6 сынып қазақ тілі БЖБ2 1 Тоқсан

Аты-жөні: _____________________________________________________________

“Ұлттық және отбасылық құндылықтар” бөлімі бойынша жиынтық бағалау

Мәтінді оқы.

Ұлттың ұлт болып қалыптасуы ең алдымен ұлттық құндылықтарды дәріптеуден бастау алады. Ұлттық құндылықтарымыз – ұлтымыздың мәңгілік қорғаушы шамшырағы. Ұлттың қорғаны – бұл біздің ұлттық болмысымызды көрсететін тіліміз, дәстүріміз және рухани мұрамыз. Ұлтымыздың көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері Мұстафа Шоқай: «Ұлттық құндылықтардан жұрдай рухта тәрбиеленген ұрпақтан халықтың мүддесі мен мұқтажын жоқтайтын пайдалы азамат шықпайды»-деген.                        

Ұлттық құндылықтар – әрбір ұлттың болмысында ғасырлар бойы атадан балаға мирас болып келе жатқан адамгершілік қағидаттары. Ғасырдан ғасырға жеткен халықтың қазынасы –  тілі, ділі, салт-дәстүрі, әдебиеті мен өнері ұлтымыздың рухани байлығы. 

Біз үшін еліміздің өркендеуі, ұлттық ерекшелігіміз бен ұлттық құндылықтарымызды сақтау – қымбат қазына. Әрине, халқымыздың ұлттық құндылықтары өте көп. Оларды іріктеп, бес бағытта қарау заман талабы секілді.

Бірінші құндылық  – тәуелсіздік және тарихи таным деп атаған жөн. Тәуелсіздіктің арқасында, қазақ елін, Қазақстан халқын әлем таныды және мойындады. 

Екінші құндылық – ел мен жер деп білемін. Қазақта: «Егесіз ел азар, иесіз жер тозар» деген мақал бар. Ұлан ғайыр даланы бабаларымыз көзінің қарашығындай сақтады.  Қылыштың жүзімен, найзаның ұшымен қорғады. Қазақтың жері – қасиетті. 

Үшінші құндылық – тіл, әдебиет және руханият. Тіл мен әдебиет – ұлттың жаны мен жады, оның бет-бейнесі, өткені, бүгіні мен болашағы. Ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы: «Сөзі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады»,-деп тілдің ұлт үшін қандай маңызы бар екенін  бір ғана ауыз сөзге сыйдырған еді.

Төртінші құндылық – ұлттық дәстүр және отбасы. Ұлттық болмыс, оны дәріптеу отбасынан, ошақ қасынан басталады. Отбасы –  тәрбиенің тамаша мектебі. Үлкенді сыйлауға, ана тілін ардақтауға, салт-дәстүрімізді сақтауға тәрбиеленсек, ұшқанда да соны іліп, жүрген жерімізде сол құндылықтарды дәріптейміз. 

Бесінші құндылық – білім мен біліктілік. Білімді ел – озады, ғылымсыз ел – тозады. Ұлттық құндылықты қалыптастыратын да, дамытатын да білімді, білікті кәсіби мамандар.

Ұлттық құндылықтар ұлтты құрметтеуден басталады. Ұлтты құрметтеу –  атап өткен барша ұлттық құндылықтарды дәріптеу, құрмет көрсету, сақтау.

1. тапсырма Сұрақтарға жауап бер.

1. Халықтың басты қазынасы нені жатқызамыз?

___________________________________________________________________________________________________

2. Тілдің ұлт үшін қандай маңызды екенін бір ғана ауыз сөзге сыйдырған кім?

___________________________________________________________________________________________________

3. Ұлттық құндылықтарды құрметтеу неден басталады?

____________________________________________________________________________________________________

4. Ұлттық құндылықтарымызды ата.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________(4 ұ)

2. тапсырма. “Адасқан ақпараттар” кестесінде берілген ақпараттарды оқып, дұрыс, бұрысын анықтаңыздар.(6 ұпай)