Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Топырақтың экологиялық проблемалары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.3.4.5- топырақтардың экологиялық проблемаларын жіктеп, шешу жолдарын ұсынады

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

Топырақ өзгерісіне әсер ететін факторларды біледі

Топырақ өзгерісіне әсер ететін факторларды біледі

Топырақтын экологиялық проблемаларын жіктейді

Оқушылардың басым бөлігі:

Топырақтын ластану себеп-салдарын түсіндіре алады

Кейбір оқушылар:

Топырақ ластанудың негізгі себептерін ,экологиялық фақторларын талдайды,роблеманы шешу жолдарын ұсынады және баға береді.

Бағалау критерииі

Топырақ ластанудың негізгі себептерін түсіндіреді

Топырақтың экологиялық проблемаларын шешу жолдарын ұсынады

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

. Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық ахуал орнату. «Ыстық алақан» әдісі Оқушылар шаттық шеңберін құрып , бір-біріне алақанын тигізіп сәттілік тілейді

Үй тапсырмасы : «Қағаздағы сұрақтар» әдісі. Оқушылардың ойын жинақтау, өткен тақырыпты еске түсіру, білім деңгейін анықтау. Оқушылар қағаздарды ашып ,ішіндегі сұрақтарға жауап береді.Оқушылар өз еркілерімен сұрақтарды алады.

1. Қазақстан аумағында топырақтың қандай түрлеріне тән?

2. Қазақстан аумағыны топырақ ерекшелігі қандай?

3. Өздерің түратын жердің топырағын сипаттаңдар.Қандай түрге жатады?

4. Топырақ өзгерісіне әсер ететін факторларды ата.

Бейнекөрсетілімді көреді

Бейнекөрсетілім арқылы оқушылар сабақтың тақырыбын ашады және мақсаттарын анықтайды. Мұғалім нақты сабақ тақырыбымен мақсатын жариялайды

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

«Кіру билеттері»

http://bestreferat.kz/extra_rkd/show/59

Ортасы

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Мұғалім сабаққа кіріспе жасайды, түсіндіреді (эрозия, рекультивация,дефляция)

Тапсырма №І

1. Мәтінді оқы , топырақтың ластану көздері тақырыбында әңгіме құрастыр.

2.Жеке жұмыс

3.«Визуалды айғақтар » әдісі.

4.Дескрипторлер

• Топырақтын ластану себептерін біледі.

• Топырақтың эрозия түрлері атайды

• Эрозиянын пайда болу себептерін атайды

• Адамның топырақ экологиясына кері әсерін біледі.

5.ҚБ: «Жарайсың!»

2.Жұптық жұмыс «Саяхат» әдісі Картамен жұмыс

Тапсырма № ІІ

1. Оқулықтың мәтінін пайдалана отырып Қазақстан аумағындағы топырақтын ластану аймақтарын көрсет.

-Туған өлкеміздін қандай аумақтарында жел әрекеті қатты байқалады?

-Химимялық элементтермен ,завод ,фабрикалардан шыққан қалдықтардан ластану аймақтарын картадан көрсет.

- Пайдалы қазбаларды табу жұмыстарынан,тау-кен өндірісінің қалдықтарымен ластанған аймақтарды көрсету?

-Қай аймақтарында су эрозиясы басым?

4.Дескрипторлер

-Туған өлкенің эрозияға ұшыраған аймақтарын Қазақстанның картасынан көрсетеді

-Химиялық улы заттармен ластанған аймақтарды картада көрсетеді

- Пайдалы қазбаларды табу жұмыстарынан,тау-кен өндірісінің қалдықтарымен ластанған аймақтарды көрсетеді.

5.ҚБ: тапсырманың дескрипторлер бойынша жұптар бірін-бірі бағалайды

3.Топтық жұмыс «Блум таксономиясы»

Оқушылар Блум таксономиясы бойынша берілген сұрақтарға қысқаша ,өз деңгейіне қарай жауап береді.

4.Дескрипторлер

-сурет және оқулық мәтіні бойынша топырақтағы өзгерістерді жазады

- топырақ өзгерісіне әсер ететін факторларды атайды;

- сол факторларға байланысты туындайтын экологиялық мәселелерді айқындайды;

- табиғат балансын сақтау үшін жасалатын іс-шараларды түсіндіреді,

- Қазақстандағы мелиорациялық жұмыстарға баға береді.

5.ҚБ: Мұғалімнің ауызша комментариі.

«Бақылау картасы» әдісі арқылы мұғалім әр оқушының әс –әрекетін бақылап ,картаға «+» белгісімен белгілеп отырады.

