Ашық сабақ Ыбырай Алтынсарин

КАЛАШНИКОВ  АВТОМАТЫ

 Бұл автоматты жасап шығарушы Михаил Тимофеевич Калашников 1919 жылы туылған. Он тоғыз жасында армияға шақырылады, осы кезден бастап, оның  атыс  қаруына деген қызығушылығы  басталады. Алғашында «ТТ» тапаншасына өзгерістер ендірмекші де болды. Осы жоспарларын Ұлы  Отан соғысы бұзды. Михаил Калашников Қазақстанға екінші дүниежүзілік соғыс басталардан бұрын келген.

 Ол 17 жасында Ресейдің  Алтай өлкесінде қару-жараққа  қатысты полиция тергеуіне ілігеді.  Бақша қазып жүрген досы браунинг тапаншасын тауып алып, оны Калашниковке әкеліп береді. Мұны біліп қойған милиция Михаилды шақырып алып, тергеп, қаруды өткізуін талап етеді. Бірақ ол өзінде қару барын мойындамайды.

      Оны босатқанымен, осы оқиғадан кейін Михаил Калашниковтен күдіктенетіндер көбейеді. Күдіктен құтылудың амалын іздеген ол Алтай өлкесіндегі туған ауылы Курья ауылынан кетуді ұйғарады. Сөйтіп жанындағы жолдасының үлкен ағасы жұмыс істейтін Матай станциясына (қазіргі Алматы облысы – ред.) келеді.

       1937 жылдың күзінен 1938 жылдың тамызына дейін Михаил Калашников Түркістан-Сібір темір жолы бөлімшесінде әуелі есепші, кейін техникалық хатшы болып істейді. 1938 жылдың тамызында әскер қатарына шақырылған Михаил Калашников Киевтегі айрықша әскери округтың танк әскерінде қызмет етеді. Армияда жүргенде өнертапқыштық қабілеті байқалған Михаил Калашников танк моторесурсын есептейтін құрал ойлап тауып, округ қолбасшысы Георгий Жуков оны аты жазылған сағатпен марапаттайды.

       Конструктор Михаил Калашников Ижевск қару зауытының 200 жылдығы мерекесінде жүр. 7 тамыз 2007 жыл. Михаил Калашников әуелі танк командирі, кейін

взвод командирі шенінде  соғысады. Алайда жаумен ұзақ шайқасудың сәті түспей, 1941 жылдың тамыздың 31-і  күні жараланып, контузия алады. Госпитальда  жатқан ол пистолет-пулемет құрастыруды армандайды. Емделіп шыққан соң оған жарты жыл демалыс береді. Үйіне бара жатып, жол-жөнекей Матай станциясына соғады. Ойындағы пистолет-пулеметтің үлгісін әскерге шақырылғанға дейін жұмыс істеген депода құрастырып шықсам деген ой келеді. Бұл жоспарын баяндау үшін бірден темір жол депосы бастығына жолығады.

        Калашников өз мемуарында «Ойымдағы қарудың үлгісін жасау туралы жоспарымды мұқият тыңдады. Сызба-нобайларымды қарап шыққан депо бастығы ең бастысы, алдында отырған адамның қойған мақсатына жетуден таймайтын табандылығы мен жауды жеңу үшін қолынан келгенді аянбауға бекінген жігерін таныған сияқты» деп жазады.

        Ақыры бастық «негізгі жұмыстан тыс уақытта, көбінесе түнде ғана көмектесетін болсын» деген шартпен тәжірибе жасау тобын жасақтауға рұқсат береді.

       М.Т. Калашников  алғашқы  сәтсіздіктерден  мойымай  өз жұмысын жалғастыра берді. Көп қиындықтардан  кейін  1947 жылы автомат жасап шықты оны  «АК-47»  деп атады. Бұл автомат сынақтан сүрінбей өтті. М.Т. Калашниковті 1949 жылы  Мемлекеттік сыйлықпен марапаттады. Екінші дүниежүзілік соғыстың аяғына дейін Орта Азия әскери округінде болған Михаил Калашников қол пулеметі мен өзі оқталатын карабин де құрастырды. Ол Матай станциясы – Алматы – Ташкент – Самарқанд – Мәскеу– сынақ полигоны арасын талай шарлады. Бірақ бәсекелестерінің конструкциясынан оза алмаған Михаил Калашниковтың қол пулеметін де, карабинін де қабылдамады.

       Конструктор Михаил Калашников (оң жақта) және Ресей президенті Владимир Путин. Ижевск, 18 қыркүйек 2013 жыл. Бірақ талай сынақтан өтіп ысылып, білімін

жетілдірген соң АК-47 автоматы 1947 жылы сынақта бәсекелестерін басып озды. Қазақстан мен Өзбекстанда  жасаған кейбір конструкциялары  мен тетіктерін  Калашников өзінің даңқты автоматын құрастыруға пайдаланады.

        1944 жылдың күзінен бастап Михаил Калашников Орта Азиядан тыс жерлерде – Мәскеу түбіндегі полигонда, Ковров, Ижевск қалаларында жұмыс істеді. Қазақстанға да келіп-кетіп жүрді. Бірде Алматыға бір топ оператормен бірге Калашников өзінің шекарашылармен достығы туралы фильм түсіруге келді. Сол кезде оны Қазақстан компартиясы орталық комитетінің бірінші хатшысы Дінмұхамед Қонаев қабылдаған.

       Михаил Калашников Нұрсұлтан Назарбаевтың екінші президенттік мерзімге сайлануына орай жолдаған құттықтау телеграммасында «Өмірімдегі ең маңызды, үлкен конструкторлық өмірге жолдама берген алғашқы тапанша-пулеметті құрастыру оқиғасы Қазақстанмен байланысты. Мұны ешқашан ұмытпаймын» деп жазды.

 Михаил Калашников  құрастырған түрлі үлгідегі автоматтар қазір әлемде ең көп тараған атыс қаруына айналып, оның ондаған миллион данасы шығарылды. Әлемнің 50-ден аса елінің қарулы күштері Калашников автоматын пайдаланады. Автоматтың негізгі қасиеттері - қарапайым конструкциясы мен мықтылығы жоғары бағаланады.

 Кейбір елдер Калашников  автоматын тәуелсіздік белгісі  ретінде өз туы (Мозамбик) мен  елтаңбасында (Мозамбик, Шығыс Тимор)  бейнелейді.

2006 жылы соңғы жүз  жылдағы ең үздік атыс қаруының  америкалық Military Channel телеарнасы құрастырған рейтингінде АК-47 автоматы бірінші орында тұр.

      50-ден астам елдің әскері Калашников автоматын ұстайды. «Адам өлтіретін қаруды құрастырды» деген

АКМ

The АКМ (Орыс: Автома́т Кала́шникова модернизи́рованный, тр. Avtomát Kalášnikova modernizírovannyj, жанды 'Калашниковтың автоматты мылтығы жаңғыртылды') - бұл а 7.62 × 39мм мылтық жобаланған Михаил Калашников. Бұл жалпыға ортақ модернизацияланған нұсқасы АК-47 винтовка 40-жылдары дамыды.

Қызметіне енгізілген Кеңес Армиясы 1959 жылы AKM - бұл барлық атыс қаруларының кең таралған нұсқасы және ол бұрынғы мүше мемлекеттердің көпшілігінде кең қолдануды тапты Варшава шарты және оның Африка және Азиялық одақтастар, сонымен қатар көптеген басқа елдерде кеңінен экспортталады және өндіріледі. Бұл х өндірісі екі уақытта да жүзеге асырылды Тула қару-жарақ зауыты және Ижмаш. Ол кеңестік майдандық қызметте ресми түрде ауыстырылды АК-74 1970 жылдардың соңында, бірақ бүкіл әлемде қолданылады.

АКМ АК-47 ағашын қолдайды қор, бірақ ыңғайлы жеке бөліктері бар жаппай өндіріс. AK-47 сияқты AKM, AKMS, AKML және AKMP сияқты көптеген нұсқалары бар.

АКМ - бұл мылтық бөлмелі 7.62 × 39мм Кеңестік аралық картридж. Бұл таңдамалы өрт, а айналмалы болт, жартылай автоматтарда немесе толық автоматтарда атыс, және минутына 600 айналымнан айналатын циклдік жылдамдыққа ие (RPM). Газбен жұмыс жасайтын әрекет ұзаққа созылатын газды поршеньмен бекітілген жаппай болт тасымалдағышқа ие. Газ камерасы бөшкенің үстінде орналасқан. Болт тасығыш қабылдағыштың бүйірінде қалыптасқан екі рельсте қозғалатын және қозғалмайтын бөліктер арасында айтарлықтай кеңістікпен жүреді.^[16] 1970 жылдардың соңында ауыстырылғанына қарамастан АК-74, АКМ Ресей армиясының кейбір резервтегі және екінші қатардағы бөлімшелерінде және бірнеше шығыс еуропалық елдерде қызмет етеді. GRAU ресми түрде АКМ-ны 6P1 деп атады мылтық.

AKMS нұсқасының өрісі американдықпен салыстырғанда (төменде) тазартылды M16.

AK-47-мен салыстырғанда, AKM мылтықты жаппай өндіріске оңтайландырған егжей-тегжейлі жақсартулар мен жетілдірулермен ерекшеленеді; кейбір бөлшектер мен тораптар жеңілдетілген өндіріс әдістерін қолдану арқылы ойластырылды. AK-47 фрезерленген болат қабылдағыш U-тәрізді болат штампымен ауыстырылды. Осы модификацияның нәтижесінде АКМ салмағы ≈ 1 кг-ға (2,2 фунт) азайды, автоматты өрт кезінде дәлдік жоғарылайды және бірнеше сенімділік мәселелері шешілді. АК-47 хроммен қапталған баррель сақталды, кеңестік қарудың тозуы мен коррозияға қарсы тұратын жалпы ерекшелігі, әсіресе қатал далалық жағдайда және коррозияланған оқ-дәрілерді қолданудың әмбебап Шығыс блогы.

АКМ қабылдағыш тегіс 1,0 мм-ден штампталған (0,04 дюйм) парақ туралы болат, қабылдағыш ауыр болаттан өңделген АК-47-мен салыстырғанда. Артқы труннион және алға оқпан труннионы U-тәрізді қабылдағышқа бекітіледі тойтармалар. Сондай-ақ, ресивердің корпусында құрылымдық беріктікті қосатын қатты құбырлы көлденең қиманың тірегі бар. Қабылдағыш ішінде бұрандалы тасымалдаушының қозғалысына көмектесетін бағыттаушы рельстер орнатылған, ол эжекторды да қамтиды нүктелік дәнекерлеу. Салмақ үнемдеу шарасы ретінде, штампталған қабылдағыш қақпағы металдан гөрі жұқа металдан жасалған АК-47. Беріктігі мен беріктігін сақтау үшін ол бойлық және ендік арматуралық қабырға

Бөшке

АКМ-де а баррелі бар хромдалған 240 мм (9,45 дюймде) немесе 31,5 калибрде ойық және төрт оң жақ ойық бұралу жылдамдығы. Алдыңғы оқпан труннионында бөшке үшін бұрандалы емес розетка және баррельді орнына бекітетін штырь үшін көлденең тесік бар. AKM баррелі алдыңғы труннионға орнатылады және бекітіледі (AK-47-ге қарағанда, интегралды трунниялары бар бір дана қабылдағыш және бұрандалы бөшке бар). Сонымен қатар, оқпандарда көлденең бағыттаушы саңылаулар бар, олар оққағарларды туралап, бекітуге көмектеседі. Автоматты атыс кезінде қарудың дәлдігін арттыру үшін АКМ-ге қиғаш кесінді орнатылды компенсатор бұл ату кезінде кеңейетін жанғыш газдарды жоғары және оңға бағыттауға көмектеседі, бұл оларды азайтады мұрынның көтерілуі автоматты жарылыс кезінде оң қолмен атыс кезінде. Компенсатор баррельдің ұшына сол жақ жіппен бұралған. Барлық АКМ-де көлбеу компенсаторлар жоқ; кейбіреулері АК-47-ден шыққан ескі мұрынды гайкамен жабдықталған. Саңылау жаңғақтары бар АКМ-нің көпшілігі ескі өндіріс модельдері болды. AKM көлбеу компенсаторы жіптерді жауып тұратын қарапайым гайкасы бар АК-47-де де қолданыла алады.

Газ блогы

AKM-дегі газ блогында тазартқыш таяқшаны немесе итарқа ілмегі жоқ, бірақ оның орнына интегралды қондырылған штук таяқшаның бағыттаушы саңылауы бар тіреу Алға ілулі ілгек ілгектің алдыңғы ұстағышының қақпағына ауыстырылды. Сондай-ақ, күзет ұстағышында оқпандардағы оққағардың орналасуын анықтайтын ойықтар бар. АКМ-нің ағаштан жасалған ламинатталған гвардиясында мылтықты мықтап ұстауға көмектесетін бүйір ойықтары бар.

Поршенді цилиндрдегі газ қысымын төмендететін газды босату порттары (АК-47-дегі газ цилиндріне көлденеңінен қатар орналастырылған) газ блогына алға жылжытылып, радиалды орналасуға орналастырылды.

Болт тасымалдағышты құрастыру

AKM болт тасымалдағышында тұтқаға дейін жартылай оң жақта фрезерленген жарықтандыру кесіндісі бар. Тұтқаның профилі де жіңішкеріп кеткен. AKM болтының өзегі салмақты азайтуға көмектесетін тағы бір өлшемде қолданылады. АК-47 дөңгелектелген, флейтадағы оттық штыры да АКМ-да тегіспен ауыстырылды. Барлық бөліктер «ақ түсте» сол жақтың орнына көгілдір түске боялады.^[17][18][19]

Қор

Бөксе, төменгі қорғаныс және жоғарғы жылу қорғағыш бастап жасалған қайың фанера ламинаттар кейінгі үлгідегі жиһаз сияқты АК-47.^[20] Мұндай құрастырылған ормандар әдеттегі бір кесінділерге қарағанда мықты әрі қопсытқышқа төзімді, ұзақ пісуді қажет етпейді және арзан. АКМ-да қолданылатын ағаш діңгек салмақты азайту үшін одан әрі қуысты және ұзын әрі түзу болады. АК-47, ол жылдам және автоматты түрде атыс кезінде кейінгі атуға дәлдікке көмектеседі. Ағаш қоймада сонымен қатар шығарылған тазалау жиынтығы бар, ол бұрандалы құлып қақпағы бар шағын диаметрлі металл түтік. Жиынтықта, әдетте, мата материалының бір бөлігі оралып, тазартқыш ерітіндіге батырылатын тазартқыш құмыра бар. Оның құрамына штырь, зеңбіректі, қаруды тазалағаннан кейін қабылдағышқа қайта салған кезде триггерді, айырғышты және жылдамдықты төмендетуді біріктіруге арналған жинау штыры және оқпан щеткасы кіреді. Жиынтық қораптың ішіне қойманың басылған қаңылтыр қақпағындағы серіппелі қақпан арқылы бекітіледі. Қойма баспалдақ тәрізді артқы труннионға бір жоғарғы тангпен және екі бұрандамен бекітілген. Артқы труннионның өзі штампталған қабылдағышқа төрт тойтарма ұстайды (екі жағында екіден). Жиналмалы модельдерде оның орнына U тәрізді артқы труннион бар, ол бекітетін қолдарды күшейтеді және қабылдағышқа алты тойтармамен бекітіледі (қараңыз) Нұсқалар қосымша ақпарат алу үшін).

Кері серіппелі жиналу

AKM моделі өзгертілген кері серуендеу / серіппелі механизмді қолданады, ол телескоптық кері серіппелі бағыттаушы штанганы қос «U» пішінді сым бағыттаушысына ауыстырады.

Триггер құрастыру

AKM-де модификацияланған триггер жиынтығы бар, ол балғаны босатуды кідіртетін құрылғымен жабдықталған (триггермен және ажыратқышпен бірге бір осьтің штырына орнатылған), әдетте «жылдамдықты төмендетуші» немесе «балғаларды тежегіш» деп атайды (Орыс: замедлитель срабатывания курка). Іс жүзінде оның негізгі мақсаты автоматты түрде өрттің жылдамдығын төмендету емес; бұл болт толығымен бекітіліп тұрған кезде ғана қарудың автоматты түрде атылуын қамтамасыз ететін қауіпсіздік құралы болып табылады, өйткені балғамен болт тасымалдаушының соңғы бірнеше миллиметр алға жылжуы соққыға ұшырайды. Сондай-ақ, құрылғы «триггер соққысын» немесе «триггердің секіруін» және қарудың жылдамдығын азайтады, бұл толық автоматты режимде ату кезінде оқтың дисперсиясын азайтады. Балға да өзгертілді және жылдамдықты төмендеткішті қосатын шығыңқы бөлігімен жабдықталды, ал триггерде бір ғана балғалық босату білігі бар (AK-47 параллель екі қолымен салыстырғанда).^[21][22]

Көрнекті жерлер

АКМ артқы тангенсі темір көрініс 100 м-ден (109 жд) қадамдармен 100-ден 1000 м-ге дейін (109-дан 1094 гд) дейін калибрленген және АК-47-мен салыстырғанда сырғанаудың реттелетін ойығын бекітетін жапырақтың тістері оң жақтан сол жақ шетіне ауыстырылды Алдыңғы көрініс өрісте биіктікке реттелетін тірек болып табылады және «құлақтары» қысқыштың орнына табанның артқы жағымен бұрышталған және оның төменгі бөлігі АК-47-мен салыстырғанда тар болып келеді. Көлденеңінен реттеу арнайы дрейф құралын қажет етеді және оны қару-жарақ дүкені шығарар алдында жасайды немесе қажет болғаннан кейін арматурашы пайда болады. Көру сызығының элементтері шамамен 48,5 құрайдымм (1.9 жылы) осьтің үстінде. «бос диапазон«шайқастың нөлдік параметрі»П«7,62 × 39 мм артқы тангенстің көру элементі 300 м (328 жд) нөлге сәйкес келеді.

«Жоғары Медициналық колледжі»

Емдеу ісі 21-15

РЕФЕРАТ

Калашников автоматы (АКМ)

Орындаған: Есіркеп Арай Қайратқызы

Тексерген: Жұмаділов Нұрболат Тазабекұлы

Алматы қаласы

2021 жыл