Ашық сабақ Абай Құнанбаев 5 сынып

Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбаев

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Абай Құнанбаевтың өмір-баянымен таныстыру .Жаңа сөздермен таныстырып, олармен сөз тіркестерін, сөйлем құруға үйрету. Әр түрлі тапсырмалар арқылы алған білімдерін бекіту.

2. Тәрбиелік: Оқушыларды ұлы адамдарды, үлкендерді сыйлауға, құрметтеуге тәрбиелеу.

3. Дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорын молайту. Ауызекі сөйлеу дағдысын қалыптастыру. Ауызша және жазбаша тілдерін дамыту, көру және есту қабілеттерін дамыту.

Сабақтың жабдықталуы: оқулық,жаңа сөздер, « Қыс» өлеңі,

Э С СЕ, ассоциация,мәтін « Абай Құнанбаев»,т.б.

Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік, жаттықтыру, бекіту, әңгімелеу, баяндау т.б.

Сабақтың түрі: Білім бекіту сабағы.

Сабақтың жоспары

1.Ұйымдастыру бөлімі.

а )Амандасу. ә )Кезекшімен сұхбаттасу.

2. Сабақтың тақырыбы мен мақсатың хабарлау.

3. Үй жұмысын тексеру.

4. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

а) Абайдың өмір-баянымен таныстыру.

ә )Сөздік жұмысы.

б )Мәтінді орыс тіліне аудару.

в )Сөз тіркестерін құрастыру.

5. Жаңа тақырыпты бекіту.

а) Сұрақтарға жауап беру.

ә) Дәптермен жұмыс.

б) «Қыс» өлеңімен жұмыс.

в) Шығармашылық жұмыс.

г) «Э С С Е» жазу.

6. Сабақтың қорытындысы.

7. Бағалау.

8. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы

1.Ұйымдастыру бөлімі

а) Амандасу

-Сәлеметсіздер ме, балалар!

-Сәлеметсіз бе?

-Отырыңыздар.

ә) Кезекшімен сұхбаттасу

-Бүгін класта кім кезекші? Класта кім жоқ? Бүгін нешесі?

2. Сабақтың тақырыбы мен мақсатың хабарлау

-Балалар, бүгінгі біздің сабағымыздың тақырыбы ұлы қазақтың ақыны Абай Құнанбаев және табиғаттың ең керемет мезгіліне-қыс мезгіліне арналады.Бұл сабақтабіз қоршаған орта, табиғат туралы әңгімелесеміз.Жаңа сөздермен танысып, сөз тіркесін , сөйлем құрастырымыз.Алған білімдеріңізді әр түрлі тапсырмалар арқылы бекітеміз.

3. Үй жұмысын тексеру.

-Мен бүгін сіздерден үй жұмысын сұрақтар қоямын, ал сіздер қойылған сұрақтарға толық жауап беріңіз. Мұқият тыңдаңыз.

1.Қазақ тілінде неше тән дыбыстар бар? « 9»

2.Қазақ тілінде неше буын түрлері бар? « 3 ашық. тұйық , бітеу»

3. Зат есім деген не?

4. Қазақ тілінде неше жалғау түрлері бар? «4 септік, жіктік, көптік, тәуелдік

5.Сын есім деген не?

6. Қандай сұрақтарға жауап береді? « қандай? Қай?»

7.Сын есімнің қандай жиі кездесетін жұрнаұтарын білесіздер?

-қы\ кі , -ғы\гі

-лық\лік , -дық\ -дік, -тық\-тік

-лы\-лі, -ды\-ді, -ты\-ті

-сыз\-сіз

8. Қазақ халқының ұлы ақының атаңыз? « Абай Құнанбаев»

4. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

а )Абайдың өмір-баянымен таныстыру

- Балалар, біз қазір ұлы қазақтың ақыны-Абай Құнанбаевтың өмірі-баянымен танысамыз.Оқулықтарыңыздың 74 бетін ашыңыз. 2 – тапсырмадағы « Абай Құнанбаев» мәтініне назар аударыңыз. Мен қазір оқимын, ал сіздер мұқият тыңдаңыз.

АБАЙ Қ Ұ Н А Н Б А Е В

(1845-1904)

Қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбаев 1845 жылы туған. Абай жасынан ынталы, зерек болды. Ол ертегі, әңгіме, өлеңдерді тез жаттап алатын. Абай 10 жасқа келгенде, әкесі оны Семей қаласындағы медресеге оқуға берді. Осында жүріп, Абай орыс халқының ұлы ақындары А.С. Пушкин, М.Ю.Лермонтов, И.А.Крыловтың шығармаларымен өз бетінше оқып танысады. Кейін олардың өлеңдерін қазақ тіліне аударады.

Абай қазақ халқын мәдениетке, білімге, орыс халқымен дос болуға шақырды.

ә) Сөздік жұмыс

- Енді, балалар, осы сабағымыздың мәтінге байланысты жаңа сөздермен

танысайық.

