Ашық сабақ Жалолиддин Мангуберди

Узоқ муддатли режа бўлими

Кўҳна дунё сабоқлари

Мактаби

Ўқитувчи исм-шарифи

Синфи: 11

Куни:

Қатнашганлар сони:

Қатнашмаганлар сони:

Дарс мавзуси

Мақсуд Шайхзода «Жалолиддин Мангуберди» драмаси

Таълимий мақсадлар

11.1.3 - матндан мустақил ҳолда муаммоларга ва муаллиф кўзқараши ифодасига боғлиқ цитата, парчаларни аниқлаш ва ифодали ўқиш

11.2.2 – асар қаҳрамонларини уларнинг асарнинг мавзу ғоясини очишдаги ролини аниқлаган ҳолда тавсифлаш

11.3.1 – асар ғояси, қаҳрамонларига нисбатан оғзаки ва ёзма шаклда матннинг муаммолар доирасига шахсий фикрини тушунтирган ҳолда асарнинг маънавий ва эстетик қиймати, муаллиф усуллари нуқтаи назаридан асарга танқидий баҳо бериш

Дарс мақсади

 матндан мустақил ҳолда муаммоларга ва муаллиф кўзқараши ифодасига боғлиқ парчаларни аниқлаш ва ифодали ўқиш;

 асар қаҳрамонларини уларнинг асарнинг мавзу ғоясини очишдаги ролини аниқлаган ҳолда тавсифлаш;

 асарни турли шаклда (саҳналаштириш, тиркама (буктрейлер) ва ҳк.) тақдим этган ҳолда асарнинг бадиий оламини таҳлил қилиш;

 муаллиф ғоясини тушунтирган ҳолда китобхонга маънавий ва эстетик қиймати нуқтаи назаридан келиб чиққан ҳолда ўзбек ва жаҳон адабиётининг асарлари(ёки парчалари)ни қиёслаш.

Тил мақсадлари

Ўқувчиларнинг нутқ бойлигини ошириш. Асардаги луғат сўзларни ёзиб ўрганиш.

Таянч тушунча ва иборалар:

Баҳолаш мезонлари

 матндан мустақил ҳолда муаммоларга ва муаллиф кўзқараши ифодасига боғлиқ парчаларни аниқлайди ва ифодали ўқийди;

 асар қаҳрамонларини уларнинг асарнинг мавзу ғоясини очишдаги ролини аниқлаган ҳолда тавсифлайди;

 асарни турли шаклда (саҳналаштириш, тиркама тақдим этган ҳолда асарнинг бадиий оламини таҳлил қилади

 муаллиф ғоясини тушунтирган ҳолда китобхонга маънавий ва эстетик қиймати нуқтаи назаридан келиб чиққан ҳолда ўзбек ва жаҳон адабиётининг асарлари(ёки парчалари)ни қиёслайди.

Инсоний қадриятларни

сингдириш

Инсонпарварлик , ватанпарварлик каби хислатларни камол топтириш. Меҳр-оқибат,дўстона муносабатни онгига сингдириш

Фанлараро боғланиш

Ўзбек тили,тарих ҳаёт билан боғлаш

Мавзуга оид мақол, ҳаётий мисоллар келтириш орқали боғланиш

АКТ-дан фойдаланиш

Мавзуга оид слайдлар, аудио, видеолавҳалар

Ўзлаштирилган билим

М.Шайхзоданинг ҳаёти ва ижодидан маълумотлари бор

Ресурслар

Рангли қоғоз А4 қоғози Смайликлар, стикер

11-синф ўзбек адабиёти

Саралаш /табақалаштириш

1.Ўқувчиларнинг иқтидорига қараб турлича топшириқлар беришни режалаштираман.

2.Ж.Мангубердининг ватанпарварлиги ҳақида хронологик жадвал тузиш.

Дарснинг бориши

Режалаштирилган дарс босқичлари

Дарсда режалаштирилган фаолият

Дарснинг кириш қисми

7 дақиқа

Дарсда ўқувчи учун психологик вазият яратиш.

Ўқувчи диққатини чорлаш, дарсга жалб этиш.

“Дўстлик давраси” усули орқали яхши кайфият тилаш.

Мақсад ва баҳолаш мезонларини слайд орқали намойиш этиш, солиштириш, белгилаш

Дарснинг асосий қисми

5 дақиқа

5-7 дақиқа

5-8 дақиқа

Матнолди топшириқлар:

1. Жалолиддин Мангуберди ҳақида нималарни биласиз?

2. Бу тимсол ҳақида яна қайси асарларни биласиз?

ЖАЛОЛИДДИН МАНГУБЕРДИ
Беш пардали тарихий фожиа

ИККИНЧИ КЎРИНИШ

Жалолиддин Мангуберди ҳақида видеолавҳа кўрсатилади:

https://www.youtube.com/watch?v=C0YBHpnbg-M

Ойдин тун. Хўжанд ёнида Сирдарё ўртасида бир орол. Бу ерда Темур Малик бир тўда аскари ила бир неча ойдан бери мўғуллар билан курашмоқда. Гулхан атрофида бир гуруҳ соқчи исинмоқда. Саҳна орқасидан найнинг товуши эшитилади. Соқчилар найдаги куйга мослаб қўшиқ айтишади.

