Ашық сабақ.Сөз таптарын қайталау.Көрісу күні

Бекітемін: Күні: 14.03.17

Сабақтың тақырыбы : Көрісу күні . Сөз таптарын қайталау «Қазақ тілінің білгірі»атты сайыс-сабақ.
Сабақтың мақсаты: Білімділігі: сөз таптары бойынша алған білімдерін тиянақтау, сөз таптарын сөйлем ішінен тауып, оған сұрақ қоя білуге үйрету. 
Дамытушылығы: оқушының сауатты жазуын, сөйлеу мәдениетін, тілін дамыту.Өздігінен қорытынды шығара білуге үйрету. 
Тәрбиелігі: Отанына деген сүйіспеншілік, мақтаныш, ұлтжандық сезімін тәрбиелеу 
Сабақтың түрі: Іскерлік-ойын,сайыс сабағы. 
Сабақтың әдісі: Топтау, ой қозғау, сын тұрғысынан ойлау, семантикалық карта, « Бес жолды өлең» стратегиясы. 
Сабақтың көрнекілігі: Жалаушалар, слайдтар,сандықша,үлестірме  кестелер, бағалау парақтары. 
Техникалық жабдықтар: Компьютер, интерактивті тақта. 
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі. Бүгінгі сабағымыз көрісу күніне арналған.

Кіріспе: 14 наурыз - Көрісу мейрамы. Көрісу күнінде халық қыстан аман-есен шыққанына қуанып, бір-бірімен қол алысады. Таң сібірлеп атысымен, көрісу мерекесін асыға күтіп отырған әрбір отбасы алдын ала дайындалып қойған дастарханын жаяды. Міндетті түрде бауырсақ пісіріп, дастарханға тәтті-пәттісімен қосып үйіп қояды. Отбасының кішілері үлкендеріне қос қолын беріп, көрісіп шығады. Бір–біріне «Бір жасыңмен!» дейді. Ол «Бір жасқа есеюіңмен! Осы жылға аман-есен жетуіңмен!» дегенді білдіреді. Содан кейін әр отбасы көршілерімен көріседі. Жасы кіші отбасы мүшелері жасы үлкен жанұяларға кіріп, көрісіп шығады. Міндетті түрде әр адам үш үйдің есігін ашу керек, яғни түске дейін үш үйге кіріп, көрісіп үлгеруі керек. Кішкентай балаларға аналары шағын пакет ұстатып қояды. Бала қай үйге көрісуге кірсе, сол үйдің дастарханынан ауыз тиіп, бауырсақ, тәттілерден пакетіне салып алады. Қазақ қашанда дастарханын айрықша қастерлеген. Бұл жоралғы жыл бойы балаларымыз тоқ жүрсін, дастарханымыз аралас болсын, қарым-қатынасымызға сызат түспесін деген ниеттен туған.

Балалар , ортаға шығып бір-бірімізге төс тигіздіріп , тілек айтайық.

Психологиялық икем: Ор таға шығайық. Қолымызды бірге қойып, ұранымызды айтайық.

Білім деген биік шың
Бақытқа сені жеткізер
Білім деген ақылшың
Қиындықтан өткізер

1.Қызығушылығын ояту. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Қазақ тілінің білгірі» сайыс-сабақ. Сабаққа әзірленіп келген шығармыз.Ең бірінші біз өзіміздің қазақ тілін қалай меңгердік , сол бағытты өз-өзімізге ат қойып, маңдайымызға жазып қояйық.Сол атқа саймыз ба?Оны сабаққа қатысқан кезде дәлелдейміз. «Майталманымын», «Жүйрігімін» ,«Білгірімін» ,«Тапқырымын» т.б. Сайыс ережесімен таныстыру. Cайыс 4 кезеңнен тұрады.
1. Сұрақ-жауап. «Тіліңмен жүгірме, Біліміңмен жүгір!»
2. «Астан ауыз ти»
3. «Ойлан ,тап»

4.Ойнайық та, ойлайық!

5. «Білімдіге дүние жарық, Білімсіздің күні кәріп!

2.Мағынаны тану

Кіріспе әңгіме. 
- Балалар, осы 3-тоқсанда біз нені өттік? 
- Қазақ тілінде қанша сөз табы бар?

Қазақ тілінде қанша сөз табы бар?

4.Ойнайық та, ойлайық!

5. «Білімдіге дүние жарық, Білімсіздің күні кәріп!

- Дұрыс айтасыздар. Сол сөз таптары бойынша сұраққа жауап береміз.

1-кезең. Сұрақ-жауап. «Тіліңмен жүгірме, Біліміңмен жүгір!» деп аталады. Бір-бірімізге көрісіа, сұрақ қоямыз, оған жауап береміз.

1. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

2. Зат есім дегеніміз не?

3. Зат есімнің сұрақтары қандай?