Ұлы- великий

медресе - мусульманская духовная школа

өз бетінше – самостоятельно

мәдениет – культура

ынталы - прилежный

осында жүріп – находясь здесь

кейін – потом

жасынан – с детства

б)Мәтінді орыс тіліне аудару - Балалар, енді жаңа сөздерді қолданып, мәтінді орыс тіліне аударайық.

АБАЙ К У Н А Н Б А Е В

(1845-1904)

Великий казахский поэт Абай Кунанбаев родился 1845 году. С детства Абай был прилежным и способным . Он быстро учил наизусть сказки, рассказы и стихотворения. Когда исполнилось Абаю 10 лет, отец отдал его учиться в медресе города Семипалатинск. Обучаясь, здесь он самостоятельно знакомился с произведениями А.С.Пушкина, М.Ю.Лермонтова и И.А.Крылова. Потом он их произведения переводил на казахский язык.

Абай призывал казахский народ к культуре, к знанию, к дружбе с русским народом.

в) Сөз тіркесін құрастыру.

- Қазір мен әр топқа тапсырма беремін. Ол тапсырма – берілген 3 жаңа сөздерге сын есімдерді тыңдап жазыңыз.

1 топ 2 топ 3 топ

қазақ мәдениет халық

медресе ақын дос

әңгіме өлең білім

( Әр топ өз сөз тіркестерін оқиды). Жарайсыңдар.

5. Жаңа тақырыпты бекіту.

а) топпен мәтіндегі сұрақтарға жауап беру.

1 топ

1. Қай жылы Абай Құнанбаев дүниеге келген? (1845)

2. Қандай тағы қазақ ақындарын білесіздер?

3. Абай Құнанбаевты неге «ұлы ақын» деп атайды?

2 топ

1. Абай Құнанбаев кімдердің шығармаларын зерттеген?

2. Абай Құнанбаевтың қандай тағы шығармаларын білесіздер?

3. Сізше «Өнер » деген не?

3 топ

1. Абай 10 жасқа келгенде қай қаладағы медресеге оқуға берді?

2. А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов,И,А,Крыловтың қандай шығармаларын білесіздер?

3. Абай Құнанбаев неге қазақ халқын мәдениетке, білімге, орыс халқымен дос болуға шақырды.

ә) дәптермен жұмыс

Енді, балалар, оқулығымыздың 75 бетін ашып 3 – тапсырмаға назар аударыңыз.Берілген сөздерге жұрнақтарды жалғап сын есім жасандар.

(Үш оқушы тақтада орындайды, ал қалғандары дәптерінде).

1 оқушы 2 оқушы 3 оқушы

қысқы орманды көңілді

кешкі көлді қарлы

жазғы таулы қызықты

күзгі

б )«Қыс» өлеңімен жұмыс.

- Балалар, «Қыс» деген сөзіне қандай ассоциацияларыңыз туады?

қар

Қыс суық

Аяз

-Дұрыс.Енді Абайдың қысты қалай бейнелегенің көрейік. Мен екі тілде «қыс» өлеңін мәнерлеп оқимын, ал сіздер мұқият тыңдаңыздар.

Қ ы с.

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,

Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.

Үсті- басы- ақ қырау, түсі суық,

Басқан жері сықырлап келіп қалды.

(Абай)

Зима

В белой шубе, плечист, весь от снега седой,

Слеп и нем, с серебристой большой бородой.

Враг всему, что живет: с омраченным челом,

Он, скрипучий, шагает зимой снеговой…

(Абай)

- Балалар, енді өлеңнен сын есімдерді атаңыз.

- Дұрыс,балалар. Абай бұл өлеңде нені бейнелеген? (Қыс мезгілін)

- Ал осы өлеңде қалай қысты бейнелеген? (Адам қасиетті сай)

в ) Шығармашылық жұмыс.

- Дұрыс. Енді қазір сіздердің «Қыс мезгілін» қалай ойлайтындарыңызды көреміз.

- Алдарыңыздағы ақ бет қағазға «қыс мезгілін» қалай ойлайтындарын бейнелейсіздер және астына қолданылған сын есімдерді жазаңыз. Сосын суреттеңізді қорғайсындар.

(3 топ қорғап шығады, ал мұғалім барлығын мақтайды, тек бір топтың жұиысына ерекше назар аударады.)

- Жарайсыңдар.

г) «Э С С Е» жазу.

- Балалар, сабағымыздың соңында біз «ЭССЕ» жазып жіберейік.

Неге мен қыс мезгілін жақсы көремін немесе жақсы көрмеймін?

(4-5 оқушылар оқиды)

6. Сабақтың қорытындысы.

-Балалар, бүгін не істедік? Қандай жаңа сөздермен таныстық? Абай Құнанбаев деген кім? Ол қай жылы туған? Қандай шығармасымен таныстық? Тағы не істедік?

7. Бағалау.

- Жарайсындар. Бәріңіз жақсы жұмыс істедіңіз. Тек ... оқушылар ... баға алды.

8. Үйге тапсырма беру.

«Қыс» өлеңін жаттап келу.

-Сабақ аяқталды. Сау болыңыз!

-Сау болыңыз.