Ашық сабақ Ш. Мұртаза «Бала Тұрар»

Сабақ : №3 әдебиеттік оқу

Тақырыбы: Ш. Мұртаза «Бала Тұрар»

Мақсаты:Оқушылардың Тұрар Рысқұлов туралы білетіндерін жаңа мағлұматтармен кеңейте отырып, тарихи әңгімені түсініп оқуға дағдыландыру. Мәтіндегі негізгі ойды анықтау.Автор туралы мәлімет беру.Сөздік қорларын жана сөздермен байыту,шығармашылық қабылетін дамыту.Оқушыларды өз халқына ,ұлтына, туған жеріне деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу.

Түрі: Жана сабақ

Түйінді идеялар: автор туралы мәлімет, шығамадағы басты кейіпкер туралы мәлімет

Оқыту нәтижелері.: Әңгімедегі кейіпкердің өмірімен, шығармашылы, жасаған еңбектері және алған марапаттауларымен  таныс болады.

 Дереккөздер: Оқулық, ресурстар, қосымша ақпараттар

Қолданылған модульдер: 1.Сыни тұрғысынан ойлауға үйрету

2.Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

3.Диологтік оқыту

4. АКТ

5.Білгім келеді Білемін Білдік

6,Венн диаграммасы

Көрнекілігі: автор суреті, Т.Рысқұловтың суреті.слайд

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасып,зейінін сабаққа аудару.

Психологиялық даярлық.:

«Шаттық шеңбері».

Күннің нұрын алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Жарық, жылы, нәзік әрі мейірімді

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

ІІ. Үй жұмысын тексеру:

«Қызығушылықты ояту»

Қалмақан Әбдіқадыров 1901 жыл14 сәуірде Қызылорда облысы Шиелі ауданында туған. 1964 жылы 30сәуірде қайтыс болған. Оның тұңғыш шығарған өлеңі «Сырдария» деп аталды. Балалар әдебиетінің дамуына көп үлес қосқан. «Амантай», «Алатаудың бауыры», «Тәтті қауын» әне басқа да өлең, әңгімелері бар. Қ. Әбдіқадыров-ақын, жазушы, аудармашы.

Қажы Мұқан Мұңайтпасұлы — Қазақ халқының тарихындағы тұңғыш кәсіпқой балуан. Тұтас ғұмырын күрес өнеріне арнап, ұланғайыр жері мен өршіл халқын бірінші болып өзге жұртқа паш еткен, өзінен бұрынғы қандастары баспаған топырақты басып, көрмеген елді көріп, өзге қазақ тақпаған алтын, күміс медальдарды мойнына тұңғыш ілген Қажы Мұқан бабамыз.

Сұрақтар: 1. Сайыс қай қалада өтті?

2. Жапон палуаны Сар-Кек-Ки қандай шарт қойды?

3.Көрушілер арасында неліктен қобалжу пайда болды?

4.Жиб-Жица күресінің тәртібі қандай екен?

5.Қажымұқан сияқты тағы қандай палуанды білесіңдер?

Жоспар
1 бөлім: Сар-Кек-Ки, оның күрес түрін таңдауы

2 бөлім: Қажымұқанның күреске шығуы

3 бөлім: Палуандар арасындағы сайыс

4 бөлім: Қажымұқанның жеңісі

Түйінді идеялар:

Қоянды қамыс өлтіреді ,

Жігітті намыс өлтіреді

ІІІ. Жаңа сабақ:

«Мағынаны ашу»:

1 Автор туралы қысқаша мәлімет.

Ш. Мұртаза Жамбыл облысының Жуалы ауданына қарасты Талапты ауылында туған. Әкесі Мұртаза 1937 жылы «халық жауы» болап ұсталып кеткендіктерден жастайынан жетімдіктің ащы дәмін татып өскен. Ауылда мектептен соң Жамбылдағы интернатта оқыған. Ш. Мұртаза – Қазақстанның халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, белгілі қоғам қайраткері.

2.Кіріспе әңгіме.

Тұрардың әкесі Рысқұл Жылқайдаров 1904 жылы желтоқсанда патша үкіметінің зорлық-зомбылығына қарсы шыққаны үшін он жыл каторгалық жұмысқа кесіліп, Сахалинге жер аударылады. Он жасар Тұрар да Верныйдағы түрмеде әкесінің қасында болады.Жастайынан Тұрар жалшылықта жүріп,байлардың малын бақты. 1910-1914 жылдары Бішкектегі ауылшаруашылық мектебінде оқиды.

1916 жылы Ташкенттегі мұғалімдер иниститутына қабылданады. Бірақ оны аяқтай алмайды. Қазақстан мен Орта Азияда ұлт-азаттық көтерілісі бұрқ ете қалып,Т.Рысқұлов соған белсене атсалысады.

Топтастыру.

1894 жылы «Еңбекші қазақ»

Талғар облысы газетінің редакторы

Қоғам қайраткері

3.Мәтінмен жұмыс :

а)оқушының тізбектеп оқуы

ә)тұтастай оқыту

б)сұрақтармен жұмыс.

Түртіп алу жүйесі:

4.Сөздік жұмыс: приставқа- байлардың әскери адамы, патша үкіметінің әскери адамы Экспозициясы.      

Басталуы.          

Байланысы.         

Шиеленісі.             

Шарықтау шегі.  

Шешімі (соңы)    

Ой толғаныс.

5. Жұппен жұмыс.

1-топ.Мәтінді бөліктерге бөліп оқу.сахналау

2-топ. Осы мәтінге қысқаша түсінік беру. /,Атамырза, Тұрар/ мінездеме жазу

3-топ Сөзжұмбақ құрастыру

IV.Сабақты бекіту.

1.Венн диаграммасы

Түйінді идеялар:

Мақал - мәтел

1.Ақылды іс тындырар ,

Ақылсыз тіс сындырар.

2.Біреуге ор қазба, өзің түсесің

V. Білімді тиянақтау : Бала Тұрардың болашағы » Тақырыбында өз қиялдарымен әңгімені аяқтау.

VI. Үй тапсырмасы «Бала Тұрар» әңгімесінің мазмұнын айту.

1- Тұрар мәліметтер іздеп, мәнжазба жазу.

2- Сөздіктегі жаңа сөздерді қатыстырып, қысқа әңгіме жазып келу.