§3.Әртүрлі түрлерді сипаттау үшін бинарлы номенклатураны қолдану.

Бөлім:

Тірі ағзалардың көп түрлілігі. Биосфера және экожүйе

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 9 «а,ә,б»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлық номенклатураны қолдану.

Зертханалық жұмыс№1 «Анықтағыш көмегімен өсімдіктер мен жануарлар түрлерін (жергілікті регионның) анықтау». §3.Әртүрлі түрлерді сипаттау үшін бинарлы номенклатураны қолдану.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.1.1.1 - әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлы номенклатураны қолдану.

9.1.1.2 - өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін ерекшелік белгілері бойынша танып білу (анықтағыш бойынша).

Сабақтың мақсаты:

әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлы номенклатураны қолданады және өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін ерекшелік белгілері бойынша танып біледі;

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

«Бұрынғы атаулар» әдісі.

Ұлғайту, нанотехнология, микрометр, нанометр

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

«Бұрынғы атаулар» әдісінде берілген тірек сөздердің мағынасын айтады, мазмұнын сипаттайды,ой қозғайды, пікір алмасады.

Қосымша балл үшін дескриптор:

-кілт сөздердің анықтамасын сипаттайды - 3 балл;

Интерактивті панель, презентация

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Оқушылардың назарын аудару

«Кіру билеті» әдісі бойынша оқу мақсатына сай сұрақ қойылады.

Қандай жүйелік санат ең кішкентай бірлік болып табылады?

Ағзалар қандай белгілері бойынша бір түрге біріктіріледі?

Түрлер қандай жүйелік санатқа біріктіріледі?

Қай ғалым түрлерді белгілеу үшін алғаш қосарлы латын атауын қолданды?

Кіру билетінде берілген сұрақтарға жауап береді, ой қозғау жүзеге асады.

Қосымша балл үшін дескриптор:

-сұрақтарға жауап береді - 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

9.1.1.1 - әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлы номенклатураны қолдану.

9.1.1.2 - өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін ерекшелік белгілері бойынша танып білу (анықтағыш бойынша).

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Жаңа тақырыпты таныстыру

«Қазіргі атаулар» әдісі

Мұғалім сабақ басында жаңа тақырып бойынша тақтаға бірнеше атау (терминдер) жазып қойып (3-4 атау), оқушыларға олардың мағынасы, мазмұны және өзара қатынасы мен байланысы туралы ойлануын сұрайды.

Бинарлы номенклатура, жүйе, эволюция, түр, туыс

«Қазіргі атаулар» әдісінде берілген термин сөздердің мағынасы мен мазмұнын айтады. Бір-бірімен пікір алмасады, ой қозғау жүзеге асырылады.

Қосымша балл үшін дескриптор:

-кілт сөздердің анықтамасын сипаттайды - 3 балл;

Интерактивті панель, презентация

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Сабақтың ортасы

Оқушыларға бағыт бағдар беру

«Мәтінмен жұмыс» әдісі.

Мақсаты: Оқушының ой-өрісін, ойлау қабілетін дамыту.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді.

Қосымша балл үшін дескриптор:

-мәтіннен түсінгенін сипаттайды- 2 балл;

Интерактивті панель

Практикалық тапсырмалар беру.

Топтық жұмыс.

№1 зертханалық жұмыс

Тақырыбы: «Анықтауыш арқылы өсімдіктер мен жануарлардың (жергілікті өңірдегі) түрлерін анықтау»

Мақсаты: Ерекше белгілері бойынша өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін анықтау (анықтауыш арқылы).

Ерекше белгілері бойынша өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін анықтайды.

Құрылысының ерекшеліктері арқылы патшалықтан класқа дейінгі ірі жүйелік санаттарды анықтайды. Қарастырылып отырған түрдің анықтауышында болса дихотомиялық кілтті пайдаланып, қандай туысқа және түрге жататынын анықтайды.

Зертханалық жұмыстың қорытындысын жазады.

