Білу және
түсіну 10 минут
Оқушылар оқулықтағы
негізгі тақырыппен
танысады.
Біздің планетамыз жер -
мөлдір ауа қабатымен қоршалған. Ауа - жер бетіндегі тіршіліктің
көзі. Өзіміз оны әдетте байқамаймыз. Алайда ол кенет жоқ болып
кетсе біз бірнеше секундта тіршілік ете алмас едік. Адам өміріне ең
қажетті ауа дедік.
Сондай – ақ ауа
физикалық дене. Сондықтан ол құбылыста болып отырады. Сол себепті
оны арнайы мамандар күнделікті алдын ала бақылап зерттеп отыратын
орталық бар. Оны метеорологиялық орталық дейміз Ал климат – бұл ауа
қысымының құбылысы. Біздің еліміздің ауа райы континентті деп
аталады. Оның себебі оңтүстік тропиктен жылы ауа келеді,
солтүстіктен мұзды мұхиттың суық ауасы әсер етеді. Сондықтан
құбылмалы болып келеді.
Ауаның температурасын
өлшейтін құрал – термометр.
Ауаның қысымын өлшейтін
құралы – барометр.
- Балалар «Ауа» деген
ұғымды естідіңдер.
- Ол
қандай?
- Оны қалай
сезесіңдер?
Тәжірибе
жасау:
- Мұрныңды қысып,
демалмай тұр. Қанша уақыт шыдай аласыңдар, ішіңнен сана. (тәжірибе
жасалды)
- Біз сыныпта тақтаны,
партаны, терезені көреміз. Ал, ауаны көре алмаймыз. Ендеше біз
доппен, шармен тәжірибе жасалық. (тәжірибе
жасалады)
- Шарды үрлеп,
бүйірінен қысу - бұл ауаның
сығылуы.
- Допты еденге ұру,
қайтара ыршуы - бұл серпілуі.
- Шырағдан жағып оны
банкамен жабу - ауа тұншығады, жануды
қолдауы.
- Стаканға су құйып,
бірер минут қойсақ, оны қабырғасынан бүршіктер пайда болғанын
көреміз, бұл ауа.
- Не байқадыңдар?(Шарды
ауамен толтырдық. Доп серпілді, сығылады,
кішірейеді.)
- Сонда серпіп тұрған
не?(Ауа)
- Біз сусыз тіршілік
жоқ десек те, судан да маңызды ауа тұр екен. Сусыз адам бірер апта
тіршілік ете алса, ауасыз бірнеше минут қана тіршілік ете алады
екенбіз.
Біз ауамен демаламыз.
Ауа бізді қоршап тұр. Ауасыз өмір сүру мүмкін емес.
Қолдану 8
минут Постер жасату.
Жалпыға арналған
тапсырма:
Оқушылар жаңа білімге сай оқулықты қолдана отырып өз
түсінгендерін постерге түсіреді.
|