Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Сіздің сұранысыңыз сәтті жіберілді!
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Материалдар / Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі.
2023-2024 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған
Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі.
Материал туралы қысқаша түсінік
Мендель тәжірибелерінде көрсетілгендей, аллельді емес гендер бір-бірінен толық тәуелсіз болу үшін олар әр түрлі хромосомаларда орналасуы керек. Сонда ғана олар мейоз кезінде тәуелсіз ажырай алады;
Ұқсас хромосомалардың арасында аллельді гендердің алмасуы жүрмейді.
Ресурстар /Студенттің
іс-әрекеті/тапсырманы орындау қадамдары/бағалау
тәсілі
Сабақтың
басы
Сабақтың
ортасы
Жаңа
сабақ
2 мин
5 мин
10мин
20
мин
10
мин
10
мин
20
мин
Ұйымдастыру
кезеңі.
Амандасу. Сәлеметсіздерме
студенттер!
Сабаққа даярлықты
тексеру.
«Ой қозғау» әдісі бойынша
студенттерге сұрақтар қою:
Мендельдің 1 заңдылығы қалай
аталады?
Мендельдің 2 заңдылығы қалай
аталады?
Мендельдің 3 заңдылығы қалай
аталады?
Үй тапсырмасын
тексеру:“Ия” “Жоқ”
әдісі.
Кроссинговер (ағылш. crossіng-over – айқасу) – гомологтық
хромосомалардың ұқсас бөліктері арасындағы ажырау және қайта бірігу
нәтижесінде болатын айқасу;
кроссинговер Митоздың профазасында жүреді және әр түрлі
гендердің аллельдерінің жаңа комбинацияларының түзілуіне
әкеледі;
конъюгациясы – гомологтық хромосомалардың уақытша жұптасып
айқасуы;
Мендель тәжірибелерінде көрсетілгендей, аллельді емес
гендер бір-бірінен толық тәуелсіз болу үшін олар әр түрлі
хромосомаларда орналасуы керек. Сонда ғана олар мейоз кезінде
тәуелсіз ажырай алады;
Ұқсас хромосомалардың арасында аллельді гендердің алмасуы
жүрмейді.
Саралау: «Диалог және қолдау»
тәсілі
ЕБҚ: дәрі қабылдауға уақыт
беру (қант диабетіне байланысты мүгедектігі бар
студент).
«Аллельді және аллельсіз
гендерді өзара салыстыру» туралы оқытушы тарапынан дәріс
оқылады.
«Визуалды дәріс»
әдісіқолданылады.
Жазбаша материалдарды
жазғызып, студенттерге электрондық материалдары телефондарына
таратылады.
Оқытушы, Асанова Н.Г.
«Биология» 10 сынып кітабын оқуға кеңес
береді.
Саралау: «Диалог және қолдау»
тәсілі
ЕБҚ: дәрі қабылдауға уақыт беру
(қант диабетіне байланысты мүгедектігі бар
студент).
Жаңа тақырыпты менгерту
мақсатында студенттерге әр-түрлі тәсілдер арқылы тапсырмалар
беріледі.
1-тапсырма. Жеке
жұмыс.«Миға шабуыл»
әдісі.
«Google Classroom» бағдарламасы арқылы тесттік
тапсырманы жеке орындау.
ЕБҚ: дәрі қабылдауға уақыт беру
(қант диабетіне байланысты мүгедектігі бар
студент).
2-тапсырма.Жұптық
жұмыс.
«Ойлан-жұптас-бөліс»
әдісі.
Функционалдық сауаттылыққа
байланысты «ЖҒС» бағытында құрастырылды.
Құбылыстарды ғылыми тұрғыдан
түсіндіру құзіреттілігі қалыптасады.
Қосымша
№1
Саралау: «Қорытынды»
тәсілі.
ЕБҚ: дәрі қабылдауға уақыт беру
(қант диабетіне байланысты мүгедектігі бар
студент).
3-тапсырма.Жеке
жұмыс.
«Кім
жылдам» әдісі. Аллельді және
аллельді емес гендерге байланысты есеп:
Аллельді гендерге
есеп
Есеп№1.
Адамда Синофриз (қалың
қастылық) белгісі қалыпты қастылыққа қарағанда доминантты. Шешесі
қалыпты, бірақ өзі Синофризді ер адам, қалыпты қасты әйелге
үйленді.
Әйелі мен ерінің генотипін
анықтаңдар.
Бұл некеден туылған ұрпақтың
нешеуі қалың қаспен, нешеуі қалыпты қаспен туу пайызын
анықтаңыз?
Есеп№2.
Р:♀Аа ˣ♂Аа
Гаметаларын
анықтаңыз;
Ұрпағының фенотипін және
генотипін анықтап, пайыздық корсеткішін
көрсетіңіз.
Аллельді емес гендерге
есеп
Есеп
№3.
♀
АаВВ ˣ ♂ АаВв
1. Гаметаларын
анықтаңыз;
2. Ұрпағының фенотипін және
генотипін анықтап, пайыздық корсеткішін
көрсетіңіз.
Есеп
№4.
Фенилкетонурия (гендік ауру,
рецессивті ген), серптәрізді эритроциттік анемия(әдетте бұл гендер
гомозигота кезінде ерте жастағы өлімге әкеледі, рецессивті ген).
Қазіргі кезде медицинаның жетістіктері фенилаланиннің алмасуының
бұзылуының ауыр зардаптарын болдырмауға мүмкіндік береді. Егер
жанұядағы акесінде фенилкетонурия, ал анасында СЭА, екеуіде аталмыш
паталогиялық екі жұбы бойынша гетерозиготалы болса, осы отбасында
дүниеге келетін сау баланың туу мүмкіндігі қандай шамада
болады?
Гаметаларды
анықтаңыз
Дүниеге келетін сау баланың
туу мүмкіндігі қанша пайызды құрайды?
Саралау: «Бағалау»
тәсілі.
ЕБҚ: дәрі қабылдауға уақыт
беру (қант диабетіне байланысты мүгедектігі бар
студент).
1
слайд/
Студенттердің сабаққа деген
қызығушылын ояту/Студенттер ауызша сұрақтарға жауап
береді:
Мендельдің 1-заңы қалай
аталады, ол заңы қалай пайда болғанын айтады;
Мендельдің 2-заңы қалай
аталады, ол заңы қалай пайда болғанын айтады;
Мендельдің 3-заңы қалай
аталады, ол заңы қалай пайда болғанын айтады.
/Қалыптастырушы
бағалау:
Топ ішінде «Жапон әдісі»
бойынша бағалау.
2-слайд/Қайталау, студенттер
интерактивті тақтадан тапсырманы көріп,«Иә немесе Жоқ» деп жауабын
бағалау парақшасына, алдын ала берілген, жазады (ар жауап 1 баллдан
бағаланады)/ студенттер жұптаса өзара бағалайды «Көршіңмен алмас»
әдісі.
3-слайд/ Оқытушыны мұқият
тыңдайды, түсініксіз жерлеріне сұрақ қояды./Берілген тақырып
бойынша, дәрісті дәптерлеріне жазады/ ҚБ: Мұғалімнің ауызша кері
байланысы.
Слайд/Студ
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз