: "Ата торсық"

Материал туралы қысқаша түсінік

Көшпенділік өмір салтына байланысты қазақтардың ыдыс аяқтары алғашқыда тек теріден және ағаштан жасалған, себебі азық салуға және ас дайындауға сынбайтын ыдыс қажет болды. Ошақтың негізі болған мыс қазан біздің заманымыздан бұрынғы III-IV ғасырларда пайда болды.

Оспанов Мәди Айбасұлы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

22 Желтоқсан 2017

566

0 рет жүктелген

Технология Авторлық бағдарлама 9 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірлігі Жамбыл облысы, Т.Рысқұлов ауданы А.Шынасилов атындағы шағын орталықты орта мектебі

Мұсабек Қуаныш Қаныбекұлы

2015-2016 оқу жылы

Түйіндеме

Аты-жөні: Мұсабек Қуаныш Қаныбекұлы Туылған жылы: 2001 жылы,17 маусым Мекен-жайы: Жарлысу ауылы,Сәкен Сейфуллин көшесі №1 Мектебі: А.Шынасилов атындағы шағын орталықты орта мектебі Жобаның тақырыбы: "Ата торсық" Жетекшісі: Оспанов Мади Айбасұлы

Жарлысу ауылы 2016 жыл

Мазмұны: Кіріспе.........................................................................Негізгі бөлім тараулары:1-тарау. Бұйым конструкциясы................................2-тарау. Дайындау технологиясы.............................3-тарау. Жобаның экономикалық бағалануы..........4-тарау. Жобаның экологиялық бағалануы.............Қорытынды................................................................Қолданылған әдебиеттердің тізімі...........................Қосымшалар, айқындауыштар..................................

Кіріспе Көшпенділік өмір салтына байланысты қазақтардың ыдыс аяқтары алғашқыда тек теріден және ағаштан жасалған, себебі азық салуға және ас дайындауға сынбайтын ыдыс қажет болды. Ошақтың негізі болған мыс қазан біздің заманымыздан бұрынғы III-IV ғасырларда пайда болды. Жылқының, өгіздің мойын терісінен жасалатын, қымыз құюға арналған торсықтың негізінен екі түрі бар. Біріншісі дөңгелене келіп, ағашпен жиектеліп, терімен қапталады. Қылқа мойынды ұзынша, тығын салатын аузы бар. Екіншісі, айбалта пішінді. Үлкен иіннен жоғары шыққан қошқар мүйізді қос қапталы бар және мойыны ұзын. Торсық тек қымызды құю үшін ғана емес, оны бабында ұстауға да ыңғайлы. Ұзақ сапар кезінде шайқалып, қымыз қашанда бабында сақталады. Ал қымыз ашытатын ең үлкен ыдыс – саба. Ол тұтас теріден (екіден бес теріге дейін) тігіледі. Әрқайсысының өз аты болған, мысалы «бес биенің сабасы» «тай жүзген» деген сияқты. Сонда-ақ түйенің мойын терісінен қымыз ашыту үшін сүйретпе жасалған. Ал емдік қасиеті бар, алысқа апарылатын ақты ешкінің тұтас терісінен жасалған меске құятын болған. Құрметті қонаққа қымызды мес, немесе сүйретпеден құю ұят саналған, сондықтан тек сабадан құйып берген.

Негізгі бөлім І тарау. Бұйым конструкциясы Сыйкәделік "Ата торсық" затын дайындау жөніндегі жобаны үйде, шеберханада бар материалдармен орындау керек. Жасаған затым адамның көңіліне қуаныш, үйге сән беріп және ұзақ мерзімге шыдау керек.

Шеберханада қолда бар материалдар: 1. Тері2. Ағаш3. Сүргі, штангенциркүль,ара4.Қашау түрлері5.СТД 120 станогы6. Желім, наждак қағазы7. Қыл –қалам8. Бояулар9. Қалам10. Лак

ІІ тарау. Дайындау технологиясы Дайын "Ата торсық" кәдесый затына қойылатын талаптар.

Теріні дайындау, ағаш дайындау

Өрнектерді таңдау.

Өлшемдерін белгілеу.

Өлшемдерді терінің бетіне белгілеу.

Бейнеленген өлшемдерді ойып бедерлеу.

Желімдеу, тігу арқылы құрау.

Әр түрлі бояуға келтіріп, лактау.

Бұйым конструкциясы (эскезін жасау) Заттың негізгі бөліктері: шикі киіз,ілмек бігіз,жібек жіп. Кәдесый "Ата торсық" заттың нобайларын салу және сызуын сызып есептеу. Керекті құрал-саймандар: тері, ағаш,сүргі, штангенциркүль,ара,СТД 120 станогы, желім, наждак қағазы, қыл –қалам,бояулар.

Бұйымды дайындаудың технологиялық процесі Жұмыс мына реттілікпен атқарылады:

1. Ақпарат жинақтау

2. Нобайлар салу

3. Дизайн бойынша үйлесімін табу

4. Нобайлар ішінен нақты жұмысымды таңдау

5. Материалдарды әзірлеу

6. Нұсқау картасын жасау

7. Ағаштан торсықтың қақпағын жасау

8. Станокта торсықтың қақпағын жону

9. Құрастыру ,өңдеу,әрлеу жұмыстары

Жұмысты бастау тәсілі: Теріден арнаулы бұйым тігер алдында сиыр,жылқы,серке терілерінің пышақ кескен,оңыра тескен жері жоқ бүтін аймағын таңдап алады да,жүнін ұстамен қырып тастайды.Содан кейін 2-3күн шошаланың төбесіне жайып не киіз қайнатқан құмыраға салып қояды.Тері ащы тұрымның күшімен иленген сияқтанып ширығып,сондай-ақсабаның,көнектің ,иықты,еміздікті торсықтардың,кеукеріндердің ,қауғаның пішінін түсіреді де терінің қыртысына қаратып шуда жіппен немесе тарамыспен тігеді. Жобаның экологиялық бағалануы Бұйым экологиялық таза материалдан жасалады. Жобаланған бұйымды дайындау және эксплуатациялау қоршаған ортаға өзгерістер әкелмейді және адамның қалыпты тіршілік әрекетіне зияны болмайды. Бұйымды өндіріс қалдықтарынан немесе қалдық материалдардан дайындауға болады. Алдыңғы жобаларды жасау кезінде қалған қалдықтарды қолдануға болады.

Жобаның экономикалық негізделуі Материалдарға кеткен шығын құны

1. Обрешётка ағаш өлшемі. Ұзындығы-9м, диаметрі-2*3мм, бағасы-150тг

2.Тері. Ұзындығы-24см, ені-12см, бағасы-1250 тг

4.Желім 100 гр=150 тг

5.Лак-250 гр= 1000тг

6.Лак түсті-300 гр=1150 тг

7.Түрпілер түрлері 50 тг=500тг

9.Уақытым 48 күн, аптасына 4 сағ , 12 сағ кетті.

10.Еңбегім: 1300 тг

11.Жұмысқа кеткен жалпы шығын-4200 тг

12.Шығармашылық жұмыстың жалпы құны 5500тг

Қорытынды "Ата торсық" процесінде төмендегідей нәтижелерге қол жеткіздім. Қалдықтардан жақсы сапалы , эстетикалық тартымды түрге ие, барлық эксплуатациялық талаптарға сай келетін кәдесый затын жасадым. Торсық дайындау жобасы шеберхана ішіндегі қолда бар материалдардан дайындадым. Бұйым дайындау барысында оны дайындау тәсілдері мен дағдыларын меңгердім. Атқарылған жұмыс өз қабілетіме деген сеніміме сенім қосты, рахат сезіміне бөлендім. Ендігі кезекте күрделілігі жоғарырақ жұмыстарды атқарсам деген ойдамын.

"Ата торсық"-ты дайындаудың технологиялық картасы

Бұйым сувенирлік торсық Бұйым екі бөліктен тұрады Бұйымнын сырты түсті бояумен
Реті	Бұйым атау	Саны	Материалы	Мөлшері,мм
1	Тері дайындамасы	1	тері	24124
2	Үлгісін пішу	1	тері	24124
3	Тігу, формасын келтіру	1	тері	24124
4	Қақпағын жасау	1	ағаш	942

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!