Ашық сабақ. Өзін - өзі тану. Тақырыбы: "Өнегелі өмір"

Мақсаты: адам өмірінің мәнді, мағыналы болуы ізігілікпен байланысты екенін түсіндіре отырып, сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

1. Білім алушыларға өнегелі өмірдің ізгілікпен байланысын түсіндіру.

2. Білім алушыларға жауапкершілік, адалдық қасиеттерін дамыту.

Оқытудың нәтижесі:

- Білім алушы тұлғасын рухани-адамгершілік қасиеттерін жетістікке жеткен адамдар мысалында қалыптастырады

- Еліміздің мәдениеті мен тәрбиесіне қалтқысыз еңбек етіп жүрген  құрметті азаматтардың өмір жолын бүгінгі ұрпақ насихаттайды, дәріптейді.

Бағалау критерийлері:

- Тарихи –танымдық ізденіске, зерттеушілікке баулу, ғылымға құштарлығын оятады;

- Ұлы тұлғаның өмірін, еңбек жолын, ғылыми еңбектерін зерттей отырып жас ұрпақ таниды.

Аймақтық компонент: Жерлес ақын Тұрсынхан Әбдірахманованың өмірлік жолымен танысу, Мұхтар Әуезовтың Дінмұхамед Қонаевпен ара-қатынасы жайлы ой қозғау.

Слайдтар № :

№ 1

№ 2

№ 3

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

5. Т – ережесі:

1. Тәртіп

2. Талап

3. Тыныштық

4. Тазалық

5. Татулық

Балалар ережені есімізге түсіріп, топтың тәртібін сақтап,

оқып - білуге талаптанып, тыныштықты орнатып, тазалықты сақтап, бүгінгі күнімізді татулықпен өткізейік.

Жағымды ахуал орнату

«Тілек шамы» жаттығуы

Оқытушы тілек шамын жағып бүгінгі сабаққа тілек айтады, шеңбер құрылып білім алушылар жалғастырады.
2. Үй тапсырманы тексеру.

«Ақиқаттан аттауға болмайды» мәтіні бойынша сұрақтарға жауап берейік:

1. Автор неліктен «Жақсылармен әрбір жүздесуің жылға бергісіз өмір» дейді?

2. Автордың уақытпен санаспай, парасатпен елге қызмет етуі оның бойындағы қандай қасиеттерді аңғартады?

3. Мұхтар Әуезовтың жұмысшылармен қарым-қатынасынан нені байқадыңыздар?

4. Мәтіннен Мұхтар Әуезов пен Дінмұхамед Қонаевтың адамдарға, елге, жерге деген риясыз махаббатын, азаматтық істерін тауып әңгімелеп беріңіздер.

5. Өздерің өмірде осындай жақсы адамдармен кездесіп, сұхбаттасқаннан соң қандай сезімде боласыздар?

Оза тапсырма. Тұрсынхан Әбдірахманованың өміріне шолу.

Оқытушы «Туған жер» өлеңімен қорытындылайды.

№ 4

№ 5

№ 6 - 14

3. Сабақтың дәйексөзі.

Назары әдемінің ой-санасы әдемі, ой-санасы әдемі адам өмірдің рақатын көреді.

Халық нақылы

Сұрақтар:

1. Назары әдемінің ой-санасы әдемі дегенді қалай түсінеміз?

2. Ой-санасы әдемі адам өмірдің рақатын қалай көреді?

3. Дәйексөзден қандай ой түйдіңіз?

№ 15-16

4. Оқиға айту (Мұғалім сыйы).

Ақын өлеңдерінің тақырып ауданы әр алуан. Ол өмір мен көңілдің, адам бойына тән іңкәрліктің, сыр мен мұңның, үміт пен арманның, ізгілік пен жауыздықтың сан түрлі сауалдарын көтереді, оларға өзіндік көркемдік шешім айтады, талдау береді. Солар тұтаса келгенде ақынның парасаты, жан әлемі жан-жақты ашылады. Автор екінің бірінде-ақ өмір ағыстарының көшірмесі рөлінде қалмай, өз ойын жарыстыра айтушы ретінде көрінеді.

Бір өлеңінде ол:

«Адамдық борыш өтедім деме сен, өзге

Көңілде бір сәт қуаныш отын жақпасаң», -дейді.

Мұнда қоғамдық мүддені жеке бастың аңсарынан жоғары қоюды үндейтін дәуірдің үлкен шындығы ұтымды айтылған.