1-тапсырма. Тақырыпты ашу мақсатындаBilimLanд-тан бейнефильм көрсету.

Оқушыларға алдын-ала сұрақтар беріледі.

а) құнарлы жерлердің жарамсыз болуының себебі неде?

б) Топырақ эрозиясы дегеніміз не?

в) Топырақтың эрозияға ұшырау себептері неде?

г) Топырақтың ластану дегенді қалай түсіндіресіз?

Оқушылар бейнефильмді көру арқылы берілген сұрақтарға жауап береді.

2-тапсырма.

«“Ойлан жұптас бөліс” әдісі бойынша оқушылар шығармашылық қабілетін, ойлау деңгейін арттырады. Қызығушылықтары оянады. Тақырып бойынша өз түсінгендерін кластер жасайды

3 Тәжірибе жасау арқылы топырақ эрозиясының түрлерін оқушылар өздері анықтау.

Ескертпе: Оқушылар тәжірибе жұмысы кезінде қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтаулары керек;

(Химия пәні мұғалімдерінен арнайы көзілдіріктер, ақ халат, қолдарына резенке қолғап.

Токпен жұмыс жасау барысында мұғалімнің нұсқаулығымен жұмыс жасау. Ток көздеріне су қолдарымен жақындамау.)

1-топ.су эрозиясы:Бұл тәжірибенің мақсаты:оқушылар су, жел эрозиясының қалай жүретіндігін түсінулері керек. Өз қорытындыларын ұсынулары керек.

• үлкен ақ қағаз;

• тамызғыш(пипетка)

• 1-2 ас қасық топырақ

Оқушылар ак қағаздың ортасына 1-2 ас қасық топыраққа жоғарыдан тұрып тамызғышпен су жібереді;

2-топ.Жел эрозиясы.

• 5-10 кесе топырақ керек, төбешік жасау үшін;

• Шаш кептіретін фен;

• Топырақтың екі жағына қатты кардон қағаз керек;(топырақты үрлегенде айналасына шашырамау үшін)

3-топ.Су немесе өзен эрозиясы.

• Су толтырылған контейнер

• Үлкен тақтай(ол тақтайдың беті сырғыма болу керек, бір жағы биіктеу болу керек.)

• Су жинайтын контейнер;( Тақтайдың үстіне селофанмен қаптап екі жағын қабырға етіп көтеру керек, одан соң үсіне 5-6 кеседей топпырақ себеміз, жоғарыдан үстімен су жібереміз)

Топтар тәжірибе барысында төмендегі жоспар бойынша талдау жүргізеді:

А) тәжірибе барысында қандай өзгерістер болды;

Б) Ол өзгерістердің салдары қандай? (шаруашылыққа әсері)

В)Мәселені шешу жолдарын ұсыну;

Қалыптастырушы бағалау.

Дескриптор

Топырақ эрозиясының үш түрін тәжірибеден өткізу; Топырақ эрозиясының осы түрлерінің себеп-салдарын анықтау; Топырақ эрозиясы түрлерінің топта талқылау арқылы шешеу жолдарын ұсыну;

4“Маршрут картасы” әдісі.

1.Экологиялық проблемалары бар аймақтарды атап, көрсету.

2.Қазақстанның қай аумақтарында желдің үрлеу әрекеті қатты байқалады, жел зрозиясына ұшыраған аймақтарды көрсету.

3.Қазақстанның жағалық эрозияға ұшыраған жерлерін анықтау, су эрозиясына ұшыраған аймақтарды қалпына келтіру жолдарын ұсыну.

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

1. Ф липчарт, фломастер

Сабақтыңсоңы

Кері байланыс.

«Түйін сөз» стратегиясы

1- қадам: 10 – ға шейін сандар қиындыларын әзірлеймін.

2- қадам: Оқушыларға бір санды таңдауға тиіс екенін түсіндіремін.

3- қадам: Оқушылардың сан мен олардың сабақ туралы ой – пікірлерін ұштастыра айтатынын түсіндіремін.

4 – қадам: Олар бүгінгі сабақта не түсінді? Бүгінгі сабақ қандай жаңалықтарға толы болды? Алдағы сабаққа ұсынысы қандай?Оқушылар осы сұрақтарға жауап береді.

Мысалы, Бір дегенім – білім. Бүгін меннақыл сөздердің мағынасын ашып,орынды қолдануды білдім.

Екі дегенім- ертеңге сенім.Осындай нақыл сөздер тұрғанда қазақтың баласы ұлттың тілін,дінін құрметтеп өтеді.Келесі сабақта нақыл сөздерден кітапша жасап әкелсек деген ұсынысым бар.

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау