География пәнінен қолданбалы курстың бағдарламасы (жаратылыстану-ғылыми пәндерінің саласы)
Автор:aiagozҚазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігіАқмола облысы Бурабай ауданыБурабай кенті Сәкен Сейфуллин атындағы орта мектебіГеография пәнінен қолданбалы курстың бағдарламасы(жаратылыстану-ғылыми пәндерінің саласы)
Тақырыбы: «Әлем елдері»
Сынып: 10Мамандығы: «География»
Оқыту түрі: КүндізгіБарлық сағат саны: 34 аптасына 1 рет
2016 жылБайқауға қатысушының инновациялық тәжірибесі туралы ақпараттық карта
Құрастырушы: Бурабай ауданындағы Бурабай кенті С.Сейфуллин атындағы орта мектебінің география пәні мұғалімі Нурушева Аягөз Негметолловна
Пәні: география Еңбек өтілі:16 жыл 4 ай
Қолданбалы курс тақырыбы: «Әлем елдері».
Бағыты: Жаратылыстану- математика бағыты.
Курстың білім беру мазмұны құрылымындағы орны: «Дүние жүзі елдерінің экономикалық географиясының жалпы сипаттамасы» тарауының бір бөлімі.
Түсінік хатКелешек жас ұрпақты жеке тұлға ретінде дамыту мен тәрбиелеуде, олардың жалпы мәдениетін қалыптастыруда, шығармашылықпен жұмыс істеуге тәрбиелеуде, ғылыми географиялық таным негізінде дүниедегі өз орнын анықтауда, география пәні үлкен рөл атқарады.«География» оқу пәнінің мазмұнын жаратылыстану-ғылыми жүйелер, олардың өзара әрекеттесуі, табиғат құбылыстарының ерекшеліктерін, әлем елдерінің экономикасын зерттеудің жаратылыстану-ғылыми дүниетанымы мазмұндық желілері құрайды. Мектептің білім беру жүйесінде оқушыларды жан-жақты дамыту мен тәрбиелеуде: олардың жалпы мәдениетін қалыптастыруда, тұлғаны шығармашылыққа тәрбиелеуде, өзінің табиғат пен қоғам алдындағы жауапкершілігін сезінуде, жер бетінде тіршілікті сақтауда география пәні үлкен рөл атқарады. ХХІ ғасыр-білімді шәкірттердің ғасыры. Озық ойлы шәкірттің бойына білім нәрін қазіргі талап тұрғысынан бере білу-ұстаз еңбегінің басты нәтижесі. Қай қоғамда болмасын адамзат баласының басты міндеттерінің бірі-ақылды, салалы, еңбексүйгіш, өмірде өз орнын таба білетін тұлға тәрбиелеу.География пәні бойынша оқушы білімінің сапасын арттыру арқылы өзіндік тұжырымын, көзқарасын қалыптастыру, дүниетанымын жетілдіріп, теориялық ұғымдарды практикалық тұрғыда жүйелі ұштастыру нәтижесінде іскерлік, біліктілігін арттыру. Соның ішінде: Биылғы оқу жылында бағдарлы оқыту бойынша жаратылыстану-математика бағыты таңдап алынды. Бұл курста әлем елдерінің тарихи-географиялық аймақтары мен шаруашылығына, ірі қалаларына сипаттама беріледі. Оқушылар әлемдік өзгерістер мен құбылыстардың кеңістікте көрініс табуын танып біледі. Адамзат өмір сүріп отырған әлем өзара тығыз байланысты, әрі өзара тәуелді. Біз бәріміз бір Жер планетасында қатарласа тіршілік етеміз, ал бұл планетамыздың материктерінде орналасқан әр елді бөлшектеп танып-білу өте-мөте қиын. Міне, сондықтан бұл «Әлем елдері» курсында бүкіл дүние жүзі елдері, халқы, салты, дәстірі мен шаруашылығы жайлы әңгіме ететін боламыз. Кіріктірілген кешенді курстарды қалыптастыру, елтану материалдарын енгізу, мазмұнды ізгілендіру және әлеуметтендіру ұстанымдарын пайдалану, аймақтық және жергілікті материалдарды енгізу, оқушылардың біліктілігін көтеру, яғни олардың өмірлік компотенциясын қалыптастыру бағдарлы мектептегі география пәнінің ғылыми-теориялық жаңалықтарына жатады. Оқушылардың осы курс бойынша географияға қатысты ақпараттарды өз бетімен тауып алуы үшін оларды арнаулы және жалпы ғылыми жүйелілікке бағыттау.Мақсаты:«Әлем елдері» курсы- оқушыларға географиялық білім беру, бүкіл әлем елдерінің аумақтық ерекшеліктері туралы бастапқы нақты білім беру,бұлардың біртұтастығын түсіндіру және осының негізінде басқа шетелдермен жеке аймақтарға деген танымдық қызығушылығын тудыру, кәсіби бағдар беру.Қазақстандағы дүние жүзі географиясының ажырамас бір бөлігі ретінде бірлікте әрі салыстыра оқыту.Оқушыларды статистикалық, картографиялық деректерді, Интернет жүйесі ақпаратын өз бетімен өңдеуге үйрету.Жалпы дүниені тұтас түрде көре білуге, басқа елдер халықтарының тарихы мен мәдениетіне, өзіндік ерекшелігіне құрметпен қарай білуге тәрбиелеу. Теориялық алған білімдерін практикалық түрде дәлелдей білуге, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.Міндеттері:-Елдердің табиғат жағдайларымен табиғат ресурстарын шаруашылық тұрғыдан бағалауға;-Халықтардың тарихи-этнографиялық,қоғамдық және әлеуметтік,экономикалық мәселелерді оқып үйренуді қалыптастыру;-Оқушыларға әлем елдерінің халқын олардың салт-дәстүрлерін, дінін, мәдениетінен кеңірек оқытып үйрету;-Әлем елдерінің географиялық жағдайы, табиғат ресурстары мен халықтар туралы, өнеркәсібі, шаруашылығы және оның ғылыми-техникалық жағдайындағы даму беталыстары жайында түсінік беру;-Түрлі тақырыптық карталармен жұмыс істей білуі;-Сұрақтарға толық жауап беріп, тапсырмаларды ынта қоя орындауларын қадағалау;-Курс бойынша алған білімін ғылыми зерттеушілік жұмысқа бағыттау;-Географиялық мәдениеті мен білімін жетілдіруді қалыптастыру;-Оқушыларды еңбекке баулу, мамандыққа бағдарлау және экономикалық тәрбие беру;-Әдебиеттер мен қосымша көрнекіліктерді тиімді пайдалану арқылы оқушылардың жалпы қабілетін дамыту.-Түрлі сайыстар мен олимпиадаларға қатысуға баулуӨзектілігі:Әлем елдеріне қатысты өзекті мәселелерді зерттеуде оқушылардың практикалық іс-әрекет дағдыларын дамыту.Проблема:Әлем елдеріндегі аймақтық және глобальды мәселелердің түпкілікті шешімін таппауы; экологиялық жағдайдың қауіпті құбылысқа айналуы; елдер арасында өзара интеграцияланған экономиканың толық дамымауы; елдердің географиялық тұрғыдан дамуы жөнінде толық ақпараттың тапшылығы.Бағдарланған мамандықтар: тарих, әдебиет, химия және биология, география, математика, экономика, экология т.б.Пәнаралық байланыс: Экономикалық география, биология, дүние тарихы, әдебиет, химия, география, экономика, дінтану т.б.Бағдарламаны жүргізу формалары:Реферат, сынақ, тест, лекция, пікірталас, өзіндік жұмыс, сайыстар.Бағдарламаны аяқтау формалары: тест, сарамандық жұмыстар, презентациялар дайындау, ғылыми жоба жазу, пән олимпиадаларына қатысуҒылыми болжам:Бұл бағдарлама, оқушылардың 6-10 сыныптарда жинақтаған материалдарын тереңдете оқыту арқылы алған білімдерін кеңейтіп, ойлауын, сараптама жасай білуін, өз ойын толық жеткізе білумен қатар, өмірге деген көзқарасын қалыптастырады.Сонымен қатар ҰБТ-ге дайындық жүргізуге септігін тигізеді.Әлем елдері географиясының ғылыми экологиялық және экономикалық мәселелеріне талдау жасау, салыстыру, себеп-салдарын анықтау, жоба құру және болжам жасау сияқты шығармашылық іздену мен ғылыми зерттеу жұмыстарының әдістемесін меңгерген жеке тұлғаны тәрбиелеуге болар еді.«Әлем елдері» курсын оқыту ұстанымдары:1. Ғылымилық2. Байланыстылық3. Қызығушылық4. Үздіксіздік5.ІзденушілікТаңдау курсын жүргізуде қолданатын инновациялық технологиялар:1.«Сыни тұрғыдан ойлау мен жазу» стратегиялары2.Интерактивті технологиялар3.«Ғылыми жобалау әдістемесі» бағдарламалары4.Дебат технологиялары5. 7 модуль идеяларын қолдануКурстың зерттеу әдістері:1.Әлеуметтік: талдау, синтез, қорыту, абстракция.2.Проблемалық әдістер: мәселені талдау, болжам жасау, қалыптасқан әлеуметтік-экономикалық, экологиялық жағдайды анықтау,бақылау, салыстыру, сипаттау.Нәтижесі: реферат қорғау, ғылыми жобалар жарысы, «Ең үздік фильм» сайыстары, «Әлем елдерінің мәдениеті» «Білімділер» сайысы, пәндік олимпиадалар.
Оқу әдістемелік хат1. Бұл бағдарлама Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту бағытындағы «жалпыға ортақ Еңбек қоғамына қарай 20 қадам» мақаласында берілген тапсырмаларды орындау негізінде әзірленді. 2. Әлем елдері курсының басты мақсаты: 1) өзінің туған өлкесі, шет елдер жайлы білімді терең меңгерту және дамыту;2) жасөспірімдердің бойында белсенді азаматтық ұстаным қалыптастыру және отансүйгіштік сезім тәрбиелеу.3. Аталған мақсаттарға сәйкес білім берудің келесі міндеттері шешілуі тиіс:1) оқушылардың танымдық қызығушылықтарын тереңдету;2) практикалық және интеллектуалдық дағды мен шеберлікті қалыптастыру және дамыту;3) болашақ мамандықты саналы түрде таңдауға көмектесу; 4) жеке тұлғаның бойында ізденушілік-зерттеушілік қасиетін, экспедициялық жұмыс дағдыларын қалыптастыру;5) әр түрлі тәсілдермен оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытатын өлкетану жұмысындағы кешенділікті сақтау: жалпы оқу біліктілігі мен дағдысын, байқағыштықты, ойлауды, қиялдауды, ғылымдарға деген сүйіспеншілікті, білімдарлықты және мәдени деңгейін, әдеби және пәндік тілді, бірнеше тілді меңгеруді, әр түрлі мамандық иелерімен, өзінен үлкен-кіші адамдармен қарым-қатынас дағдыларына икемделу, өз бетімен өмір сүруге және болашақтағы мамандығына психологиялық тұрғыдан дайындалу, моральдық-өнегелілік қасиеттерді, туған өлкеге және Отанға деген сүйіспеншілік пен патриоттық сезімдерді тәрбиелеу. 4. Әлем елдері сабақтарда, сынып сағаттарында, олардың тәрбиелік мақсаты ретінде («кіші» Отанына деген патриоттық, азаматтық сезімдерді тәрбиелеу) жүзеге асырылады;5. Әлем елдері курсы әр елдің жердің қыр-сырын ашып көрсету арқылы география, биология, тарих, әдебиет және басқа да пәндерді оқу білімімен логикалық түрде толықтырады; 6. Әлем елдері курсының бағдарламасы сыныпта және мектепте жекелеген зерттеу топтарымен, білім беру ұйымының өлкетану жұмысы Кеңесінің белгілеген экспедициялық зерттеу тақырыптары бойынша жүзеге асырылады.7. Нақты белгіленген бағдарлама бойынша факультатив сабағы ретінде бөлек оқытылады. 8. Оқу сабақтары үдерісі кезінде туған өлкені тікелей оқып-білу мүмкіндігі шектеулі. Сол себепті, жұмыстың жүйелі-әрекеттік нәтижелерін сыныптан тыс және сабақтан бос уақытта кабинеттерден жергілікті жердің төңірегіне, өзен-көлдердің жағалауына, өнеркәсіп және ауылшаруашылық кәсіпорындарына, ескерткіштерге және тарихи даңқ орындарына, мұражайлар мен көрмелерге т. б. жерлерге саяхатқа шығу арқылы жандандыру мүмкіншілігі бар.9. Оқу барысында оқушылардың бойында әр өлкенің: оның табиғаты, табиғат ресурстары, өнеркәсіптері, ауыл шаруашылығы, көлік жүйесі, тарихи және мәдени дамуы, белгілі адамдары, өлкенің аудан, облыс, аймақ және республика үшін маңызы жайлы білім жүйесі қалыптасуы тиіс. Оқушының өз өлкесі экономикасындағы еңбек ресурстарына сұранысы жайлы білу мүмкіндігі бар. 10. 10-сынып оқушылары әр аймақтың табиғи-экономикалық ерекшеліктерін және олардың даму келешегін оқып-үйренеді. Алдын-ала оқыту мақсатында, бағдарламаға әр өлкенің экономикасы жайлы тақырыптар кіргізілгенін атап айту қажет, жоғары сыныптарда ол тақырыптар тереңдетіліп оқытылады. Сонымен қатар, өлкетану жұмысының мазмұнына өлкенің тарихи өткені, археологиялық ескерткіштерін, мәдени (сәулет өнері, әдебиет) ескерткіштерін, әр түрлі жанрдағы фольклорлық материалдарды, ұлттық ерекшелігі бар қолөнерді, әр өлкенің атын шығарған атақты тұлғалардың өмірі мен шығармашылығын зерттеу кіреді. 11. Оқушылардың әр елге тән негізгі ерекшеліктерді анықтауға жағдай жасайтын, оқу-ізденушілік әрекетінің негізгі түрі ретіндегі бұл бағдарлама, іздеу-зерттеу әрекеттерінің алгоритмі болып табылады. Бағдарлама жан-жақты сипатқа ие және әр елдің кез-келген бөлігінде орналасқан, ауылды немесе қаланы, олардың төңірегін оқып-білудегі негізгі бағыттарды көрсетеді. 12. 10 - сыныпта әлем елдері факультативтік курс ретінде аптасына 1 сағат, жылына 34 сағат оқытылады.
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
22 Желтоқсан 2017
4707
55 рет жүктелген