Енді бірде ақын «шеніңмен емес, сенімен табысқан досты» армандайды. Оқушының білім, таным өрісін кеңейтерлік, өмір, сезім тәжірибесімен байытарлық өлең жолдары жинақтың көз тартар нәрлі тұстары болып табылады.

Ақынның «бақыт » деген терең ұғымды талдап айтқан мына бір шумағы да шыншыл. Бақыттылық «ережесі» сырт көзге елене бермейтін нәзік шарттылықтардан құралатыны ол:

«Сыйлама сен інжу, маржан, жақұтты

Сыйлама сен биік мансап, тақытты.

Жүдеу жанын не сыныңқы қабаған

Тани салған назарыңа ол бақытты»,-

деп тұжырымдайды

Кітапта ақынның суреткерлік қарымын, мол мүмкіншілігін аңғартатын өлеңдер де баршылық. Адам баласын өмірдің сансыз тосқауылы мен кездейсоқтығына мойытпайтын, үнемі алға жетелейтін, көңілге өміршеңдік, қажырлы сәуле құятын үміттің құдыреті де жақсы көрсетілген.

«Жетеле мені жақсы үміт

Арманға алыс басташы

Жанымды адал жақсы ұғып,

Күдікті кейін тасташы.

Түсірші сілкіп иықтан,

Шоқпытын көне көңілдің.

Жүрекке жаңа құйып қан,

Шырағын жақшы өмірдің».

Тапсырма: Мағлұматтың астарынан нені аңғардыңыздар? Бұл ақпаратқа қосымша не қосар едіңіз?

Абыз ана, аңыз ана

сілтемесін басып, видеоны талқылау

№ 17

№ 18

№ 19

5. Шығармашылық жұмыс, топпен жұмыс.

1-тапсырма

Төмендегі қасиеттерді қатыстыра отырып, “Өмір мәні - ізгілік” тақырыбына шағын қойылым дайындап, сахналаңыздар.(РАФТ әдісі)

• Ақниет

• Адалдық

• Азаматтық

• Бауырмалдық

2-тапсырма

Төмендегі берілген сөз тіркестерін пайдаланып, өнегелі өмірдің формуласын жасаңыздар. (Постер арқылы қорғау)

Сөз тіркестері: дұрыс мақсат, тұқымқуалаушылық, экономикалық ахуал, ішкі сенім, білім мен тәжірибе, мейірімділік, қайырымдылық, ақылдасу, адалдық, әр сәтті дұрыс пайдалану, дұрыс әрекет, кешірімділік, жақсы әдеттер, шектен шықпау, құмарлықтарға шек қоя білу, қиянат жасамау, сабырлылық, табандылық, еңбекқорлық, жасампаздық.

3-тапсырма

“Өмір сүрудің ең жақсы жолы” өсиет әңгімені оқып, ондағы өмірдің мәні мен мағынасы ашылған түйінді сөздер мен қолданыстарын дәптерлеріңізге теріп жазыңыздар. (Джиксо әдісімен жұмыс)

№ 20

6. Топпен ән айту.

Бақыт деген

Сөзі Мұқағали Мақатевтікі

Әні Бақтығали Жұмалиндікі

Бақыт жайлы менің мынау білгенім.
Бақыт деген - бірде шаттық, бірде мұң.
Бақытты сол - тәрік етіп түндерін,
Бақыт іздеп азаптанса, кімде-кім.

Бақыт деген - сенің бала күндерің
Бақытсыз-ақ бақытты боп жүргенің,
Бақытын да, басқасын да білмеуің
Бақытсыз-ақ ойнап-күлгенің.
Бақыт деген - әркімдерде бір арман,
Сол арманның шыққан жері құмардан.
Ал мен үшін ең бақытты күндерім -
Бұл өмірде бақыт іздеп жүргенім

Бақыт деген - сенің бала күндерің
Бақытсыз-ақ бақытты боп жүргенің,
Бақытын да, басқасын да білмеуің
Бақытсыз-ақ ойнап-күлгенің.

№ 21

7. Сабақтың қорытынды сәті. Бағалау (топқа баға қою)

№ 22

8. Рефлексия.

1-топқа – Бағдаршам әдісі,

2-топқа – 5 саусақ әдісі,

3-топқа – 2 жұлдыз, 1 тілек әдісі.

9. Үй тапсырмасы. «Жақсылыққа апарар жол қайда?» мәтінін оқып келу, өнегелі өмір тақырыбына нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер жаттау.

№ 23

№ 24