерістерді тіркеу, оны
бағалауға бағытталады, басты талап: мәліметтердің дәл уақытында
берілуін қадағалау;
-
Тақырыптық: нысанның экономикалық,
статистикалық, техникалық және тағы да басқа қасиеттерін ашып
көрсетуге бағытталған, басты талап: ол мәліметтердің толыққанды
болуы