- Дастархан мәзірі дегеніміз
не?
Дастархан мәзірі -тамаққаішу үшін керек.Дастархан мәзірінің
басты мақсаты - барлық қажетті элементтерді қамтамасыз ету ,
үстелге тәртібін жасау.Дастархан мәзірінің тәртібі- ең жайлылық
отыруға қажеттілігі талаптарын орындап, отырғандарға қолайлы жағдай
жасау.
Дастархан мәзірін таңғы асқа,
кешкі асқа қою үшін не
қажет?
Бұл сұраққа жауап беру үшін
біз тест қолданамыз.
Этикет
ережелері. Үстелдің шетінен мүлде алыс
жайғасқанда немесе өте жақын отырып, шынатақты оның үстіне қойып
алған да дұрыс емес. Тәрелкеге еңкеймей тік отыру керек. Үстелдің
үстіне асылып барып тамақ алуға болмайды. Жеке бастың қолдануына
арналған майлықты ашып тізеге жайып қояды. Тамақты жеп болған соң
майлықпен ерінді және саусақтарды сүртуге болады. Тамақтанып болған
соң майлық үстелдің үстіне бүктелмей, жай ғана қойылады, майлық
балалардың жағасына қыстырылады. Үстел басында әңгіме байыппен
айтылады. Әңгіме барысында, әсіресе пышақ, шанышқы ұстап отырып,
қолды сермеуге болмайды.
Ортақ табақтағы тамақты өзіңе
ең жақын немесе үстіндегі бөлікті арнайы қойылған шанышқымен немесе
қасықпен салған жөн. Табақ қонақтарға сол жағынан беріледі де,
босаған ыдыс оң жағынан жинап
алынады.
Әдетте тағамдар шанышқының,
қасықтың, қалақшаның немесе қысқаштың көмегімен тәрелкеге салынады,
бірақ бірқатар азықтар қолмен алынады. Олар нан, печенье, жемістер,
цитрус жемістері, қант. Бұл тағамдарды пышақпен немесе шанышқымен
бөлуге болмайды, олар қолды былғамайды, әр қайсысы бөлек-бөлек
алынып, тәрелкеге немесе кесеге
салынады.
Нанды үлкен бөлікпен жеу
немесе тұтас бөлкенің өзін дастарханға тұтастай қою онша жарасымды
көрінбейді, сондықтан мейлінше қажетіне қарай ұсақ бөліктерге бөліп
қойған дұрыс.
Денсаулыққа пайдасы бар
тағамдар мен көкөністер туралы қандай мақал-мәтелдерді
білесіңдер?
Жаны саудың – тәні
сау.
Денсаулықтың қадірін ауырғанда
білерсің.
Тазалық – саулық негізі,
Саулық – байлық негізі.
Көзің ауырса қолыңды тый, Ішің
ауырса аузыңды тый.
Досы көптің жаны семіреді, Асы
көптің тәні семіреді.
Нан – тамақтың атасы, Ынтымақ
– көптің батасы.
Мақал-мәтелдерді
жалғастыру.
Ас иесімен тәтті, … (тағамымен
жақсы)
Ас тұрған үйде … (ауру
тұрмайды)
Ас тасыса қатығы төгілер …
(ашуы тасыса ақылы төгілер)
Ас атасы …
(нан)
Қойдың сүті …
(қорғасын)
Ішің ауырса … (аузыңды
тый)
Ас адамның …
(арқауы)
1-тапсырма Постер
қорғау
Дастархан басына асқа шақыру дегенді
қалай түсінеміз?
2-топқа тапсырма
Дастархан басында
үлкендерден бата сұрау деген салт дәстүрді қалай
түсінеміз?
Үштік
әдісі
(Ойлан, жұптас, бөліс
-
Сынып бойынша тапсырманы оқиды.
Оқушылар бірнеше жұптан бөлінеді:бірінші оқушы оқиды немесе айтады,
екінші оқушы тындайды, үшінші оқушы түртіп алады, кейін өз пікірін
айтады.
Тапсырма топтарға
беріледі
Мәтінді
оқимыз,тыңдаймыз және әр топ өз ойларын жинақтап мәтінде не туралы
айтылғандығын жеткізеді
1.Дастархан басында өзін-өзі ұстау
мәдениеті дегеніміз не?
2.Дастархан басында өзін-өзі ұстау
бойынша қазақ халқында қандай дәстүрлер бар?
|