-Балалар мынау не?
Карта?
Мынау біздің байтақ жеріміз
(Қазақстанның жерін картадан көрсету) Қазақстанның табиғаты алуан
түрлі, жері кең, байтақ. Оны білу немесе түсіну үшін
картаны пайдалану қажет. Сонда қай жерде қала, әдемі
ормандар, биік таулар,теңіз, көл, қазына байлықтары бар екендігін
картадан білеміз.
Еліміздің бір жері таулы, бір жері жазық
дала болып келеді. (түсіндіру)
-Балалар біз тұратын жеріміз
қайсысына жатады деп
ойлайсыңдар?
(Ө, Т) Әліппе-дәптермен
жұмыс. 1-тапсырма
Балалар өздері тұратын өлкенің
табиғаты қай суретке сәйкес келетіндігін анықтайды. Мысалы: таулы
аймақта тұратын балалар тау баурайында тұрған қаланың суретін, ал
теңіз немесе көлдің жағасында тұратындар теңіз жағасында тұрған
қаланың суретін белгілейді.
(Ұ) Сергіту сәті:
Тербеледі
ағаштар,
Алдымыздан жел
еседі.
Кіп-кішкентай
ағаштар
Үп-үлкен
болып өседі.
-Балалар бұл не?
Ағаш
-Ағаштың қандай пайдасы
бар?
-Ол қандай табиғатқа жатады?
(тірі табиғат)
Бұл жай ағаш емес сиқырлы ағаш
екен .Қазір мен сендерге жұмбақ оқимын сендер осы жұмбақтың жауабын
шешу арқылы осы ағаштың сиқырлығын
табасыңдар.
Қойының толы
жеміске,
Көк майсалы
егісте.
Көбелек қуып
ойнайтын,
Қай мезгіл деп ойлайсың?
(жаз)
Дала тегіс
сарғайды,
Шаруа қысқа
қамданды.
Күн қысқара
бастады,
Тауға тұңғыш қар жауды.
(күз)
Қар,мұз еріп,су
көбейіп,
Сай салаға
толады.
Бүршік жарып,жарық
ашып,
Гүл
бәйшешек басады. (көктем)
Суда мұз
бар,
Жерде қар
бар.
Боран
борап соғады,
Бұл қай
кезде болады? (қыс).
1 жаз мезгілінің тапсырмасы (күн шуақтары: тірі және өлі табиғат
суреттерін атау,буынға бөлу)
2 күз мезгілінің тапсырмасы (жұлдыздар:1-20 сандар, тура,кері
санау)
3 көктем мезгілінің тапсырмасы (жыл мезгілдерін
атау)
4 қыс мезгілінің тапсырмасы (ойын: «Тірі және өлі
табиғат»)
Шарты: Бұл ойында мен
тірі табиғатты айтқанда қол шапалақтайсыңдар, ал өлі табиғатты
айтқанда аяқтарыңмен
тарсылдатасыңдар.
-Қарлығаш,ағаш, гүл,жануарлар,
(қол шапалақтау)
-Тау,су,тас,топырақ,күн,
(аяқпен тарсылдату) т.б
(Ұ) Табиғат жайлы өлең
оқу.
Табиғаттың әсемдігін жырлаған
ақындар баршылық. Мысалы: Тұманбай
Молдағалиевтің
«Қыс» өлеңін
тыңдаңдар.
Жапалақтап аппақ
қар,
Жауды күнде
қайталап.
Қырға шықты
балалар,
Шаңғыларын
арқалап.
–
Өлеңде қай жыл мезгілі туралы
айтылған? (Қыс)
–
Қандай табиғи құбылыс туралы
айтылған?
–
Қар.
–
Қардан басқа тағы қандай
табиғи құбылыстар болады?
–
Жаңбыр. Жаңбыр жаз, күз және
көктем мезгілдерінде жауады.
–
Найзағай. Найзағай қатты нөсер
жауған кезде болады. Көктем және жаз айларында
болады.
(Ө, т) Әліппе-дәптермен жұмыс. 2-тапсырма. Өлкеңде қандай
табиғи құбылыстар
жиі болып тұрады? Суреттерін жапсыр. (Қар,
жаңбыр, күн, найзағай
(Т)Дидактикалық ойын: «Кім
шапшаң?»
Балалар 4
топқа бөлінеді. Төрт мезгілге байланысты суретті кестелер
таратылады.
1-топ. «Көктем» туралы суреттерді дұрыс орналастыру. Көктем
мезгілінің табиғаты жайлы қысқаша баяндайды. Мысалы:
көктемде ауа
райы жылынады.
Қар ериді. Шөп шығады.
Жаңбыр
жиі жауады. Жер беті жап-жасыл болады.
2-топ. «Жаз» туралы суреттерді дұрыс
орналастыру.
Жаз
мезгілінің табиғаты жайлы қысқаша
баяндайды.
3-топ. «Күз» туралы суреттерді дұрыс
орналастыру.
Күз
мезгілінің табиғаты жайлы қысқаша
баяндайды.
4-топ. «Қыс» туралы суреттерді дұрыс
орналастыру.
Қыс
мезгілінің табиғаты жайлы қысқаша
баяндайды.
3-тапсырма:
суретке
қарап, шартты белгілерді біліп ал.
Осы шартты белгілерді
пайдаланып, өз өлкеңнің сурет-сызбасын ересектердің көмегімен
бейнеле. Тапсырманы қалай орындау керектігін түсіндіру. Мен шартты
белгілердің көмегімен балалар не бейнелегендерін айтып беруді
сұраймын.
|