11 сынып ҚГБ
№65
ДӘІЖО___________
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрлігі
«»
КММ
(білім беру ұйымының
атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Қазақстанның экологиялық
проблемалары және оларды шешу
жолдары.
§56. Қазақстан
Республикасының экологиялық проблемаларын шешу
жолдары.
(Сабақ
тақырыбы)
|
Бөлім:
|
«Адам іс-әрекетінің қоршаған
ортаға әсері»
|
|
Педагогтің
аты-жөні:
|
|
|
Күні:
|
15.05
|
|
Сыныбы: 11 «а»
ҚГБ
|
Қатысушылар саны: Қатыспағандар
саны:
|
|
Сабақтың
тақырыбы:
|
Қазақстанның экологиялық проблемалары
және оларды шешу жолдары.
§56. Қазақстан Республикасының экологиялық
проблемаларын шешу жолдары.
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу
мақсаты
|
11.3.2.2 - Қазақстанның
экологиялық проблемаларының шешу жолдарын
ұсыну;
|
|
Сабақтың
мақсаты:
|
Қазақстанның
экологиялық проблемаларының шешу жолдарын
ұсынады;
ЕБҚ: Қазақстанның экологиялық
проблемаларының шешу жолдарын
сипаттайды;
|
Сабақтың
барысы:
|
Сабақ
кезеңі
|
Мұғалімнің
әрекеті
|
Оқушының
әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
|
Сабақтың
басы
Бұрынғы білімін еске
түсіру
|
Оқушылармен
амандасу, түгендеу, сынып тәртібін
қадағалау.
«Айырмашылығы
неде?»
Оқушыларға екі түрлі
сурет немесе сөз көрсету. Екеуінің арасындағы айырмашылықты
анықтауды сұрау. Жауаптарын дəлелдеп
отыру.
Шөлдену, жерді
рекультивациялау, топырақ эрозиясы және
дефляциясы.
|
Оқушылар амандасады,
сынып тәртібін сақтайды.
Оқушының логикалық
ойлау қабілеті дамиды.
Өз ойын, ой-пікірін
білдіреді.
|
«Ашық журнал»
әдісі.
Дескриптор:
-кілт сөздердің айырмашылығын
сипаттайды -1 балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
|
|
Оқушылардың назарын
аудару
|
«Құндылық» Ұлттық
мүде (Қазақстан мүддесіне қызмет етуге
ұмтылу)
Экологиямызды
қалай қорғаймыз?
«Менен сұрақ-сенен
жауап» әдісі бойынша оқу мақсатына сай сұрақ
қойылады.
Биогеоценоз дегеніміз не?
Әртүрлі ластағыш заттардың биогеоценозға әсері қандай? Жануарлар
дүниесі мен өсімдіктер әлемінің алуантүрлілігін сақтау үшін тиімді
ғылыми негізделген табиғат пайдаланудың маңызы
неде?
|
Менен сұрақ-сенен жауап
әдісінде қойылған сұрақтарға жауап береді, ой қозғау жүзеге
асады.
|
«Ашық журнал»
әдісі.
Дескриптор:
- бір құндылық айтты
– 1 балл;
- оқу мақсатына сай қойылған
сұрақтарға жауап береді -2
балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
|
|
Сабақтың мақсатын
таныстыру
|
Сабақтың оқу
мақсаты:
11.3.2.2 -
Қазақстанның экологиялық проблемаларының шешу жолдарын
ұсыну;
Сабақтың
мақсаты:
Қазақстанның экологиялық
проблемаларының шешу жолдарын
ұсынады;
|
Жаңа сабақтың тақырыбын
мақсатын жазады.
|
Кері
байланыс:
«Мадақтау»
әдісі
«Жарайсың!»
«Тамаша
жауап»
т.б
|
Интерактивті
панель
Презентация
Биология 11-сынып, Автор:
А.Ф.Ковшарь, Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева, Б.Т.Ибраимова, С.А.Куприй,
Алматы «Атамұра» баспасы 2020
ж
|
|
Жаңа тақырыпты
таныстыру
|
«Инсерт» кесте
әдісі.
Берілген мәтінді «Түртіп алу»
әдісін пайдаланып, танысып шығу. INSERT - оқығанын түсінуге, өз
ойына басшылық етуге, ойын білдіруге үйрететін ұтымды
әдіс.
|
Оқушылар мәтінді
оқиды.
Берілген мәтінді «Түртіп алу»
әдісін пайдаланады, танысып шығады. Кестені толтырады. Бір-бірімен
пікір алмасады. Ой қозғау жүзеге
асады.
|
Кері
байланыс:
«Мадақтау»
әдісі
«Жарайсың!»
«Тамаша
жауап»
т.б
|
Интерактивті
панель
Презентация
|
|
Сабақтың
ортасы
Оқушыларға бағыт бағдар
беру
|
«Атаулар
мекені»
Тақырып бойынша
термин сөздердер беріледі. Тыңдаушылар қосымша ақпараттан
жауаптарын сипаттау, теориялық білімдерін
молайту.
Қорықша, қорықтық аймақ,
қорық, ұлттық саябақ, ЕҚТА (ерекше қорғалатын табиғи аумақ) табиғат
ескерткіштері.
|
Тыңдаушылар қосымша
ақпараттан жауаптарын жазып, теориялық білімдерін
молайтады.
|
«Ашық журнал»
әдісі
Дескриптор:
-кілт сөздердің мазмұнын
сипаттайды – 2 балл;
|
Интерактивті
панель
Презентация
|
|
Практикалық тапсырмалар
беру
|
Жеке жұмыс ҚБ тапсырмалары ҚМЖ
қосымшасында
орналасқан
|
Оқушылар жеке ҚБ
тапсырмаларын орындайды. Бір-бірімен пікір алмасады. Ой қозғау
жүзеге асады.
|
Жеке жұмыс ҚБ тапсырмаларының
дескрипторы ҚМЖ қосымшасында
орналасқан
|
Интерактивті
панель
Презентация
Жұмыс дәптерлері, үлестірме
парақтар
|
|
Бағалау
|
Жеке жұмыс ҚБ тапсырмалары ҚМЖ
қосымшасында
орналасқан
|
Оқушылар жеке ҚБ
тапсырмаларын орындайды. Бір-бірімен пікір алмасады. Ой қозғау
жүзеге асады.
|
Жеке жұмыс ҚБ тапсырмаларының
дескрипторы ҚМЖ қосымшасында
орналасқан
|
Интерактивті
панель
Презентация
Жұмыс дәптерлері, үлестірме
парақтар
|
|
Сабақтың
соңы
Кері байланыс
беру
|
Кері
байланыс.
«Борт журналы» - тақырыпты
оқып үйренуде өз ойларын жазуға үйретудің әртүрлі әдіс-тәсілдерін
қамтитын жалпылама атауы. «Борт журналы» қарапайым түрде мәтінді
оқу алдында және оқу материалымен танысқан соң
қолданылады.
|
Оқушылар келесі
сұрақтарға жауап жазады:
Берілген тақырып бойынша маған не белгілі? Мен не
білемін? Мәтіннен қандай жаңалық туралы
білдім?
|
Кері
байланыс:
«Өте
жақсы!»
«Жақсы!»
«Талпын!»
|
Интерактивті панель
Презентация
|
|
Білімді игеруді жақсарту және
оны тәжірибеге көшіру
|
Үй тапсырма: §57. Табиғатты
қорғауға арналған еліміздің заңнамалары. Қазақстанда қорықтандыру
ісінің тарихы және қазіргі
жағдайы.
|
Білім алушылар келесі
тақырыптың тақырыбымен танысады және тірек сызба сызады. Ой қозғау
жүзеге асады.
|
Кері
байланыс:
«Өте
жақсы!»
«Жақсы!»
«Талпын!»
|
Жұмыс
дәптері
Биология 11-сынып,
Автор: А.Ф.Ковшарь, Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева, Б.Т.Ибраимова,
С.А.Куприй, Алматы «Атамұра» баспасы 2020
ж
|
ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРҒА
ҚОСЫМША
Берілген мәтінді «Түртіп алу»
әдісін пайдаланып, танысып шығу. INSERT - оқығанын түсінуге, өз
ойына басшылық етуге, ойын білдіруге үйрететін ұтымды
әдіс.
|
«V» -
«Білемін»
|
«-» «мен үшін
түсініксіз»
|
«+» - «мен үшін жаңа
ақпарат»
|
«?» - «мені
таңғалдырады»
|
|
|
|
|
|
Қазақстанның ерекше қорғалатын
табиғи аумақтары. Қазақстанда қорықтандыру iсiнiң тарихы табиғат,
ескi заман және өнер ескерткiштерiн қорғау туралы Түркiстан
комитетi (1922) құрылғаннан берi есепке алынып, жүргiзiлiп келедi.
