§ 36 Аллельді гендердің өзара әрекеттесуі: белгілердің толық және толымсыз доминанттылығы. Талдаушы шағылыстыру және оның практикалық маңызы. §37 Моногибридті және дигибридті будандастыруға генетикалық есептер шығару.

Бөлім:

12 – Бөлім. Тұқымқуалаушылық мен өзгергіштік заңдылықтары.

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

9 « » Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

§ 36 Аллельді гендердің өзара әрекеттесуі: белгілердің толық және толымсыз доминанттылығы. Талдаушы шағылыстыру және оның практикалық маңызы. §37 Моногибридті және дигибридті будандастыруға генетикалық есептер шығару.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.3 – дигибридті будандастыру цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару.

Сабақтың мақсаты:

• Толық және толымсыз доминанттылықты салыстыру, талдаушы будандастырудың маңыздылығын бағалау.

• Моногибридті будандастыруға есептер шығару, дигибридті будандастыруға есептер шығару.

ОДД

Білу және түсіну

Қолдану

Талдау

Синтез

Бағалау

Сабақ кезеңі/ Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

10 мин.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу.

Сергіту сәті «Cөз тізбегі» кез келген сөздің соңғы буынынан жаңа сөз құрастырады. Сергіту сәті арқылы оқушылар жағымды көңіл күй қалыптастырады.

Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін игере білуге және басқаруға, қадағалауға, дұрыс бағалай білуге үйренеді.

Оқушылар кез – келген сөздің соңғы буынынан жаңа сөз құрастырып, ойынды жалғастырады.

Өткен білімді еске түсіру.

Spinthewhell платформасында айнымалы спинер арқылы оқушының есімі мен сұрақ таңдалады.

Сұрақтар:

1. Гаметалар дегеніміз не ?

2. Гомологты хромосомалар дегеніміз ?

3. Моногибридті будандастыру ?

4. Зигота дегеніміз не ?

5. Басымдылық заңы ?

6. Гаметалардың тазалық заңы ?

7. Генотип ?

8. Фенотип ?

9. Дигибридті будандастыру дегеніміз ?

Спиннер арқылы таңдалған оқушы сұраққа жауап береді.

Қалыптастырушы бағалау: Талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға ынталандыру стикерлері таратылады.

https://spinthewheel.io/wheels/LaCihbwi7Q2xifHEOxvccz0xJmU9MA

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

30 мин.

«Аллельді гендердің өзара әрекеттесуі: белгілердің толық және толымсыз доминанттылығы. Талдаушы шағылыстыру және оның практикалық маңызы» тақырыбында бейнеролик және презентация ұсынылады.

Тапсырма 1.

Жұптық жұмыс. Карточкада берілген генетикалық шартты белгілердің атауын жазу, түсіндіріп беру.

Тапсырма 2.

Есептер шығару.

Әр қатарға есептер бөлініп беріледі. Бір оқушыдан әр қатардан шығып тақтаға орындайды, қалған оқушылар орнынан шығарып, алғаш болып есепті аяқтағандар бағаланады.

Моногибридтік будандастыруға типтік есептер.

№1.

Тауықтарда тегіс қауырсын жібек тәрізді қауырсыннан басым. Тегіс гомозигота мен гетерозиготаны шағылыстырудан қандай ұрпақ алуға болады ? Барлық дараның генотипі мен фенотипін сипаттаңдар.

№2.

Адамда көк көз - рецессивті белгі, қой көз – доминантты белгі. Қой көзді гетерозиготалы әйел мен көз көзді еркек ұрпағы қандай болады ?

Барлық дараның генотипі мен фенотипін сипаттаңдар.

№3.

Тышқанда ақ түс қара түсінен басым. Гетерозиготалы аналық пен қара аталықтан қандай ұрпақ күтуге болады ? Барлық дараның генотипі мен фенотипін сипаттаңдар.

Тапсырма 3.

Есептер шығару.

Әр қатарға есептер бөлініп беріледі. Бір оқушыдан әр қатардан шығып тақтаға орындайды, қалған оқушылар орнынан шығарып, алғаш болып есепті аяқтағандар бағаланады.

Дигибридті будандастыруға генетикалық есептер.

№ 1.

Теңіз шошқаларында бұйра жүні – А, тегіс – а, қысқа жүні – В, ұзын – b.

Дигетерозигота мен доминантты дигомозиготаны шағылыстырудан F1 қандай болады ?

№ 2.

Тауықта қара түсі – А, қоңыр – а; айдарының болуы – В, айдарының болмауы – b. Қоңыр айдарлы қораз айдары жоқ қара тауықпен шағылыстырылды. F1 – де 50% балапан қара, айдарлы; 50% қоңыр, айдарлы. Ата – анасының генотипі қандай ?

№ 3.

Қойдың қара жүні – А, ақ - а, бұйра жүні – В, тегіс – b.

Дигетерозигота мен доминантты дигомозиготаны шағылыстырудан F1 қандай болады.

Оқушылар бейнеролик және презентация арқылы жаңа тақырыппен танысады.

Тапсырма 1.

Оқушылар жанындағы оқушымен жұптасып таратылған карточкадағы тапсырманы орындайды

Тапсырма 2.

Оқушылар бөлініп берілген есепті шығару арқылы балл алады.

1 - ші қатар № 1 есеп.

2 - ші қатар № 2 есеп.

3 - ші қатар № 3 есеп.

Тапсырма 3.

Оқушылар бөлініп берілген есепті шығару арқылы балл алады.

1 - ші қатар № 1 есеп.

2 - ші қатар № 2 есеп.

3 - ші қатар № 3 есеп

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға қазақша ынталандыру стикерлері таратылады.

Тапсырма 1.

Дескриптор:

Қалыптастырушы бағалау: Талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «1,2 балдық» стикер таратылады.

Тапсырма 2.

Дескриптор:

Қалыптастырушы бағалау: Талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға ынталандыру стикерлері таратылады.

Тапсырма 3.

Материалды жүктеу Сақтау Шағымдану Жариялаған: Ихсанова Ақбота Куттыбекқызы 21 Сәуір 2024 476 Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Биология пәні бойынша барлық материалдарды көру Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