Әл-Фарабидің жаһандық математикалық мұрасы

Әл-Фарабидің жаһандық математикалық мұрасы

Алдыңғы буын ағаларымыз да осыдан 50-60 жыл бұрын әл-Фараби еңбектеріне назар аударды. Кеңестік және араб елдері ғалымдарының ой-тартысында ғалым Ақжан Машановтың табандылығы мен ғылыми ізденісінің арқасында әл-Фарабидің қазақ жерінен шыққандығы бұлтартпас айғақтармен дәлелденіп, сонау ІХ ғасырда өмір сүріп, ғылымға зор үлес қосқан, «Шығыстың Аристотелі» атанған қазақ кемеңгері әл-Фарабидің 1100 жылдық мерейтойы 1970 жылы Алматыда жоғары деңгейде атап өтілді.

Әл-Фараби еңбектерін тұңғыш танытушы Ақжан Жақсыбекұлы Машанидің атқарған ерлікпен пара-пар істеріне академик Әлия Бейсенова «Egemen Qazaqstan» газетінің 2020 жылғы 4 наурыздағы санында жариялаған «Әл-Фарабиді Қазақ еліне қайтарған Ақжан Машани» атты мақаласында терең тоқталады.

1966 жылдың күзінде математиктердің Мәскеу қаласында өткен дүниежүзілік конгресі әл-Фарабидің физика-математика, музыка және астрономия ғылымдары та­ри­хында елеулі еңбек еткен қазақ да­ныш­­паны екенін көрсетіп, оның 1100 жас­­қа толған мерекелі күнін 1970 жылы дү­­ние­жүзілік көлемде атап өтуге ұсыныс берді.

1967 жылдың аяғында Қазақ КСР Ғылым академиясының президиумы Әбу Насырдың ғылыми мұрасын зерттейтін, оны халық арасында кең насихаттап тарататын және ғалым мерейтойын жоғары деңгейде өткізу үшін арнайы комиссия құрды. Бұл комиссияны физика-математика ғылымдарының докторы, академик Ж.Тәкібаев басқарып еді.