9-cынып. ФИЗИКА. "Ядролық өзара әрекеттесу, ядролық күштер"

Бөлімі:

9.4.Атом ядросы

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ядролық өзара әрекеттесу, ядролық күштер

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.6.1.8 ядролық күштердің қасиеттерін сипаттау; 

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар істей алады: ядролық күштeрдің қасиеттерін сипаттауды түсінеді формуласын есептер шығаруды түсінеді

Көптеген оқушылар істей алады:ядролық күштердің қасиеттерін сипаттауды түсінеді,  формуласын есептер шығаруды біледі

Кейбір оқушылар істей алады ядролық күштердің қасиеттерін сипаттауды түсінеді,  формуласын есептер шығаруда қолданады.

Бағалау критерийлері

*ядролық күштердің қасиеттерін сипаттауды түсінеді,

*атом ядросының байланыс энергиясы формуласын есептер шығаруды түсінеді

Құндылықтарға баулу

Трек сөздреді қолданып теорияны меңгеру, өмірде қолдану тест шешуде мақсатына жету.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сабаққа дайындығын бақылау.

«Өткенге береке» әдісін қолдану

Онлайн мектеп тапсырмасымен жұмыстарын тексеру

10 балл

Миға шабуыл стра-ы

«өмірге көзқарас» әдісі.

Мұғалім жаңа сабақты ашу мақсатында оқушыларға сұрақтар қояды.

.

Дескриптор:

Оқулық

9-сынып.

Қосымша онлайн мектеп тапсыр-ы

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

Жеке жұмыс.

12 мин.

Жаңа мәтінді тану.

Протон мен нейтронның ашылуы Атом­ ядросын­ зерттеудегі­ маңызды­қадам­–­ нейтрон мен ­протонның­ашылуы.­Олар­ зертханалық­жағдайларда ­жеңіл ­ядроларды­ α­бөлшекте­рмен ­ат­қы­лау ­нә­ти­же­сін­де­та­был­ған.­ 1919 ­жылы Ре­зер­форд­ азот­ядроларын­ атқылап,­ суте­к және­ оттек­ ядроларын­ алды.­ Сутек­ ядро­сы­ «протон»­ деген­ атқа­ ие­ болды,­ ол­ грек­ тілінен аударғанда­ «бірінші»­ деген­ мағына­ береді.­ Резерфорд протон –­сутек­ ядросын ­құра­й­тын ­жалғыз­ бөлшек­ деп­ болжады.­ Протонның­ заря­ды модулі­ бойынша­ электрон­ зарядына,­ массалық саны ­бірге­ тең­болғандықтан,­ ол­ ¹p₁ ­деп­белгіленеді. Э.Резерфордтың­ шәкірті­ ағылшын­ физигі Джеймс­ Чедвик­ 1932­жылы­берилийді­ α ­бөлшекте­р­мен­ атқылап,­ тәжірибе­ нәтижесінде­ өтімділі­к қабілеті­ гамм сәулелерінен­ де­ жоғары,­ қалыңдығы10–20 см­ қорғасын­ пластинадан­ өте­ алатын­сәулелер­ алды. Алынған ­сәулелердің­қасиеттерін­ зерттеп,­ Чедвик­ мынадай­қорытынды ­жасады:­алынған­ сәуле –­заряды­ жоқ,­массасы ­протон­массасынан сәл­ ғана­ көп­ болатын­ бөлшектер­ ағыны.­Бұл­ бөлшектерді­нейт­рон­дар­ деп ­атады­ және­ ⁰n_{1 -} ­деп­белгіледі.­

II Ядроның құрамы.

1.Ядро құралатын бөлшектер: протондар мен нейтрондар нуклондар деп аталады.

2. Протондар саны бірдей, нейтрондар саны әртүрлі ядролар изотоптар деп аталады

3.Нуклондарды ядрода­ ұстап­ тұратын күштер­ яд­ро­лық күш­тер,­ал ядро­ бөлшектерінің­ әрекеттесуін­ күш­ті әре­кетте­су ­деп­ атайды.

4.Ядролық күштер – ядрода нуклондарды ұстап тұратын күштер.

5. Байланыс энергиясы – ядроны нуклондарға толық ыдыратуға жұмсалатын энергия.

,

Дескриптор:

*ядролық күштердің қасиеттерін сипаттауды түсінеді, атом ядросының масса ақауын анықтауды түсінедісипаттайды 
*атом ядросының байланыс энергиясы формуласын есептер шығаруды түсінеді,формулаалрды қолданады.

Жеке жұмыс.

­1. ₁₁Na²³ ,­ ₁₉F⁹ ,­ ¹⁰⁷Ag₄₇ ­,­ ²⁴⁷Cm₉₆ , ²⁵⁷Md₁₀₁ ядроларының­ құрамы­ қандай?

2. 1/ 2 H ­дей­те­рий­ ядросының­ мас­салар­ ақау­ын,­бай­ла­ныс­ энер­гия­сын,­ мен­шік­ті­ бай­ла­ныс ­энер­гия­сын ­есеп­тең­дер.

3. Натрий­ 2/3­ атомы ­ядросының­моделін­ бейнелеңдер.

БББ-кестесі арқылы бағалау

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Онлмектеп тапсырмасымен тексеру

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Оқу мақсаттарына жету үшін сабақтың бастапқы кезеңінде оқушылардың ішкі уәжін ояту және жаңа сабаққа зейінін шоғырландыру үшін ширатуға тақырып бойынша проблемалық сұрақтар қоямын. Оқушылардың танымдық-интеллектуалдық қабілетін арттыру үшін

тапсырмаларды саралап, оқушылардың жеке қажеттіліктеріне қарай тапсырма беру .

Оқулықтағы тапсырмаларды жеке шығарып алу керек

Физика кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі еске салынады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2: