15 қараша - Ұлттық валюта күні.

15 қараша - Ұлттық
вальюта күні
15 қараша - Қазақстанның Ұлттық валютасы - теңгенің тойын атап өту
күні. Бұл күн Қазақстан Республикасының тəуелсіздігі мен егемендігін
нығайтудағы маңызды кезеңдердің бірі. Теңге Қазақстан экономикасының
негізі ретінде тұрақтылық пен дамудың кепілі болып табылады. Осы
мерекеде біз теңгенің тарихын, оның маңызды рөлін жəне болашағын
айқындаймыз.
by Айгул Жарқынбекова

Ұлттық валютаның
маңыздылығы
1
Ұлттық құндылық
Теңге - Қазақстанның
тəуелсіздігі мен егемендігінің
символы. Ол қазақ
халқының мақтанышы мен
ұлттық бірлігінің көрінісі.
2
Экономикалық
тұрақтылық
Ұлттық валюта - қаржы
жүйесінің маңызды құрамдас
бөлігі. Оның тұрақтылығы
экономикалық өсімнің,
жұмыспен қамтудың жəне
инвестициялардың кепілі.
3
Саяси өз бетінділік
Ұлттық валютаның болуы Қазақстанның валюталық-қаржылық
саясатын өз бетінше жүргізуге мүмкіндік береді.

Теңгенің тарихы
1
1991 - Ұлттық валютаның пайда болуы
Тəуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан Ресей рубліне
тəуелді болудан құтылу үшін 1993 жылы 15 қарашада
ұлттық валюта - теңгені енгізді.
2
1997 - Базалық теңге енгізілді
Базалық теңгенің енгізілуі арқасында валюта бірлігі
тұрақтанды жəне экономикалық өсуге ықпал етті.
3
2015 - Еркін айырбас бағамы
Ұлттық Банк теңгенің еркін айырбастау бағамына көшті,
бұл тиімді ақша-несие саясатын жүргізуге мүмкіндік берді.

Теңгенің осы күнге дейінгі дамуы
Тұрақтылық
Теңге 1993 жылдан бастап қазіргі күнге
дейін Қазақстан экономикасының құны
мен сенімділігінің көрсеткіші болып
келеді. Оның айырбас бағамы мен
инфляция деңгейі тұрақты.
Қауіпсіздік
Теңге қорғаныс жəне қауіпсіздік
элементтерімен жабдықталған.
Жоғары қорғаныс деңгейі мен бірегей
дизайны оны əлемдегі ең қорғалған
валюталардың бірі етеді.
Сапалы қамту
Теңге Қазақстанның барлық
аймақтарында толық қамтылған. Ол
барлық төлемдер мен есеп
айырысуларда ресми заңды төлем
құралы болып табылады.

Теңгенің басты қызметтері
Төлем құралы
Теңге - Қазақстандағы барлық
төлем жəне есеп айырысулар үшін
ресми заңды төлем құралы.
Үнемдеу
Теңге - қазақстандықтардың
жинақтары мен активтерін
сақтаудың негізгі құралы.
Айырбастау
Теңге - Қазақстан
Республикасының аумағында
жүргізілетін барлық валюталық
операциялардың негізі.
Есеп-қисап
Теңге - Қазақстандағы бухгалтерлік
есепте жəне қаржылық есептілікте
пайдаланылатын бірлік.

Теңгенің экономикадағы
рөлі
Ұлттық экономиканың
тұрақтандырушысы
Теңге Қазақстан
экономикасының тұрақтылығы
мен дамуының маңызды
факторы. Оның тұрақты
бағамы инвестициялық
ахуалды жақсартып, ел
халқының сенімін нығайтады.
Тұрақты ақша-несие
саясатының негізі
Теңге Ұлттық Банктің ақша-
несие саясатын жүргізуде
басты құрал. Оның
тұрақтылығы инфляцияны
бақылауға жəне экономикалық
өсімді қамтамасыз етуге
мүмкіндік береді.
Экспорт пен импортты
реттеуші
Теңгенің бағамы Қазақстанның
сыртқы сауда қатынастарын
реттеуде маңызды рөл
атқарады. Ол
экспорттаушылардың
табыстарын қорғап,
импорттаушылардың
шығындарын басқаруға
көмектеседі.
Ұлттық қаржы
нарығының құралы
Теңге Қазақстанның қаржы
нарығының негізгі құралы
болып табылады. Ол бағалы
қағаздар мен басқа да қаржы
құралдарының айналысында
маңызды рөл атқарады.

Теңге айналымын ұлғайту жолдары
1
Ішкі тауар өндірісін
дамыту
Отандық тауар өндірісін
қолдау жəне
əртараптандыру теңгенің
ішкі айналымын ұлғайтады.
2
Халықтың теңгедегі
жинақтарын
ынталандыру
Тиімді қаржы құралдарын
ұсыну арқылы халықтың
теңгелік жинақтарын
ынталандыру.
3
Шетелдік
инвестицияларды
тарту
Шетелдік инвесторларды
тарту жəне олардың
теңгедегі активтерін
ұлғайту.
4
Экспортты дамыту
Экспортталатын
тауарлардың
номенклатурасын кеңейту
жəне олардың сатылымын
ынталандыру.

Теңгені қолдаудағы Ұлттық
Банктің шаралары
Ақша-несие саясаты Инфляцияны бақылау жəне
теңгенің бағамын тұрақтандыру
үшін Ұлттық Банк өзінің негізгі
мақсаттарын анықтайды.
Валюталық интервенциялар Ұлттық Банк қажет болған
жағдайда валюта нарығына
араласып, теңгенің бағамын
тұрақтандырады.
Реттеуші шаралар Ұлттық Банк заңнамалық
нормаларды қабылдайды жəне
қаржы институттарына
қойылатын талаптарды
анықтайды.
Ақпараттық-түсіндіру
жұмыстары
Ұлттық Банк халыққа теңгенің
маңыздылығы туралы түсіндіру
жүргізеді жəне оны қолдауға
шақырады.

Теңгенің болашағы
Технологиялық дамуы
Теңге жаңа технологияларды қолдана
отырып, неғұрлым қауіпсіз жəне
тартымды болады. Ол блокчейн,
сандық валюталар жəне басқа да
инновациялық шешімдерді енгізу
арқылы ілгерілейді.
Экономикалық тұрақтылық
Теңге Қазақстан экономикасының
дамуы мен əртараптандырылуымен
бірге одан əрі күшейе түседі. Ол
экспорттың артуы, инвестициялардың
ұлғаюы жəне инфляцияның төмендеуі
арқылы нығаяды.
Халықаралық интеграция
Теңге Қазақстанның ашық
экономикасы аясында əлемдік қаржы
жүйесіне одан əрі интеграциялана
түседі. Ол өңірлік жəне жаһандық
деңгейде өз беделін арттырады.