Материалдар / §1. Прокариот және эукариот жасушаларының құрылысы

§1. Прокариот және эукариот жасушаларының құрылысы

Материал туралы қысқаша түсінік

8.4.2.2 - прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстыру.

Тезекбаева Карлыгаш Толешовна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

15 Қырқүйек 2024

0 рет жүктелген

Биология Сабақ жоспары 8 сынып

405 ₸ 450 ₸

Бүгін алсаңыз 10% жеңілдік
беріледі

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

8 сынып №1

ДӘІЖО___________

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Жасуша – тірі ағзалардың құрылымдық негізгі өлшем бірлігі. Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысы: ядроның болуы және орналасуы, жасуша қабырғасы, жасуша мембранасы, пластидтер, митохондрия, рибосомалар, Гольджи аппараты, вакуоль. §1. Прокариот және эукариот жасушаларының құрылысы.

(Сабақ тақырыбы)

Бөлім:	«Жасушалық биология»
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы: 8 «а,б»	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Жасуша – тірі ағзалардың құрылымдық негізгі өлшем бірлігі. Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысы: ядроның болуы және орналасуы, жасуша қабырғасы, жасуша мембранасы, пластидтер, митохондрия, рибосомалар, гольджи аппараты, вакуоль. §1. Прокариот және эукариот жасушаларының құрылысы.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	8.4.2.2 - прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстыру.
Сабақтың мақсаты:	прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстырады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

7.4.2.2 жануарлар және өсімдіктер жасушаларын ажырату;

§14. Өсімдіктер мен жануарлардың жасушаларының

құрылыс ерекшеліктері.

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Бір-біріне мотивация сөз айтады.

Дескриптор:

-алдыңғы білім бойынша өз пікірлерін сипаттайды-2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Биология. Жалпы білім беретін мектептің 7-сыныбына арналған оқулық/ Очкур.Е.А, Құрманғалиева.Ж.Ж-Алматы,Мектеп,

2017ж

Оқушылардың назарын аудару

«Бұрынғы атаулар» әдісі.

Өсімдік және жануар жасушасы, жасұнық,

вакуоль, пластидтер, крахмал, гликоген.

«Бұрынғы атаулар» әдісінде берілген тірек сөздердің мағынасын айтады, мазмұнын сипаттайды,ой қозғайды, пікір алмасады.

Дескриптор:

-кілт сөздердің анықтамасын сипаттайды-2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

8.4.2.2 - прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстыру;

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж

Сабақтың ортасы

Жаңа тақырыпты таныстыру

«Қазіргі атаулар» әдісі

Мұғалім сабақ басында жаңа тақырып бойынша тақтаға бірнеше атау (терминдер) жазып қойып (3-4 атау), оқушыларға олардың мағынасы, мазмұны және өзара қатынасы мен байланысы туралы ойлануын сұрайды, атаулар бойынша топқа біріктіріледі.

Қабықша,цитоплазма,

ядро,эукариоттар, прокариоттар,

рибосомалар, митохондрия,

Гольджи жиынтығы,

ядрошық,хромосомалар, кариоплазма, пластидтер,

автолиз,лизосомалар,

ЭПТ, вакуоль, жасушалық шырын.

«Қазіргі атаулар» әдісінде берілген термин сөздердің мағынасы мен мазмұнын айтады, топқа бірігіп отырады.

Дескриптор:

-кілт сөздердің анықтамасын сипаттайды-2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж,

6-бет.

Оқушыларға бағыт бағдар беру

«Кинометафора» әдісі.

Мақсаты: Оқушының ой-өрісін, ойлау қабілетін дамыту.

Бір мәселе бойынша бейнесюжеттен үзінді көрсету арқылы баланың өз ойын, ой-пікірлерін білуге болады.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді.

Қосымша балл үшін дескриптор:

-бейнефильмнен түсінгенін сипаттайды- 2 балл;

Интерактивті панель

Жасушаның құрылысы бейнефильм

https://www.youtube.com/watch?v=X1_LEmB8ifA

Практикалық тапсырмалар беру

Жұптық жұмыс.

«Айырмашылығын сипатта, анықта, салыстыр!» әдісі

Оқушыларға үш түрлі сурет беріледі. Үшеуінің

арасындағы айырмашылықты анықтау. Жауаптарын дəлелдеп

отырулары керек.

Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын сипаттайды. Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысына жататын органоидтарды анықтайды. Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстырады.

Дескриптор:

- прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын сипаттайды- 1 балл;

- прокариот және эукариот жасушалардың құрылысына жататын органоидтарды анықтайды- 1 балл;

- прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстырады- 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

керекті құрал-жабдықтар: А4, А3 қағаз, қағазға жазылған тірек сөздер, жасуша органоидтарының суреті.

Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж,

4-бет, 1-3 сурет

Бағалау

Жеке тапсырма:

1-тапсырма.

«Салыстыру» стратегиясы арқылы тапсырма орындайды.

2-тапсырма. «Шындық» және «Жалған» ойыны

3-тапсырма. МОДО тапсырмасы

Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын сипаттайды.

Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстырады. Прокариот және эукариот жасушалардың құрылысына тән қасиеттерді тұжырымдайды. Бактерия жасушасының құрылысына тән қасиеттерді анықтайды.

Дескриптор:

- прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын сипаттайды – 7 балл;

- прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстырады -2 балл;

- прокариот және эукариот жасушалардың құрылысына тән қасиеттерді тұжырымдайды -2 балл;

- бактерия жасушасының құрылысына тән қасиеттерді анықтайды – 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Жұмыс дәптері

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

1,2-«Бүгін сабақта салыстырдым»

3- «Бүгінгі сабақта маған түсіну қиынға соқты»

4-«Менің жеңісім»

Білім алушылар өздері зерттеген, қиынға соқтырған және өз жеңісін жазады, кері байланыс береді.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

№1 зертханалық жұмыс. өсімдіктердің ұлпаларын жіктеу. 246-бетті

қараңдар.

№2 зертханалық жұмыс. Жануарлардың ұлпаларын жіктеу. 247-бетті

қараңдар.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және зертханалық жұмысымен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Жұмыс дәптері

Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж,

14-бет.

ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРҒА ҚОСЫМША

«Айырмашылығын сипатта, анықта, салыстыр!» әдісі

Оқушыларға үш түрлі сурет беріледі. Үшеуінің арасындағы айырмашылықты анықтау. Жауаптарын дəлелдеп отырулары керек.

Shape3 Shape2 Shape1

Бактерия жасушасы

Жануар жасушасы

Өсімдік жасушасы

Кері байланыс беру

1,2-«Бүгін сабақта салыстырдым»

3- «Бүгінгі сабақта маған түсіну қиынға соқты»

4-«Менің жеңісім»

Shape4

Бағалау

Жеке тапсырма:

1-тапсырма.

«Салыстыру» стратегиясы арқылы тапсырма орындайды.

Өсімдік жасушасы

Жануар жасушасы

Бактерия жасушасы

2-тапсырма.

«Шындық» және «Жалған» ойыны

№	Сұрақтар	Ш	Ж
1	Бактериялар эукариотқа жатады
2	Өсімдік жасушасы ядро, цитоплазма, қабықшадан тұрады
3	Жасуша ағзаның құрылымдық бірлігі
4	Прокариоттар –құрамында ядросы бар ағзалар
5	Эукариоттар-құрамында ядросы жоқ ағзалар
6	Бактерия жасушасы қабықша мен цитоплазмадан тұрады

3-тапсырма. МОДО тапсырмасы

Бактерия жасушасының құрылысы

1. 1-санымен көрсетілген бактериялардағы арнайы қозғалыс органеллалары

A)жалғанаяқтары

B)кірпікшелері

C)талшықтары

D) жүзбеқанаттары

E) өскіншелері

2. Молекулалық массасы төмен, автономды сақиналы ДНҚ молекулалары көрсетілген сурет номері

A) 2 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

3. Бактерияларда митохондриялардың қызметін атқаратын органелла

A) плазмида B) нуклеоид C) рибосома

D) мезосома E) капсула

4. Жасуша цитоплазмасында шашыраңқы орналасқан, ядро заты көрсетілген сурет номері