Бұл бастапқыда Қызылордада, соңынан Ташкентте орналасып, алғашқы
қорықтарды Қазақстанның оңтүстiгiнде – Батыс Тянь-Шаньда
Ақсу-Жабағылы, Қаратау тауларында палеонтологиялық және дәрiлiк
жусандарды қорғау үшiн Арал алабында қорықтар құру туралы шешiм
шығарды.
«Ерекше қорғалатын табиғи
аумақтар туралы» (1997) заңға сәйкес Қазақстанда ерекше қорғалатын
табиғи аумақ (ЕҚТА) 13 түрдi белгiледi. Бұл заңның жаңа
редакциясында (2004) республикалық мәнi бар сапта тек қана 9
қалдырылды:
•
мемлекеттiк табиғи
қорықтар;
•
мемлекеттiк ұлттық табиғи
саябақтар;
•
табиғи
сақтамақорлар;
•
табиғи
қорықшалар;
•
мемлекеттiк табиғат
ескерткiштерi;
•
мемлекеттiк қорықты
аймақтар;
•
мемлекеттiк зоологиялық
саябақтар;
•
мемлекеттiк ботаникалық
бақтар;
•
мемлекеттiк дендрологиялық
саябақтар.
Сөйтiп, осы заманғы заңнама
бойынша қорғалатын табиғи аумақтар санына хайуанаттар паркi,
дендропарктер және ботаникалық бақтар тәрiздi антропогендi бiлiмдер
де енгiзiлдi.
ЕҚТА-ның негiзгi типтерi
қорықтар, ұлттық саябақтар, қорықшалар және табиғат ескерткiштерi
болып табылады (55-сурет).
Қорық сөзi қору сөзiнен, яғни
тыйым салынған, қол сұғуға болмайды деген түсiнiктен шыққан. Бұл
аумақты шаруашылыққа пайдалануға болмайды, яғни табиғат заңы
бойынша адамның араласуынсыз дамып келе жатқан табиғат эталоны
(үлгi) ретiндегi экожүйе. Мұнда адамдардың жаппай тынығуына және
кез келген шаруашылық әрекеттерiне: аң аулау, балық аулау, ағаш
шабу, мал жаю, пiшен шабу, жидек және саңырауқұлақ теру, пайдалы
қазбалар өндiруге толық тыйым салынған.
Ұлттық табиғи саябақтар ерекше
экологиялық, тарихи және эстетикалық құндылығы бар (табиғи және
мәдени ландшафттардың қолайлы үйлесуi) табиғи кешендердi сақтау
үшiн түзiледi. Олар ағарту, ғылыми және мәдени мақсаттарға
пайдаланылады. Мұнда туризм, халықтың тынығуы және лицензия бойынша
жануарларды атып алу iске асырылады.
Табиғи қорықшалардың әртүрлi
бағыттары бар. Ботаникалық қорықшаларда мал жаюға, шөп шабуға, ағаш
шабуға болмайды. Аңшылық қорықшаларда аң аулау, балықшаруашылығында
балық аулау ережелерi қатаң сақталады. Геологиялық, ландшафттық
және басқа қорықшалардың өз шектеулерi
бар.
Табиғат ескерткiштерi
дегенiмiз – бұл өзiнiң үлкен ғылыми, тарихи, оқу-ағарту және
мәдени-эстетикалық мәнi бойынша қорғауға жататын табиғи нысандар.
Олардың шағын табиғи меже (тоғай, көл, аңғар және жағалау
үлескiлерi), сондай-ақ жеке нысандар (сирек және тiректiк
геологиялық ашылым, сарқырама, үңгiр, минералды қайнар, сұңғатты
жартас т.б.) болуы мүмкiн.
Қазақстанда 2010 жылдың
аяғында 10 қорық, 11 ұлттық саябақ, 51 республикалық мәнi бар
қорықшалар және 26 мемлекеттiк табиғат ескерткiштерi жұмыс iстедi
(9-кесте).
Қазақстанда бiр жылдан соң
2005 жылд
05 Мамыр 2024
47
0 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған