Ашық сабақ Қисық сызықты қозғалыс.Шеңбер бойымен қозғалыс.Сызықтық және бұрыштық жылдамдық. 9 сынып

Физика

Күні:

Сынып: 9

Сабақтың аты

§ 7,8 Қисықсызықты қозғалыс.Нүктенің шеңбер бойымен қозғалысы. Сызықтық және бұрыштық жылдамдық.

Жалпы мақсаты

9.2.1.13 дененің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысын сызықтық және бұрыштық шамалар арқылы сипаттау;

9.2.1.14 сызықтық және бұрыштық жылдамдықты байланыстыратын өрнекті есептер шығаруда қолдану

Сабақ мақсаты

1.Барлық оқушылыр ісей алады.

Материялық нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысымен таныстырып солар жайлы түсінік қалыптастыру

2.Көптеген оқушылар істей алады.

 Материялық нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысы жайлы мағлұмат алады

3.Кейбір оқушылар істей алады.

Алған теориялық білімін пайдаланып, тәжірибе жасау арқылы жылу берілу жолдарын анықтайды.

Күтілетін нәтиже

Нүктенің шеңбер бойымен қозғалысы жайлы мағлұмат алады

Нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысын физикалық шамалар арқылы сипаттай алады және  түсінеді. 

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Топқа бөлу

Түрлі-түсті стикер арқылы

Шеңбер болып тұрады

Ынтымақтастық атмосферасы

Күн жарығын алақанға саламын.

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.

Бағалау парақшасымен таныстыру

Әр топқа бағалау парағын таратамыз. Онда жалпы бағалау жүйесі мен ұпай көрсеткіштері көрсетілген.

Оқушылар бағалау нұсқаларымен танысады

Үй тапсырмасын пысықтау

Үй тапсырмасын сұрау (5 минут) « Келісемін немесе келіспеймін»

1. Еркін түсу үдеуінің бағыты жоғары бағытталған.

2. Ньютон 1183 жылы Эйфель мұнарасында еркін түсу үдеуін зерттеу мақсатында тәжірибе жасаған.

3. Ортаның кедергісі болмаса темір де, құстың қауырсыны да жерге бір уақытта жетеді

4. Еркін түсу үдеуінің шамасы жерге түсетін дененің массасына байланысты өзгеріп отырады.

5. Есеп

Жаңа сабақ

Тақтаға жаңа сабақтың тақырыбы жазылады. Әр  топқа бір тақырыптан бөлініп беріледі.

1-топ. Қисықсызықты қозғалыс. 

2-топ. Шеңбер бойымен қозғалыстың сипаттамалары

3-топ. Бұрыштық және сызықтық жылдамдықтар

Жеке жұмыс: Анаграмма

ЕҢБЕРШ (ШЕҢБЕР), ШҰРЫБ (БҰРЫШ), ИІЛЖІК (ЖИІЛІК)

Нүктеің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысын сипаттау үшін айналу периоды және айналу жиілігі деп аталатын шамалар енгізіледі.

Материялық нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысы кезінде нүктенің радиус-векторы кез келген бірдей ∆t уақыт аралықтарында бірдей ∆φ бұрыштар сызады.

Бұрыштық жылдамдық деп аталатын қатынасы тұрақты болып қалады. Бір айналым жасайтын ∆t=T уақыт аралығында (Т - период) радиус-вектор ∆φ=2π бұрышқа бұрылады. Демек, . Айналу жиілігі екенін ескере отырып жазсақ,

аламыз.

Осы кезде мұндай қозғалыс жылдамдығының модулі (сызықтық жылдамдық)

Шеңбер бойымен бірқалыпты айнымалы қозғалыс жасайтын материялық нүктенің радиус векторы бірдей уақыт аралықтары ішінде бірқалыпты артып отыратын (кемитін) ∆φ бұрыш сызып отырады, яғни айнымалы қозғалыстың бұрыштық жылдамдығы өзгеріп отырады.

Жеке жұмыс

Қисық сызықты қозғалатын бауырымен жорғалаушының атын жаз және суретін сал.

Ой сергіту. «Интеллектуалды» әдіс.

Шеңбер сызып , сол шеңбермен байланысты сурет салу

Ой толғаныс

Практикалық жұмыс. Топтарға есептер  беріледі. Осы есептерді шығару әдістерін ойластыруға тапсырма береді.

1-топ.

1.Жіпке ілінген жүктің айналу периоды 2 с. Егер жүк радиусы 40 см шеңбер бойымен айналса оның сызықтық жылдамдығы
2.Жердің жасанды серігінің орбитасының радиусын 2 есе арттырса айналым периоды 4 есе артады. Осы жағдайдағы жасанды серіктің жылдамдығының өзгерісі

2-топ.

1.Диаметрі 16 см, 0,4 м/с жылдамдықпен жүкті көтергендегі барабан білігінің айналу жиілігі?

2. Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалатын нүкте Τ=5с уақытта бір толық айналым жасайды. Нүктенің бұрыштық жылдамдығы неге тең? Δt=2с уақытта Δφ бұрылу бұрышы неге тең?

3-топ

1. Материалдық нүкте 4 с ішінде 16 айналым жасайды. Айналу периоды мен жиілігі қандай?

2. Радиусы 40 см доңғалақ 0,4 с ішінде бір айналым жасайды. Доңғалақ нүктесінің жылдамдығы қандай?
   

Жеке жұмыс: карточкамен жұмыс.

Дене шынықтыру сабағында ұзындығы 400 метр шеңберді екі рет айналдың. Қанша метр жол жүрдің?

Сабақ бойынша сұрақтар «сұрақ-жауап» әдісі. Екі топ бір-біріне сұрақ қояды.

Шығармашылыққа тапсырма

«Ассоциограмма» әдісі

1-топ «Шеңбер бойыменқозғалыс»

2-топ «Сызықтық және бұрыштық жылдамдық»

3-топ «Қозғалыс»

Үй тапсырмасы

&7 &8 6-жаттығу (5)

Оқушылар күнделіктеріне жазады

 Бағалау

Білім ағашы.

Бағалау парақшасын толтырады

рефлексия