«Алтын қалам» әдеби сыйлығының жеңімпазы 5 -сынып

Мұғалімнің аты-жөні:

Байжуманова Гульмира Мубараковна

Пән/Сынып:

қазақ тілі, 8сынып

Қай аптаның нешінші сабағы

ІІІ тоқсан, 5-апта, №8, 20-сабақ

Тарау немесе бөлім атауы:

10-бөлім: Бөлім «Наурыз және әлем халықтарының оны тойлау ерекшеліктері. Б.Бопайұлы «Қазақы наурызнама».

Сабақтың тақырыбы:

«Наурыз қай күні кірсе...»

Оқу мақсаттары:

8.3.6.1 - тақырып бойынша бірнеше мәтінде көтерілген мәселелерді салыстыра отырып, баға беру

Сабақ мақсаты:

тірек сөздер, автор көзқарасы мен көңіл күйі арқылы негізгі ойды анықтайсыздар.

Бағалау критериі:

• Берілген жаңа сөздердің мағынасын біледі;

• тыңдалған мәтін мазмұнын түсінеді;

• тірек сөздер арқылы мәтін тақырыбына болжам жасайды;

• мәтіннен сөздерге қатысты ақпаратты іріктейді.

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету

Уақыты

Кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?

Ресурстар

1 минут

Ұйымдастыру

Сәлеметсің бе?

8-сыныптың қазақ тілі пәніне қош келдіңіздер!

Суретте не көріп тұрсыздар? Бүгінгі тақырыбымыз не жайында болмақ?

1. тапсырма. Сурет бойынша тірек сөздерді қатыстырып, сөйлемдер құрастырыңыздар.

Тірек сөздер: Наурыз, келді, шаттанады, ырыздық, жер көгереді, табиғат,

Дескрипторлар: сурет бойынша сөйлемдер құрайды;

тірек сөздерді қолданады.

Жауабы: Наурыз келді. Табиғат оянып, жер көгерді. Наурыз мейрамы өз ырыздығымен келеді. Бұл күні адамдар қуанып, шаттанады. Аналар наурызкөже пісіреді.

Видео-аудио суреттер, кесте, диограмма, презентация, электронды құралдар, т.б.

3-5 минут

Жаңа сабақ

Жаңа сөздермен танысайық

Ырыздық –адамның белгілі бір қажеттерін қанағаттандыратын, оның мүддесіне, мақсаты мен ниетіне сәйкес келетін нәрсе.

Мысалы: Бірлігі мықты, іргесі бүтін елдің ырыздығы мол.

Барынша – неғұрлым көп.

Мысалы: Күннің барынша қысқарып, байланғандай қаңтарылып тұрып қалуына орай "қаңтар" деп атаған.

дескриптор:

-сөздердің мағынысын түсінеді

1-3 минут

Тапсырмалар

3-тапсырма. Мәтінмен жұмыс.

Мәтінді тыңда. Түсініп оқы.

дескриптор:

- мәтіннің мазмұнын түсінеді;

- мәтіннен 4-5 тірек сөз таңдайды,

- тірек сөздер негізінде мәтіннің тақырыбын болжайды.

Жылдың қандай болуы 22 наурыздың аптаның қай күні кіруіне де байланысты болады.

Наурыз дүйсенбіде енсе, бұл жылы жауын-шашын көп болғандықтан, астық көп, ырыздық мол жыл болады. Бидай тез піседі. Мақта жақсы өседі.

Наурыз сейсенбі күні кірсе, ол Марсқа байланысты болады. Бұл жылы той-думан барынша көбейеді, халықтың әл-ауқаты жоғары болады. Жан-жануарға да жайлы болады. Жеміс-жидектің бағасы арзандайды.

Наурыз сәрсенбі күні кіретін болса, ол Меркурийге байланысты. Бұл жылы қауын-қарбыз, қияр көп болады. Лобия, тары дәндері тоқ болады. Бірақ арпа мен бидай қымбаттау болады.

Наурыз бейсенбіде кірсе, ол Юпитерге байланысты болады. Бұл жылы жауын-шашын көп болады. Сондықтан жеміс-жидек пен астық мол болады. Халықтың жағдайы жақсарып, өнер адамдары үшін де сәтті болады. Сауда-саттық дамиды, әскердің де жағдайы жақсарады.

Наурыз жұмада кірсе, ол Шолпан жұлдызына байланысты болады. Бұл жыл мерекелі, берекелі болады. Бірақ күн суық, қыс ұзақтау болуы мүмкін. Адамдардың көңіл күйі жақсарады.

Наурыз сенбіде кірсе, ол Сатурнға байланысты болады. Бұл

жылы жауын-шашын аз болғандықтан, біраз қымбатшылық тууы мүмкін. Бірақ рухани әлемде жақсылық көбейеді.

Наурыз жексенбіде кірсе, ол Күнге байланысты. Бұл жылы молшылық, арзаншылық болады. Қылмыс пен қиянат аз болады.

Омар Хайям

Жауабы:

• Тірек сөздер: Наурыз, кіру, аптаның күні, ырыздық, жауын-шашын, көп болады.

• Мәтіннің негізгі ойы: 22 наурыздың аптаның қай күні кіруіне байланысты не болатынын болжау.

3- тапсырма: Мәтіндегі көңіл-күйді білдіретін ұлттық сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын құрылымдарына қарай ажыратыңыздар. «Семантикалық карта» стратегиясы. 

Дескриптор: Мәтіндегі көңіл-күйді білдіретін ұлттық сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын құрылымдарына қарай ажыратады.

1-3 минут

Тәжірибе

Қорытынды: Шығу парағын пайдаланып, сұраққа жазбаша жауап бер.

1. «Наурыз қай күні келсе...» тақырыбы бойынша не үйрендің?

2. Сен үшін тақырыптың құнды жақтары қандай болды?

3. Осы тақырып бойынша тағы не білгің келеді?

4. Тақырыпқа сай қандай ақпарат көздерін оқыдың?

Дескриптор: сұраққа жазбаша жауап береді.

2 минут

Бекіту

5-тапсырма. Мәтінді пайдаланып, сөздерден сөйлем құрап жаз.

Үлгі: Қалқаман Сарин – халықаралық, республикалық жыр – мүшәйралардың жүлдегері.

дескриптор:

- мәтінді пайдаланып, сөйлемдер құрайды,

- құралған сөйлемнің орын тәртібі мен мазмұны сақталады.

Жауап үлгісі:

1 мин

Қорытынды

Бүгінгі сабақта:

• тыңдалған мәтін мазмұнын түсіндің;

• тірек сөздер арқылы мәтін тақырыбына болжам жасадың.

• мәтіннен сөздерге қатысты ақпаратты іріктедің.