Ағылшын тілі сабағында ойын әдісін цифрлық ресурстар арқылы қолдану

ҒТАМР

АҒЫЛШЫН ТІЛІ САБАҒЫНДА ОЙЫН ӘДІСІН ЦИФРЛЫҚ РЕСУРСТАР АРҚЫЛЫ ҚОЛДАНУ

Э.К.Утемисова

Аға оқытушы, магистр, М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті,

Орал қ.

moka_1970@mail.ru  

Г.М.Жанғалиева

Студент, М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті, Орал қ.

zhangalieva_gulmira@mail.ru 

Аңдатпа: Мақалада сандық ресурстар арқылы ағылшын тілі сабақтарында ойын әдісін қолдану қарастырылады. Заманауи технологиялармен біріктірілген ойын әдісі оқушылардың мотивациясын арттыруға, олардың тілдік дағдыларын жақсартуға және шығармашылық ойлауды дамытуға ықпал етеді. Қызықты және білім беру ойындарын жасау үшін пайдалануға болатын әртүрлі сандық құралдар мен платформалар сипатталған. Ағылшын тілін оқытуда ойын әдісін сәтті қолдану мысалдары келтірілген, сонымен қатар оның артықшылықтары мен мүмкін болатын қиындықтар талқыланады.

Түйін сөздер: ойын әдісі, ағылшын тілін оқыту, сандық ресурстар, оқушыларды ынталандыру, тілдік дағдылар, білім беру ойындары.

Аннотация: В статье рассматривается использование игрового метода на уроках английского языка с помощью цифровых ресурсов. Игровой метод, интегрированный с современными технологиями, способствует повышению мотивации учащихся, улучшению их языковых навыков и развитию творческого мышления. Описываются различные цифровые инструменты и платформы, которые могут быть использованы для создания увлекательных и образовательных игр. Приводятся примеры успешного применения игрового метода в обучении английскому языку, а также обсуждаются его преимущества и возможные сложности при внедрении.

Ключевые слова: игровой метод, обучение английскому языку, цифровые ресурсы, мотивация учащихся, языковые навыки, образовательные игры.

Abstract: The article discusses the use of the game method in English lessons using digital resources. The game method, integrated with modern technologies, helps to increase students' motivation, improve their language skills and develop creative thinking. It describes various digital tools and platforms that can be used to create exciting and educational games. Examples of the successful application of the game method in teaching English are given, as well as its advantages and possible difficulties in implementation are discussed.

Keywords: game method, English language teaching, digital resources, student motivation, language skills, educational games.

Қазіргі білім беру цифрлық технологиялардың әсерінен айтарлықтай өзгерістерге ұшырайды. Оқытудың перспективалы және тиімді әдістерінің бірі-ойын әдісі, әсіресе шет тілдерін үйрену контекстінде. Сандық ресурстарды қолдана отырып, ағылшын тілі сабақтарында ойындарды қолдану оқу процесін қызықты етіп қана қоймайды, сонымен қатар материалды тереңірек және саналы түрде игеруге ықпал етеді.

Ойын әдісінің көптеген артықшылықтары бар. Біріншіден, ойындар оқушылардың мотивациясын айтарлықтай арттырады. Ойын процесінің өзі тартымды және қызықты, бұл студенттердің назарын аударуға мүмкіндік береді және оларды оқу процесіне белсенді қатысуға ынталандырады. Дәстүрлі оқыту әдістерінен айырмашылығы, ойын студенттерге демалуға мүмкіндік береді, қателіктерден қорқуды азайтады және оқуға қолайлы жағдай жасайды. Сандық ресурстар оқытуда ойын әдісін жүзеге асыруға кең мүмкіндіктер ашады. Білім беру ойындарын құруға және өткізуге арналған көптеген платформалар мен қосымшалар бар. Осындай платформалардың бірі-Kahoot!, бұл мұғалімдерге интерактивті викториналар мен тесттер жасауға мүмкіндік береді. Оқушылар бұл ойындарға смартфондары немесе компьютерлері арқылы қатыса алады, бұл оқу процесін динамикалық және интерактивті етеді. [1,54] Сандық ресурстың тағы бір мысалы-Duolingo, ойын элементтерін белсенді қолданатын танымал тіл үйренуге арналған қосымша. Оқу барысында студенттер әртүрлі тапсырмаларды орындайды, ұпай жинайды, деңгейлерден өтеді және марапаттарға ие болады. Бұл тәсіл оқушыларды тұрақты сабақтарға ынталандырады және алған білімдерін бекітуге көмектеседі. Ойын әдістерін қолдану сонымен қатар әртүрлі тілдік дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Мысалы, сөздік қорын дамыту ойындары сөздерді олардың анықтамаларына сәйкестендіру, сөйлемдер құрастыру немесе мәтіндердегі бос орындарды толтыру тапсырмаларын қамтуы мүмкін. [2,54] Бұл тапсырмалар студенттерге жаңа сөздерді есте сақтап қана қоймай, оларды контексте дұрыс қолдануды үйренуге көмектеседі. Тыңдау дағдыларын дамыту үшін оқушылар диалогтарды немесе мәтіндерді тыңдап, олардың негізінде әртүрлі тапсырмаларды орындауы керек ойындарды пайдалануға болады. Бұл түсіну, дұрыс жауапты таңдау немесе қысқаша қайталау туралы сұрақтар болуы мүмкін. Мұндай ойындар студенттерге есту қабілеттерін жақсартуға және аудиторлық есте сақтау қабілеттерін жаттықтыруға көмектеседі. Жазу дағдыларын дамыту үшін мәтіндерді құруға арналған ойын тапсырмаларын қолдануға болады. Мысалы, студенттер берілген тақырып бойынша әңгімелер жаза алады, хаттар немесе эсселер жаза алады. Ойын барысында олар өз ойларын құрылымдауды, грамматикалық құрылымдарды дұрыс қолдануды және сөздік қорын байытуды үйренеді. Storybird немесе Write About сияқты сандық ресурстар жазу процесін қызықты әрі ынталандыратын осындай мәтіндерді жасауға және жариялауға арналған платформаларды ұсынады. Ойын әдісі сөйлеу дағдыларын дамытуға да ықпал етеді. Ол үшін оқушылар әртүрлі тақырыптарды талқылауы, рөлдік ойындарға қатысуы немесе презентациялармен өнер көрсетуі керек ойындарды пайдалануға болады. [3,77] Мысалы, Flipgrid платформасы студенттерге қойылған сұрақтарға бейне жауаптар жазуға және оларды сыныптастарымен бөлісуге мүмкіндік береді. Бұл оларға тілдік кедергіні жеңуге, айтылымды жақсартуға және өз қабілеттеріне деген сенімділікті дамытуға көмектеседі. Алайда, ойын әдісінің барлық артықшылықтарына қарамастан, оны қолдану мұғалімнің Мұқият жоспарлауы мен дайындығын қажет етеді. Оқушылардың дайындық деңгейіне және оқу мақсаттарына сәйкес келетін ойындарды таңдау маңызды. Сонымен қатар, оқушылардың жеке ерекшеліктерін, олардың қызығушылықтары мен қалауларын ескеру қажет. Қазақстанда цифрлық ресурстармен ойын әдісін табысты пайдаланудың мысалын "English with Fun"жобасынан табуға болады. Бұл жоба цифрлық құралдарды қолдана отырып, ойын сабақтары арқылы мектеп оқушыларына ағылшын тілін үйретуге бағытталған. Оқушылар әртүрлі онлайн ойындарға, конкурстарға және викториналарға қатысады, бұл оқу процесін қызықты әрі тиімді етеді. [4,123] Жоба Quizlet, Kahoot сияқты платформаларды пайдаланады! және Duolingo, бұл тіл үйренудің барлық аспектілерін қамтуға мүмкіндік береді: грамматикадан сөйлеу практикасына дейін. Тағы бір сәтті мысал-Қазақстанның бірнеше мектебінде жүзеге асырылып жатқан "Digital English" жобасы. Бұл жоба арқылы студенттер әртүрлі сандық ресурстар мен Қолданбалар арқылы ағылшын тілін үйренеді. Олар интерактивті ойындарға қатысады, Edmodo және Google Classroom платформаларында тапсырмаларды орындайды, мультимедиялық жобалар жасайды және оларды сыныптастарымен бөліседі. Бұл тәсіл тілдік дағдыларды, сондай-ақ оқушылардың цифрлық сауаттылығы мен шығармашылық ойлауын дамытуға ықпал етеді. Ойын әдісін ересектерді оқыту үшін де сәтті қолдануға болады. Мысалы, ересектерге арналған ағылшын тілі курстарында Kahoot платформасын пайдалануға болады! викториналар мен конкурстар өткізу үшін. Ересек оқушылар мұндай сабақтарға белсенді қатысады, бір-бірімен бәсекелеседі және ойын барысында тілдік дағдыларын жетілдіреді. Тағы бір мысал-корпоративті ағылшын курстарында Duolingo платформасын пайдалану. Компания қызметкерлері тапсырмаларды орындау және ұпай жинау арқылы өздеріне ыңғайлы уақытта тілді үйрене алады, бұл оларды жүйелі түрде оқуға және тілді меңгеру деңгейін арттыруға ынталандырады. Сандық ресурстарды қолдана отырып, ойын әдісін енгізу тек техникалық қамтамасыз етуді ғана емес, сонымен қатар мұғалімдерді дайындауды да қажет етеді. [5,99] Мұғалімдер цифрлық платформалармен жұмыс істеу негіздерін меңгеруі, ойын тапсырмаларын әзірлей білуі және оларды оқу үдерісіне біріктіре білуі қажет. Ол үшін біліктілікті арттыру курстары мен семинарлар ұйымдастырылуы мүмкін, онда педагогтар жаңа әдістемелермен танысып, тәжірибе алмасады. Ойын әдісін сәтті енгізудің маңызды аспектілерінің бірі-оқу нәтижелерін бағалау. Ойындарды өткізу ғана емес, олардың тиімділігін талдау, оқушылардың үлгерімін бақылау және оқу процесін түзету маңызды. Ол үшін тесттер, сауалнамалар, ойын тапсырмаларының нәтижелерін талдау және оқушылардың кері байланысы сияқты әртүрлі бағалау құралдары мен әдістерін қолдануға болады.

