Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
8 сынып зертханалық жауабымен
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
8 сынып Зертханалық жұмыстар жинағы
Жұмысты орындаған биология пәнінің мұғалімі: Бесембай Жансұлу Рымбекқызы
№ 1 Зертханалық жұмыс
Өсімдіктердің ұлпаларын жіктеу
Жұмыс мақсаты: дайын микропрепараттарды микроскоп арқылы қарап, өсімдік ұлпаларының құрылысымен танысу.
Құрал- жабдықтар: микроскоп, өсімдік жасушалары мен ұлпаларының дайын препараттары.
Жұмыс барысы
1. Өсімдіктің 6 түрлі
ұлпасының әрқайсысының құрылысын дайын микропрепаратын жарық
микроскобына салып қарадық.
2. Ұлпалардың әртүрлі типтерінің құрылысының мынадай
қырына назар аудардық:
-
Жасушалар бір типті ме? Олардың пішіндері қандай?
-
Жасушалар тығыз орналасқан ба, әлде бос орналасқан ба? Жасушааралық қуыстары ірі ме, әлде жасушалар бір-біріне тығыз орналасқан ба?
-
Вакуольдің құрылысы қандай? Олар көріне ме?
-
Пластидтері көріне ме? Егер көрінетін болса, түсі қандай?
-
Көрген ұлпалардың суретін салдық. Олардың атауларын жазыңдық.
-
Ұлпалардың әрбір типінің ерекшелігіне сипаттама берілді.
Сипаттамасы белгісі |
Өсімдік ұлпасының типтері |
|||||
жабын |
түзуші |
негізгі |
тірек |
өткізгіш |
бөлуші |
|
Орналасқан жері |
Өсімдіктердің сыртын қаптап жатады. |
Сабақтың тамырдың, ұштарында, жапырақ негізінде |
Өсімдік сабағы, жапырағы, жемістердің жұмсағы |
Сабағы, жапырағы |
Сабағы, жапырақ |
Сабағы, жапырақ |
Ұлпа тип тармағы |
- |
- |
- |
механикалық |
- |
- |
Жасуша пішіні |
Мөлдір қабырғалары қалың |
Жасушалары ұсақ |
Ірі, домалақ пішінді |
Пішіні әртүрлі |
Пішіні әртүрлі |
Пішіні әртүрлі |
Жасуша типтері |
Жасушалары тірі |
Жас жасушалар ұдайы бөлінеді, тірі |
Қабықшасы жұқа.Фотосинтездеуші, қор жинаушы. |
Жасушалары тірі, жұқа |
Жасушалары өлі |
Жасушалар тірі |
Жасушалар қалай орналасқан? |
Тығыз жанасқан |
Тығыз орналасқан |
Жасушааралық кеңістіктері кең |
Жасушалары тірі, тығыз |
Жасушалар тірі, жұқа |
Жасушалары жұқа, жұқа күйінде сақталады. |
Вакуолінің болуы |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Ерекшеліктері |
- |
Хлоропласт болмайды |
Бағаналы, борпылдақ |
Беріктік қасиет береді |
Хлоропласт болмайды |
Жәндіктерді еліктіреді |
А Б
А Түзуші ұлпа Б Ағаш қабығындағы жабын
ұлпасы
Қорытынды.Ұлпа – құрылысы, шығу тегі және атқаратын қызметі бойынша ұқсас жасушалар тобы. Олардың әрбір типі белгілі бір тарихи кезеңде қалыптасты. Жоғарыда кестеде біз өсімдік ұлпасының 6 типін: түзуші, негізгі, жабын, механикалық (тірек), өткізгішжәне бөліпшығарушыболатындығын қарастырдық. Әр өсімдік ұлпасы өзіне тән қызметті атқарады. Өсімдіктің тіршілігі үшін маңызды қызмет атқаратындығын байқадық.
№ 2 Зертханалық жұмыс
Өсімдіктердің ұлпаларын жіктеу
Жұмыс мақсаты: дайын микропрепараттарды микроскоп арқылы қарап, өсімдік ұлпаларының құрылысымен танысу.
Құрал- жабдықтар: микроскоп, жануар ұлпасының дайын микропрепараттары.
Жұмыс барысы
1. Жабын, дәнекер, бұлшық ет, жүйке ұлпаларының микропре- параттарын жарық микроскобына салып қарадық. Олардың құрылысындағы ұқсастықтары
мен айырмашылықтары туралы баяндап
талдадық.
2. Микропрепараттарды оқулықтағы суреттермен салыстырып
шықтық. Тұрақты микропрепараттардың боялуында ерекшеліктер
бар. Яғни препараттар қанық түске боялған. Ал оқулықтағы
суреттерден масштабы бойынша ерекшеленеді.
3 Қарастырған ұлпалардың суреттерін дәптерге салдық, олардың
атауларын жазып шықтық.
4. Ұлпалардың әрбір типінің ерекшелігіне сипаттама берілді. Кестені
дәптерге сызып алып алдық.
Кесте
Сипаттама белгісі |
Жануар ұлпаларының типтері |
|||
эпителий |
бұлшық ет |
жүйке |
дәнекер |
|
Орналасқан жері |
Жабынды
эпителии: терінің үстіңгі қабаты,
асқазан қуысы т.б |
Бұлшықетте орналасқан |
Ми, жұлында орналасқан. |
Қанда, сүйекте, шеміршекте. |
Ұлпа тип тармағы |
- |
-- |
- |
- |
Жасуша пішіні |
Көпқабатты |
Жасуша пішіні әрқилы. |
Пішіні жұлдызша тәрізді тармақталған |
Қанда-сұйық, сүйекте-қатты, шеміршекте-серпімді. |
Негізгі және қосымша ұлпалар |
Жабынды эпителии, безді эпителий, кірпікшелі эпителий. |
Көлденең жолақты, бірыңғай салалы |
Нейрондар |
Борпылдақ, тығыз дәнекер ұлпасы. |
Жасуша қалай орналасқан? |
Тығыз жанасып |
Жасушалары көбеюге қабілетті бірігіп орналасқан. |
Жасушалары тармақталып орналасқан. |
Жасушалары тығыз орналасқан. |
Жасуша бояуының ерекшеліктері |
Жасуша бояуы қанық |
Жасуша бояуы миоциттерге және Fe байл-ы |
Жасуша бояуы қанық |
Жасуша бояуы қанық |
А Безді эпителий Б Сүйекті дәнекер ұлпасы
Қорытынды. Әрбір ұлпа, дамуы кезінде, белгілі бір ұрықтық бастамадан дамыған. Жануарлар ағзасының ұлпалары негізгі төрт топқа біріктірілген — эпителий ұлпасы, дәнекер ұлпасы, бұлшық ет және жүйке ұлпалары. Әр ұлпаның өзіне тән қасиеті мен қызметі, ерекшелігі бар. Бұл ұлпалар бір-бірімен тығыз байланыста. Ұлпалардың микропрепараттарын бір-бірімен салыстырып, қарап шықтық. Суретін салып, белгіліеп шықтық.
№ 3 Зертханалық жұмыс
Өсімдік бөлімдерінің: балдырлар,мүктәрізділер,қырықжапырақтәрізділер, ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдылардың ерекше белгілерін анықтау
Жұмыс мақсаты: өсімдіктердің негізгі топтарының құрылысының ерекшеліктерін анықтау.
Құрал- жабдықтар: мүктәрізділер,қырықжапырақтәрізділер, ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдылардың кеппе – өсімдіктері.
Жұмыс барысы
-
Ұсынылған өсімдіктердің әрбір бөлімдерінің кеппеөсімдігін қарадық.
-
Өсімдіктердің әрбір бөлімдерінің мүшелерін анықтадық.
-
Қарастырылып отырған мүшелердің құрылысының ерекшелігіне назар аудардық.
-
Жасаған бақылау негізінде кестені дәптерге сызып толтырдық.
Белгісі мүшесі |
Мүктәрізділер |
Қырықжапырақтәрізділер |
Ашықтұқымдылар |
Жабықтұқымдылар |
Тамыры ерекшелігі |
Тамыры болмайды.Тамырдың қызметін ризоидтар атқарады.Ризоид-бірнеше жасушалардан тұратын жіңішке жіп тәрізді сыртқы қабықтың өсіндісі. |
|
|
|
Сабағы ерекшелігі |
Сабағы аласа |
Қысқарған сабағы бар |
Сабағы бар |
Сабағы бар |
Жапырағы ерекшелігі |
Жапырағы бар |
Жапырағы бар |
Қылқан жапырақты. Ине тәрізді. |
Жапырақтары бар. Жай, күрделі |
Спорангий болуы |
Спорангииі бар жасыл пластинкадан тұрады. |
|
|
|
Тұқымы ерекшелігі |
Спора арқылы көбейеді |
|
|
|
Жемісі (ерекшелігі) |
|
700 ₸ - Сатып алу
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация
жариялап табыс табыңыз!
Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз.
(kaspi Gold, Halyk bank)
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған
Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.
Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ |