8-сынып қазақ тілі ТЖБ 4

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ӘКІМДІГІНІҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫНЫҢ

ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КАБИНЕТІ

8-сынып

Қазақ тілі

(оқыту қазақ тілінде)

Жиынтық бағалау тапсырмаларының жинағы

Тараз – 2020

Баспаға Жамбыл облысы әкімдігінің Білім басқармасы оқу - әдістемелік кабинетінің Әдістемелік кеңесінің шешімімен ұсынылған (хаттама №5, 24 желтоқсан 2019 жыл).

Пікір жазғандар:

Г.М.Қарымбаева – М.Х.Дулати атындағы Тараз Мемлекеттік университетінің ф.ғ.к., доцент. «Филология және журналистика» кафедрасының меңгерушісі.

Л.Т.Мақұлова – Тараз мемлекеттік педагогикалық университеті, «Қазақ тілі мен әдебиеті» кафедрасының доценті, ф.ғ.к., деңгейлік курстарды оқыту тренері.

Редакция алқасы:

Ш.А.Усерова – Жамбыл облысы білім басқармасы оқу-әдістемелік кабинетінің басшысы, төрайым, Б.Х.Тажибаев – облыстық оқу-әдістемелік кабинеті басшысының орынбасары, төрайымның орынбасары; А.Н.Иманбекова – Тараз қаласы физика-математика бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің сарапшы мұғалімі; Ш.М.Жамалбекова – облыстық оқу-әдістемелік кабинетінің «Білім үдерісін ақпараттық-әдістемелік қамтамасыз ету» бөлімінің жетекшісі, редактор; А.Нұрмолдаева – облыстық оқу-әдістемелік кабинетінің әдіскері, техникалық корректор.

Р.О.Айтбаева, А.Б.Орманбекова, А.С.Танаева – «Жиынтық бағалау тапсырмаларының жинағы» 8-сынып, Қазақ тілі пәні– Тараз, 2020. – 136 бет.

«Қазақ тілі» пәнінен 8-сыныпқа арналған жиынтық бағалау тапсырмаларының жинағы жалпы орта білім беретін мектеп мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне арналған. Бөлім бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Тапсырмалар тыңдалым мен айтылым, оқылым, жазылым, әдеби тіл нормалары сияқты оқу дағдыларын толық қамтыған.

Жинақта бөлім бойынша жиынтық бағалау мен тоқсандық жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар екі нұсқада ұсынылған.

© Жамбыл облысы әкімдігі білім

басқармасының оқу-әдістемелік кабинеті

Тараз қ. 2020

КІРІСПЕ

Жинақ қазақ тілі пәнінің мұғалімдеріне, 8-сынып білім алушыларына «Қазақ тілі» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Бұл жинақ Қазақстан Республикасының «Білім туралы Заңы (24.11.2015 жылы берілген өзгерістер мен толықтыруларымен); Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысымен бекітілген «Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты»; «Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №500 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2014 жылғы 25 ақпандағы №61 бұйрығымен бекітілген бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары; «Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 18 маусымдағы №393 бұйрығымен бекітілген жалпы білім беретін пәндердің үлгілік оқу бағдарламалары; Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған.

Бөлім бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Тапсырмалар тыңдалым мен айтылым, оқылым, жазылым, әдеби тіл нормалары сияқты оқу дағдыларын толық қамтыған.

Жинақта бөлім бойынша жиынтық бағалау мен тоқсандық жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар екі нұсқада ұсынылған. Сондай-ақ жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген. Тапсырмалар кесте, сурет түрінде жасалған. Оқылым мәтіндерінің авторына сілтеме жасалған.

Жинақ пән мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне арналған.

Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.

МАЗМҰНЫ

1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар ................................ 5

Бөлім «Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография» .............................. 6

Бөлім «Адамзаттық құндылықтар және әлем мәдениеті. Фонетика» .................... 14

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар .............................. 22

Бөлім «Кәсіп пен еңбек. Болашақ мамандықтары. Лексика» .................................. 23

Бөлім «Ғарышты игеру жетістіктері. Синтаксис» .................................................... 31

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар .............................. 39

Бөлім «Биоалуантүрлілік. Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктер. Синтаксис» .................................................................................................................. 40

Бөлім «Қоршаған орта және энергия ресурстары. Синтаксис», «Жасөспірім және заң. Синтаксис .............................................................................................................. 48

4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар .............................. 56