Сандық ресурстар арқылы ағылшын тілі сабақтарында ойын әдісін қолдану тек білім беру процесінде ғана емес, сонымен қатар қазіргі әлемде қажетті құзыреттіліктерді дамытуда да маңызды артықшылықтарды көрсетеді. Негізгі аспектілердің бірі оқушылардың цифрлық сауаттылығын арттыру болып табылады: интерактивті қосымшалармен және платформалармен жұмыс істеу цифрлық кеңістікте шарлау, ақпараттық технологияларды бейімдеп пайдалану және олар арқылы тиімді қарым-қатынас жасау қабілетін талап етеді. Сондай-ақ, ойын әдісі сыни ойлауды және ынтымақтастық қабілетін дамытуға ықпал етеді. Ойын барысында студенттер көбінесе ақпаратты талдауды, шешім қабылдауды және мәселелерді бірлесіп шешуді қажет ететін тапсырмаларға тап болады. Командада жұмыс істеу немесе ойындардағы бәсекелестік қарым-қатынас, көшбасшылық және уақытты басқару дағдыларын дамытуға ықпал етеді, бұл болашақ кәсіби қызметке дайындықтың маңызды элементі болып табылады. Ойын әдісін қолдану сонымен қатар әр оқушының жеке қажеттіліктері мен қабілеттерін ескере алатын икемді және бейімделгіш білім беру ортасын құруға ықпал етеді. [6,234] Платформалар мен қосымшалар оқытуды жекелендіруге, білім беру процесіне қатысушылардың әрқайсысының даму деңгейі мен қарқынына сәйкес келетін тапсырмалар мен материалдарды ұсынуға мүмкіндік береді. Бұл әсіресе оқытудың заманауи әдістері мен стильдері жағдайында өте маңызды. Сонымен қатар, ойын әдісі сабақтарда жағымды эмоционалды жағдай жасауға ықпал етеді, бұл білімді тиімді игеру үшін маңызды. Оқушылар ойындарға қатысудан жағымды эмоцияларды сезінеді, бұл олардың оқуға деген қызығушылығын арттырады және ағылшын тілін үйренуге тұрақты мотивацияны қалыптастырады. Алайда, ойын әдісін білім беру практикасына енгізу тек техникалық және әдістемелік дайындықты ғана емес, сонымен қатар педагогикалық аспектілерді түсінуді де қажет етеді. Білім мен дағдыларды тиімді меңгеруді қамтамасыз ету үшін ойын элементтері мен академиялық оқу мақсаттары арасындағы тепе-теңдікті ескеру маңызды. [7,89]

Қорыта айтқанда, сандық ресурстар арқылы ағылшын тілі сабақтарында ойын әдісін қолдану тиімді және қызықты оқытудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Бұл тәсіл оқушылардың мотивациясын арттыруға, олардың тілдік дағдыларын жақсартуға және шығармашылық ойлауды дамытуға ықпал етеді. Ойын әдісін енгізу мұқият жоспарлау мен дайындықты қажет етеді, бірақ онымен қол жеткізуге болатын нәтижелер барлық күш-жігерді ақтайды. Қазақстанда ағылшын тілін оқытуда ойын әдісін қолданудың сәтті мысалдары бар және бұл тәжірибе елдің білім беру жүйесін одан әрі дамыту үшін пайдалы болуы мүмкін.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. "Ағылшын тілін оқытудағы ойын әдістері: практикалық стратегиялар" - Стивен Райт (2020)

2. "Тілдерді үйренудегі Гамификация: ойынның күші" - Джейми Холлис (2018)

3. "Сандық ойындар және тілдерді үйрену" - Шейн Диксон (2017)

4. "Ағылшын тілін оқытуда гамификацияны қолдану" - Марк Филиппс (2019)

5. "Сыныптағы ойын: ойынға негізделген практикалық нұсқаулық" - Мэттью Фарбер (2021)

6. "Білім мен Бизнестегі Гамификация" - Джейсон Оллейн (2016)

7. "Сандық дәуірдегі ойындар мен оқыту" - Стивен Мански (2015)