Адал-азамат, адал- еңбек, адал -табыс

Сынып жетекші:

Еленова Д.А.

Күні:

6.11.2024

Сынып: 11 «Ә» сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Адал азамат адал еңбек адал табыс

Мақсаты

Адалдық пен еңбексүйгіштіктің жарқын болашақ кепілі екенін түсіндіру. Адал еңбекпен өмір сүрудің маңыздылығын үйрету

Қауіпсіздік сабағы

«ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТАН ҚОРҒАНУ: ҚОРҒАУ ӘДІСТЕРІН ЖӘНЕ КӨМЕККЕ ЖҮГІНУ ЕРЕЖЕЛЕРІН БІЛУ»

Мақсаты

Буллинг туралы кең түсінік беру

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Жұлдызды бестік

Оқушылармен жағымды атмосфера туындату мақсатындағы сәлемдесу тәсілін қолдану. Сабақты «Адам болам десеңіз» өлеңін оқып бастау.

Оқушыларға өлеңдегі адалдық пен жауапкершілікке қатысты сөздерді жазғызу.

Сұрақ жауап алаңы:  

• Адал адам деген кім?

• Адалдық туралы қандай мақалдар білесің?

• Сен білетін адал адамдар?

Ой қозғау     

Адалдық адамның бойындағы ең асыл қасиеттердің бірі. Адал адам ортасына сыйлы, қоғамға пайдалы болмақ. Абайдың «Толық адам» ілімінің негізі де осында.

Абай өзінің бір сөзінде "Ұят кімде болса, иман сонда" деген хадисті келтіреді. Ал сол ұят деген не өзі? Біздің бойымызда бар ма? Болса, қандай ісімізге ұяламыз? Осы "ұят" деген ұғымның шеңберінде Абайға сүйеніп әңгіме өрбітіп көрейік.

Надандықтың ұяты

Абай: "Бір ұят бар – надандықтың ұяты, жас бала сөз айтудан ұялған секілді, жақсы адамның алдына жазықсыз-ақ әншейін барып жолығысудан ұялған секілді" дейді. Шынында да, өзі кінәң болмаса, ешкімнің алдында жазықты болмасаң, болмайтын жерде қысылып, қызара кету – надандықтың көрінісі. Ол есейіп ер жетсе де, әлі ішкі жасы есейе қоймаған, өзі ел алдында ұялатындай іс жасамаса да, артында ынжықтығы басымырақ келетін сипат. Абай оны "Не шариғатқа теріс, не ақылға теріс жазығы жоқ болса да, надандықтан бойын керістендіріп, шешілмегендік қылып, ұялмас нәрседен ұялған мұндай ұят шын ұялу емес – ақымақтық, жамандық" деп бір-ақ қайырады.

Надандық, жамандық, ақымақтық деуінің де жөні бар. Мысалы, бір адам өзінің ауруын айналасынан жасырса, ол ұяттан емес. Ол надандықтан. Айтсын, емделсін.

Еңбекқорлық пен адалдықтың тазалығын «Толық адам» концепциясын негізге ала отырып өз ойларын қысқаша эссе форматында баяндау.

Адалдық алақаны

Сабақтың ортасы

Адал еңбекке қатысты мақал мәтелдер ойынын ұсынады

Ағаш модельін жасап шығулары керек

Ең көп мақал жинаған топтардан бір спике шығып өз еңбек ағашын қорғайды

Сабақтың соңы

Оқушыларға сұрақтар қойылады

Адал еңбек иесі деп кіммі айтар едіңіз

Адалдықтың мәні неде

Оқушылар өз ой пікірлерін қағазға жазады

Кері байланыс қорапшасы

Қауіпсіздік сабағы

Оқушыларды зорлық-зомбылықтан қорғау — олардың физикалық және психологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды қадам. Мектептерде және әлеуметтік ортада кездесетін зорлық-зомбылықтан қорғану жолдарын үйрету балаларға өздерін қорғай білуге, сенімді болуға, қауіпті жағдайлардан сақтануға көмектеседі.

Оқушылардың зорлық-зомбылықтан қорғану жолдары

1. Зорлық-зомбылықты ерте анықтау:

   • Зорлық-зомбылық белгілерін тану – өзін қорғау үшін маңызды. Егер біреу балаға үнемі мазақтап, қорқытса, денесіне зиян келтіретін болса, балаға қысым көрсетсе, бұл белгілерді анықтау қажет.