Бөлім «Театр өнері мен мәдениеті. Синтаксис» ....................................................... 57

Бөлім «Қазақстандағы туризм және экотуризм. Пунктуация» ............................... 64

1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары ............................................... 72

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары ............................................... 90

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары ............................................. 106

4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары ............................................ 124

Қорытынды ................................................................................................................. 138

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ............................................................................ 139

1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

«Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография. Жалқы есім емлесі» бөлімі

1-нұсқа

Оқу мақсаты:	8.2.5.1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру; 8.3.5.1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазу; 8.4.1.1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу.
Бағалау критерийлері:	Перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, сұрақтар құрастырады; Мәтіннің баяндау желісін сақтап, жинақы мәтін (аннотация) жазады; Бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазады.
Ойлау дағдыларының деңгейі:	Қолдану
Орындау уақыты:	15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқыңыз. Перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, есім перифразаға 2 сұрақ, етістік перифразаға 2 сұрақ құрастырыңыз.

Орхон-Енисей жазбалары – Түркі халықтарының көне дәуірдегі ұзақ ғасырлық мәдениеті мен тарихы тұрғысынан баға жетпес құнды дүние. Ол VII-VIII ғасырларда жазылған. Енисей жазбаларының жалпы саны – 85 жол айналасында. Олардың ішінде кішігірім жазбалармен қатар ірі мәтіндер кездеседі.

Түркі жазбаларының ішіндегі ең маңыздысы – Орхон жазба мұралары. Орхон өзенінің бойынан табылған бұл ескерткіштердің ішінде тасқа қашалып жазылған 3 тарихи  мұра ерекше аталады. Оның біріншісі – 732 жылы өлген хан інісі Күлтегінге, екіншісі – 735 жылы өлген Білге қағанға, ал үшіншісі – Тоныкөкке арналған ескерткіштер.

  Орхон жазбаларында Түрік қағанаты дәуіріндегі елдің білім, дүниетанымы, түркі халықтарының тарихы мен тағдыры, қарым-қатынастары, жеңістері мен өкініштері, отаншылдық, ерлік, бірлік, намыс туралы түсінігі, наным-сенімі тәуелсіздік аңсары, осы жолдағы атқарған қызметтері жазылған. Жырларының негізіне түрік руларын біріктіру, нығайту, сыртқы жаулардан қорғау идеясы алынған.

Орхон жазуының мәдени мұраларының бірі – Күлтегін ескерткіші. Биіктігі – 3,5 метр, төменгі ені – 1,32 метр, жоғарғы жағының ені – 1,22 метр. Биіктеген сайын жіңішкере береді, жоғарғы бөлігі өрнектелген. Тастың төрт жағы бірдей жазылған. Батысқа қараған бетінде қытай жазуы, қалған қабырғасы бірдей көне түркі жазумен толған. Жырлары түркі ұлтының тарихымен Күлтегіннің батырлығын бейнелейді. Күлтегін ескерткіші – түркі халықтарының баға жетпес мәдени байлығы. Ескерткіш моделінің 2001 жылы 18 мамырда Астанадағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Мемлекеттiк Университетiнiн бас ғимаратына орналастыруы қазақ халқының арғы аталары Көне түріктердің төл жазбаларының қаншалықты құнды мұра екендігін дәлелдей түседі. (206 сөз) http://bilim-all.kz/article/179-Orhon-Enisei-zhazbalary

2-тапсырма. Мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазыңыз. Сөз саны – 70-80. Күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазыңыз.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалау критерийі	Тапсырма	Дескриптор	Балл
Перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, сұрақтар құрастырады.	1
		Есім перифразаларға 2 сұрақ құрастырады. Етістік перифразаларға 2 сұрақ құрастырады.	1 1
Мәтіннің баяндау желісін сақтап, жинақы мәтін (аннотация) жазады.	2	Мәтіннің баяндау желісін сақтайды. Мәтінді бөліктерге бөледі. Жинақы мәтін жазады.	1 1 1
Бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазады.		Бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды табады. Орфографиялық нормаға сай жазады.	1 1
Барлығы			7

«Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография. Жалқы есім емлесі» бөлімі бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні ________________________________________________________________________________________________

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейлері
	Төмен	Орта	Жоғары
Перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, сұрақтар құрастырады.	Перифразаның түрл 450 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз! Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank) Соңғы бір жылда: 45 000 000 ₸ Авторлар тапқан ақша Толығырақ Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Қазақ тілі пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