Дескриптор:

- ерекше белгілері бойынша өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін анықтайды – 2 балл;

- құрылысының ерекшеліктері арқылы патшалықтан класқа дейінгі ірі жүйелік санаттарды анықтайды – 2 балл;

- қарастырылып отырған түрдің анықтауышында болса дихотомиялық кілтті пайдаланып, қандай туысқа және түрге жататынын анықтайды – 2 балл:

- зертханалық жұмыстың қорытындысын жазады – 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Құрал-жабдықтар: кеппеөсімдік материалдары, жергілікті жерге тән өсімдіктер мен жануарлардың фото немесе бейнематериалдары. Өсімдіктер мен жануарларды мектептік анықтауыш.

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Бағалау

Білім алушыларға арналған жеке жұмыс.

Бағалау парағында орналасқан

Суретпен жұмыс жасау арқылы берілген түрлердің систематикасын дұрыс жазады. Әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлы номенклатурада қолданылатын таксондарды анықтайды.

Бинарлы номенклатура маңызын түсіндіреді.

Қарақаттың түрін анықтайды.

Қарақаттың түрін анықтауда негізге алған ерекшеліктерін көрсетеді.

Дескриптор:

- Суретпен жұмыс жасау арқылы берілген түрлердің систематикасын дұрыс жазады – 2 балл;

- әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлы номенклатурада қолданылатын таксондарды анықтайды – 2 балл;

-Бинарлы номенклатура маңызын түсіндіреді – 1 балл;

-Қарақаттың түрін анықтайды – 1 балл;

-Қарақаттың түрін анықтауда негізге алған ерекшеліктерін көрсетеді- 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Жұмыс дәптері

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

«Биологиялық кері байланыс» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Кері байланыс:

«Мадақтау» әдісі

«Жарайсың!»

«Тамаша жауап»

т.б

Презентация

Бүгінгі тақырып бойынша түсінгенім......................

Бүгінгі тақырып бойынша маған ең қиын болған тұсы..............

Бүгінгі биология сабағы мен үшін.......................болды.

Келесі биология сабағында мен ............................ болып келемін.

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

Тірек сызба «Популяцияның өсуі, өсудің қисық сызығы»

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Мадақтау» әдісі

«Жарайсың!»

«Тамаша жауап»

т.б

Жұмыс дәптері

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

(БП)Бағалау парағы

Топтық тапсырма

№1 зертханалық жұмыс

Тақырыбы: «Анықтауыш арқылы өсімдіктер мен жануарлардың (жергілікті өңірдегі) түрлерін анықтау»

Мақсаты: Ерекше белгілері бойынша өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін анықтау (анықтауыш арқылы).

Құрал-жабдықтар: кеппеөсімдік материалдары, жергілікті жерге тән өсімдіктер мен жануарлардың фото немесе бейнематериалдары. Өсімдіктер мен жануарларды мектептік анықтауыш.

Жеке жұмыс тапсырмасы

1-Тапсырма. Биноминалды номенклатурны пайдаланып, берілген екі түрдің классификациясын жасаңыз:

2 тапсырма:

(а) Бинарлы номенклатурада жануар немесе өсімдікке атау беруде қолданылатын таксондарды атаңыз

.................................................................................................. ......................................................

(б)Тірі ағзаларды жүйелеуде бинарлы номенклатура маңызын түсіндіріңіз

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3 тапсырма: суретте қарақаттың түрі көрсетілген

(а) қарақаттың бір түрі көрсетілген бе..........................................................................................

(б)Жауабыңызды түсіндіріңіз ..........................................................................................................................................................

(с) қарақаттың түрін анықтауда қандай ерекшеліктерге назар аудару керек

..........................................................................................................................................................

Дескриптор:

- Суретпен жұмыс жасау арқылы берілген түрлердің систематикасын дұрыс жазады;

- әр түрлі түрлерді сипаттауда бинарлы номенклатурада қолданылатын таксондарды анықтайды;

-Бинарлы номенклатура маңызын түсіндіреді;

-Қарақаттың түрін анықтайды;

-Қарақаттың түрін анықтауда негізге алған ерекшеліктерін көрсетеді;