238-248- бетларда берилган асар парчаси ролларга бўлиб ўқилади

Тушуниш ва саволларга жавоб бериш

1. Жалолиддиннинг ватанпарварлиги, саркардалик истеъдоди қай йўсинда тасвирланган?

2. Драмадаги архаик сўз ва ибораларни луғат ёрдамида маъносини топиб, иш дафтарингизга ёзиб олинг.

3.Асардаги тимсолларни таснифланг

Дескрипторлар

1. Жалолиддиннинг ватанпарварлиги, саркардалик истеъдоди тасвирланган усулини изоҳлайди;

2. Драмадаги архаик сўз ва ибораларни луғат ёрдамида маъносини топиб, иш дафтарига ёзиб олади;

3.Асардаги тимсолларни таснифлайди.

Қолиплаштирувчи баҳолаш.

Драманинг сўнгги кўринишини ўқийдилар

Бир гуруҳ мўғуллар саҳнага чиқади.
Пистирмадан сарбозлар чиқиб уруша
бошлайдилар. Қодоғон нўён кўринади.
Қодоғон нўён
(қиличини суғуриб)
Энди ўзим ҳолингни кўрай!
Темур Малик
Лаббай!
(Ўқ узади)
Кўрмакликка бир кўз ҳам етар!
Қодоғон нўён
Лаънати мерган!
(Чўкади)
Темур Малик
Кўрганингни хонга бер хабар!..
(Сипоҳларга)
Чиққанларни қиличдан ўтказ,
Сарбоз... ўзни қайиққа етказ!..
(Кета туриб)
Калласини уз!
Элборс
(узоқдан)
Бу, бир юз тўққиз! (Парда)

БАҲОЛАШ ВА ҚИЁСИЙ ТАҲЛИЛ

1. Асарни гуруҳда «Адабий давра» усули бўйича таҳлил қилинг:

а) таҳлил қилиш – шеърлар мазмуни бўйича 5 та савол тузинг;

б) аниқлаш – шеърларнинг қайси банди энг муҳим эканлигини далилланг;

в) боғлаш – мазмунни ҳаёт билан боғланг;

г) хулосалаш – асарда кўтарилган масалаларни якунланг

2. Хоразмнинг ХІІІ аср чорагида Шарқ давлатлари орасида энг қудратли мамлакат бўлганлиги ҳамда нима сабабдан инқирозга учраганлиги ҳақида тақдимот тайёрланг.

3. Сизнингча, шоирларнинг мангу яшашига сабаб нимада?

Дескрипторлар:

1. Асарни гуруҳда «Адабий давра» усули бўйича таҳлил қилади:

2. Хоразмнинг ХІІІ аср чорагида Шарқ давлатлари орасида энг қудратли мамлакат бўлганлиги ҳамда нима сабабдан инқирозга учраганлиги ҳақида тақдимот тайёрлайди;

3.Шоирларнинг мангу яшаши сабабини шарҳлайди.

Қолиплаштирувчи баҳолаш.

4-5 дақиқа

2 дақиқа

Дарс якуни

5 дақиқа

ҚАЙТА БОҒЛАНИШ:

Дарс якунида ўқувчилар рефлексия олиб борадилар:

"Ютуқлар зинапояси"

Уйга вазифа: “Мангуберди - мен севган тимсол” мавзусида эссе ёзинг

Баҳолаш – ўқувчиларнинг материални ўзлаштириш даражасини қандай текширишни режалаштирасиз?

Қолиплаштирувчи баҳолаш (ўз-ўзини баҳолаш)

Қолиплаштирувчи баҳолаш (ўзаро бир-бирини баҳолаш)

Ўқитувчи баҳоси

Соғлик ва хавфсизлик техникасига риоя қилиш

Соғликни сақлаш технологиялари

Дам олиш дақиқалари.

Фаол иш-ҳаракат турлари. Ушбу дарсда қўлланиладиган хавфсизлик техникаси қоидаларининг моддалари

Дарс бўйича рефлексия

Дарс мақсадлари /таълимий мақсадлар ҳаққоний белгиланганми?

Ўқувчиларнинг барчаси ТМ-га эриша олдими?

Эриша олмасалар, нима учун?

Дарсда табақалаштириш/саралаш тўғри олиб борилдими?

Дарснинг босқичларида вақт тўғри сарфландими?

Дарс режасидан қандай четга чиқишлар бўлди, нима учун?

Умумий баҳо

Дарснинг яхши ўтган икки жиҳати (ўқитиш ва ўқиб-ўрганиш ҳақида ҳам ўйланинг)?

1:________________________________________________________________________

2:________________________________________________________________________

Дарс сифатини яхшилашга нима ёрдам бера олади (ўқитиш ва ўқиб-ўрганиш ҳақида ҳам ўйланинг)?

1:_______________________________________________________________________

2:______________________________________________________________________

Дарс давомида синф ҳақида ёки алоҳида ўқувчиларнинг ютуқ/камчиликлари ҳақида нимани аниқладим, келгуси дарсларда нимага аҳамият бериш