Ашық сабақ "Жалаң және жайылма сөйлемдер" 8-сынып

Сабақтың тақырыбы

Жалаң, жайылма сөйлемдер.

Сабақтың мақсаты

Білімділік: жалаң және жайылма сөйлемдер туралы жалпы мағлұмат бере отырып, оқушылардың білімдерін жан-жақты тереңдету.

Дамытушылық: Сұрақтарға жауап беру арқылы мәнерлі, әдеби тілде сөйлей білуге баулу; Өзара сөйлесу арқылы дұрыс сөйлеуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, сауатты жазуға, тазалыққа тәрбиелеу.

Тапсырмалар

өзара сөйлесу, әңгімелеу, мәтінмен жұмыс.

Оқуға арналған тапсырмалар

Мәтін

Сабақтың типі

Аралас

Сабақтың түрі

Сайыс сабақ

Сабақтың көрнекілігі

Сызба кестесі, оқулық, тірек сөздер, суреттер

Сабақтың барысы

I. Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу, сыныпта психологиялық ахуалды реттеу, түгендеу, сабаққа дайындықтарын білу, зейіндерін сабаққа аудару.

Шаңыраққа ілінген түрлі түсті ленталар бойынша үш топқа бөлінеді. Тәуелсіздік күнімен байланыстырамын. Құттықтау сөз айтылады: Балалар, биыл тәуелсіздігімізге қанша жыл? Ендеше, барлықтарыңызды Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығымен құттықтаймын. Тәуелсіздігіміздің тұғыры биік болсын! Қазақстанда тұрып жатқан әрбір ұлт өкілі, қазақ елі бір шаңырақтың астында тату-тәтті өмір сүріп, ауыз біршілігіміз артып, ұлғайып, өркендей берейік! Олай болса, балалар, кім қай түсті ұстады, сол бойынша топқа бөлініп, орнымызға отырамыз.

"Білім шыңы" сайысы бойынша білімдерімен асулардан өтіп, шыңға шығу керек.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

Оқушыларға өткен тақырып бойынша сұрақтар қойып, пысықтап, түсінгендерін сұрау.

Үйге берілген 71-жаттығуды ауызша сұраймын:

Бастауышы айтылмай тұрған сөйлемдердің бастауышын баяндауыш арқылы тауып, жақша ішіне қойып көшіріп жазыңдар.

(Сен) Жүрегімнің түбіне терең бойла,

Мен бір жұмбақ адаммын, (сен) оны да ойла,

(Мен) Соқтықпалы, соқпақсыз жерде өстім,

(Мен) мыңмен жалғыз алыстым, (сен) кінә қойма...

Жақты сөйлем дегеніміз не? Мысал келтір.

Жақсыз сөйлем дегеніміз не? Мысал келтір.

ІІI. Білімді жан-жақты сұрау, тексеру.

Оқушылардың білімдерін өткен тақырып бойынша жан-жақты сұрақтар қою арқылы пысықтау; Түрлі сұрақтар қою барысында топқа бөліп жарыс ұйымдастыру; Тест түрінде өзін-өзі пысықтап, білімдерін тексеру;

ІV.Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру.

Жалаң, жайылма сөйлемдер туралы жалпы мағлұмат бере отырып, жаттығу жұмыстарын, тапсырмалар орындату;

Сұрақтарға жауап беру арқылы ойларын еркін жеткізуге машықтандыру;

Өзара сөйлесу арқылы дұрыс сөйлеуге дағдыландыру;

Ү.Жаңа сабақты меңгерту.

Ж алаң сөйлемдер

Бастауыш Баяндауыш

Тұрлаулы мүшелер

Мысалы: Тәуелсіздік - тұғырым (жай сөйлем, хабарлы сөйлем, жақты сөйлем, жалаң сөйлем).

Не? Тәуелсіздік-бастауыш;

Не? Тұғырым-баяндауыш;

Тұрлаусыз мүше қатыспаған сөйлемді жалаң сөйлем дейміз.

Ж айылма сөйлемдер

Бастауыш Баяндауыш

Анықтауыш

Пысықтауыш

Толықтауыш

Мысалы: Биыл ел Тәуелсіздігіне 25 жыл толып отыр (жай сөйлем, хабарлы сөйлем, жақсыз сөйлем, жайылма сөйлем).

Не істеді? Толып отыр - баяндауш;

Қашан? Биыл-пысықтауыш;

Неге? Ел Тәуелсіздігіне-толықтауыш;

Қанша? 25 жыл-анықтауыш;

Тұрлаусыз мүше қатысқан жай сөйлемді жайылма сөйлем дейміз.

VI.Жаңа сабақ бойынша меңгерген білімдерін тексеру.

Жаңа сабақ бойынша оқушыларға сұрақтар қойылып, тапсырмалар орындатқызып, жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергендерін анықтау.

1-тапсырма. Оқулықпен жұмыс. 78-жаттығу, 2-бөлімі. Әр топқа екі сөйлемнен беріп, тақтаға орындатқызып, сөйлем мүшелеріне талдатқызамын.

2-тапсырма. Шығармашылық ізденіс. Тәуелсіздік күніне байланысты бір шумақ өлең беріледі, оқушылар өз ойларынан шығарып, аяқтау керек.

Тәуелсіздік таңы атты алаулай!

---------------------------------------- (Желбірейді жалын атып, жалаудай)

Егеменді ел атанып, асқақтап,

---------------------------------------(Жатыр елім, жерім жатыр манаурай)

Сергіту сәті. Балалар, қазір қай мезгіл? Қыс. Ендеше "Қарлы кесек", яғни "қарды" бір-бірімізге лақтырып, тәуелсіздігімізге байланысты, тілге байланысты сұрақтар қойып, жауап береміз.

3-тапсырма. "Елімнің еркіндігі - Тәуелсіздік" атты тақырыпта сурет салып, сол сурет бойынша жалаң, жайылма сөйлем құрайды. Әр топ постер қорғайды.

4-тапсырма. Ереже сайысы. Қазір біз алма ағашынан алма тереміз. Әр алмада сұрақтар берілген. Сұраққа жауап берген оқушы алманы себетке салып отырады. Жауап бере алмаса жерге қоя береді.

5-тапсырма. Топтық жұмыс. Әр топқа сөйлем мүшелері бойынша сызбалар беріледі. Сол сызбалар бойынша сөйлемдер құрайды.

VII. Жаңа сабақты бекіту.

Стикерге өз ойларын жазғызып, кітапқа жаздырту. Жаңа сабақ бойынша кітап шығарамыз. Білім шыңына асулардан сүрінбей өткен топты анықтаймыз.

Сабақты оқушылардың өздеріне қорытынды жасату, сөйлету, дағдыландыру, қалыптастыру. Сөйлеу тілін дамытуға бейімдеу, сөйлей білуге үйрете отырып, дағдыға айналдыру. Түсінбегендерін сұрату.

ҮІII. Үй тапсырмасын беру, оқушылар білімін бағалау.

Жалаң, жайылма сөйлемдер; 78-жаттығу 1-бөлім; Өлеңді мәнерлеп оқып, жаттаймыз. Жайылма сөйлемдерді жалаң сөйлемге айналдырып жазамыз.

Берілген бағалау парақшасы бойынша әр оқушының алған бағасын талдай отыра, кім не себепті қанша алды, қалай алғанын түсіндіру. Оқушының күдігін сейілту, мүмкіндігін айту.