   • Мұндай жағдайда бала ата-анасына, мұғаліміне немесе сенімді ересек адамға ашық айтуы тиіс.

2. Сенімді адамдармен сөйлесу:

   • Зорлық-зомбылық жағдайын байқаса немесе оған тап болса, бала бұл туралы сенімді адамдарға, мысалы, ата-анасына, мектеп психологына немесе мұғалімдеріне айтуы керек.

   • Қорқыту, қысым көрсету жағдайларын жасыру қауіпті, сондықтан ашық айтқан дұрыс.

3. Өзін-өзі қорғау әдістерін үйрену:

   • Қорғану әдістерін үйрететін арнайы курстарға қатысу, өзін қорғаудың алғашқы амалдарын меңгеру пайдалы. Бұл балаға қауіпті жағдайда өзін-өзі сенімді сезінуге көмектеседі.

   • Мектептерде өзін-өзі қорғау сабақтары немесе тренингтер ұйымдастырылса, балалардың қауіпсіздік дағдылары дамиды.

4. Қауіпті жағдайдан алшақ болу:

   • Балаларға қауіпті жағдайлардан алшақ болуды үйрету маңызды. Егер біреу оларды жалғыз қалуға немесе күмәнді жерге шақырса, мұндай ұсыныстарды қабылдамауды үйренгені жөн.

   • Қауіпсіз аймақтарды таңдау және топта жүруге тырысу – өзін қорғаудың тиімді жолы.

5. Жеке шекараларды түсіну және қорғау:

   • Балалар өз жеке шекараларын қорғауды үйренуі керек. Біреу шектен шықса, ол адамға шекараны бұзуға болмайтынын сыпайы түрде жеткізе алуы керек.

   • Жеке шекараларды қорғау олардың жеке өміріне және құқығына қол сұғуға жол бермейді.

6. Кибербуллингтен қорғану:

   • Егер бала интернетте қысымға немесе мазақтауға тап болса, ол адамды бұғаттап, бұл туралы ата-анасына немесе мұғаліміне айтуы керек.

   • Жеке ақпаратты әлеуметтік желіде жарияламау, күдікті аккаунттардан келген хабарламаларға жауап бермеу кибербуллингтен сақтануға көмектеседі.

7. Шұғыл жағдайларда әрекет ету жоспары:

   • Балаларға қауіпті жағдайда не істеу керектігін түсіндірген жөн. Мысалы, біреу қысым көрсетсе, көмек сұрап айғайлау, жүгіріп кету немесе жақын жердегі сенімді ересекке хабарлау әдістерін меңгеруі керек.

   • Жақын адамдардың, шұғыл қызметтердің байланыс нөмірлерін жаттап алу немесе жазып жүру – қауіпті жағдайларда тез әрекет етуге мүмкіндік береді.

8. Қолдау көрсету топтарына қосылу:

   • Кейбір балалар зорлық-зомбылыққа қарсы тұруда қосымша қолдауды қажет етуі мүмкін. Мектептерде немесе қауымдастықтарда қауіпсіздік, психологиялық қолдау көрсету топтарына қосылу оларға өздерін жалғыз сезінбеуге және қиындықтарды еңсеруге көмектеседі.

Зорлық-зомбылықтан қорғанудың маңыздылығы

• Психологиялық тұрақтылықты сақтау: Зорлық-зомбылықтан қорғануды білу балаға психологиялық тұрақтылықты сақтауға көмектеседі.

• Өзін-өзі құрметтеу: Балалар өз құқықтарын қорғауды үйренгенде, олар өздерін бағалап, басқалардың да шекараларын құрметтеуді түсінеді.

• Қауіпсіздік және сенімділік: Балалар қауіпсіздік дағдыларын үйренгенде, олар қауіпті жағдайларда сабырлы болып, тез шешім қабылдай алады.

Балаларға зорлық-зомбылықтан қорғанудың әдістерін үйрету олардың жеке қауіпсіздігін сақтауға, қорқынышты жеңуге және өз құқықтарын қорғауға көмектеседі.

Қорытындылау

Өркен институты плакаттарын тарату

Чек лист толтыру