A) 2 B) 3 C) 6 D) 7 E) 8

5. Бактерия жасушасы қабықшасының құрамындағы ерекше пептидокликан

A) лигнин B) хитин C) муреин

D) целлюлоза E) глюкан

4-тапсырма «Шындық» және «Жалған» ойыны

№	Сұрақтар	Ш	Ж
1	Бактериялар эукариотқа жатады	+
2	Өсімдік жасушасы ядро, цитоплазма, қабықшадан тұрады	+
3	Жасуша ағзаның құрылымдық бірлігі	+
4	Прокариоттар –құрамында ядросы бар ағзалар		+
5	Эукариоттар-құрамында ядросы жоқ ағзалар		+
6	Бактерия жасушасы қабықша мен цитоплазмадан тұрады	+

Qr code

5-тапсырма. Төмендегі берілген кестенің жауап нұсқаларын «ИӘ» немесе «ЖОҚ» деп белгілеңіз

Цитоплазма	әр түрлі органодтары бар жасушаның негізгі бөлігі
Лизосомалар	жасушаның энергетикалық стансасы – АТФ синтезін іске асырушы
Митохондрия	жасушаның асқорыту вакуолі
Ядро	хромосомалары бар жасушаның негізгі органоиды
Пластидтер	тек өсімдіктердің жасушасында кездесетін органоиды

Контекст «Прокариот және эукариот жасушаларының құрылысы»

Жасуша-жер бетіндегі барлық тірі ағзалардың ең кішкентай бөлшегі. Жасуша тек микроскоп құрылғысымен ғана көрінеді. Әрбір тірі ағзаның өзіне тән жасушасы болады. Жасушаның негізгі үш органоиды ол жасуша қабықшасы, цитоплазмасы және ядро. Жасушаның басқа да органоидтары бар, олар вакуоль, митохондрия, гольджи жиынтығы, рибосома, лизосома, пластидтер, эндоплазмалық тор. Жасушаның органоидтары зат алмасу, көбею, өсу, тітіркену, қоректену, тыныс алу, даму, тұқымқуалаушылық және өзгергіштік сияқты қызметтер атқарады. Жасушаның эукариот және прокариот деп аталатын түрі бар. Айырмашылығы эукариот жасушаның құрамында ядросы бар, ал прокариот жасушаның құрамында ядро болмайды.

1-тапсырма: «Ашық тест»

Көбеюге қатысатын жасушаның органоидын көрсетіңіз:

А) митохондрия

Б) рибосома

В) жасуша қабықшасы

С) ядро

2-тапсырма: «Жабық тест»

Адамның денесінде жүйке жасушалары болады ма? Жауабыңды түсіндір.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма: «Сәйкестендіру»

№	Жасуша органоидтары	Әріп	Атқаратын қызметі
1	Лизосома	А	Тұқым қуалау ақпаратын сақтау және ұрпақтан ұрпаққа тасымалдау
2	Эндоплазмалық тор	Б	Нәруызды синтездейді
3	Вакуоль	В	АТФ синтездейді
4	Митохондрия	Г	Бөтен денелерді және жасушаның өлген органоидтарын қорыту
5	Пластидтер	Д	Заттарды қорға жинау және судың алмасуын реттеу
6	Рибосома	Е	Заттарды жасуша ішінде тасымалдау
7	Ядро	Ж	Өсімдіктерге түс беретін органоид

4-тапсырма: «Иә» / «Жоқ»

№	Сұрақ жауабымен	«Иә»	«Жоқ»
1	Жасуша теориясын тұжырымдаған ғалымдар Т.Шван, М.Шлейден.
2	Өсімдік жасуша қабықшасының атауы жасунық
3	Саңырауқұлақ жасуша қабырғасының құрылымы хитин
4	Хлороффил дегеніміз хлоропласттағы жасыл пигмент

5-тапсырма. Жасушаның негізгі құрам бөліктері

А.Жабын.

В.Эпителий.

С.Мембранасыз жарғақша

Д.Хросома

Е.Цитоплазма

6-тапсырма. Эукариот және прокариот жасушаларын ажырат.

1. 2.

___________________________________________________________

[1]

Материал жариялап тегін
сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!