4. Зат есімнің тұлғасына қарай түрлерін ата?

5. Зат есім құрамына қарай түрлерін ата?

6. Зат есімнің мағыналық түрлерін ата?

7. Сын есім дегеніміз не?

8. Сын есімнің сұрақтары қандай?

9. Сын есімнің тұлғасына қарай түрлерін ата?

10. Сын есім құрамына қарай түрлерін ата?

11. Сын есімнің мағыналық түрлерін ата?

12. Сан есім дегеніміз не?

13. Сан есімнің сұрақтары қандай?

14. Сан есімнің тұлғасына қарай түрлерін ата?

15. Сан есім құрамына қарай түрлерін ата?

16. Сан есімнің мағыналық түрлерін ата?

17. Етістік дегеніміз не?

18. Етістіктің сұрақтарын аты?

19. Етістіктің тұлғасына қарай түрлерін ата?

20. Етістіктің құрамына қарай түрлерін ата?

21. Етістіктің мағыналық түрлерін ата?

22. Етіс және етістің түрлерін ата?

23. Үстеу дегеніміз не?

24. Сұрақтарын ата?

25. Устеудің тұлғасына қарай түрлерін ата?

26. Үстеудің құрамына қарай түрлерін ата?

27. Үстеудің мағыналық түрлерін ата?

28. Есімдік дегеніміз не?

29. Есімдіктің тұлғасына қарай түрлерін ата?

30. Есімдіктің құрамына қарай түрлерін ата?

31. Есімдіктің мағыналық түрлерін ата?

32. Еліктеу сөз дегеніміз не?

33. Еліктеу сөздің тұлғасына қарай түрлерін ата?

34. Еліктеу сөздің құрамына қарай түрлерін ата?

35. Еліктеу сөздің мағыналық түрлерін ата?

ІІ -кезең «Астан ауыз ти»  деп аталады. Қалаған тәттіңді алуға болады.Әр тәттіде сөз бар, ауызша қай сөз табы екенін талдап шығасыздар.
Асан, ойнады, үлкен,Астана, мен, Құтжол,қыздар, көк, жеті, Қуаныш, биік, Қазақстан,өседі, елу, тоқсан,үстел, жазды, маң-маң, он алты, жүгірді, балапан, әсем, мұғалім,Көкшетау, саңқ,әдейі, жорта

ІІІ кезең. «Ойлан, тап» деп аталады.Сын есімдерді байланысып тұрған зат есіммен бірге теріп жаз.Сын есімге сұрақ қой.

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

Жауабы:Бөтен үй, жаңа бәтеңке, ұсқынсыз аяқкиімдер, салпы ауыз етік, құныс бәтеңке.

IҮ кезең. Ойнайық та, ойлайық! Балалар , ортаға күші көп оқушыны шығарайық.Арқан тартыстан көрініс көрсетеміз.Егер оқушы жеңілсе, оған жеңген оқушы сұрақ қояды.
Ү кезең. «Білімдіге дүние жарық, Білімсіздің күні кәріп! Оқушылар сөйлемге морфологиялық талдау жасайды.Жұмбақтың шешуіне фонетикалық талдау жасайды.

1. Жүз мүйізі бар,

Үстінде киізі бар. (Қазақ үй )

2. Қос құлақгы, жүз тісті,

Жүзінен бір-ақ із түсті. (Ара )

3. Бір санға өсірді,
Өзі қалып орнында,

Бізді алға көшірді. (Сынып .)

4. Сақталады алты ай жаз,
Сандығымда сары аяз. (Тоңазытқыш )

5. Қалқиып екі құлағы,

Елеңдеп корқып тұрады. (Қоян )

6. Екі аяқпен кезек-кезек тебеді,
Ол тынымсыз домалап,

Зыр жүгіре береді. (Доп ).

7. Ағайынды бес туыс,

Жамылатын тоны бар.

Бесеуінде бір қуыс,

Сырттан кірер жолы бар. (Қолғап .)

8. Кіп-кішкентай екі көзі, қалай көреді өзі?
Қолы екен ұзын мұрны,
Сол мұрнымен тамақ тауып жүреді. (Піл .)

9. Бір қораға қамалғандар,
Жаны үшін жаралғандар.(Сіріңке )

10.Болса да көкте мекені,

Кездеспейді екеуі. (Ай, күн )

11.Тарпаң-тарпаң тарбиған,
Түрі жаман жарбиған.(тасбақа) 12.Аяғы біреу,қолы жоқ,
Шиыр-шиыр жолы көп. (қаламсап)

13.Отқа құйсаң елпілдеп,
Быж-быж етіп тұншығар.
Тақиясы селкілдеп,
Танауынан бу шығар. (Шәйнек)
14. Тырылдап көкте инелік,
Инелік емес, үй делік. (вертолет)

Қорытынды
Ойын толқын жатқандай асып, тасып,
Біреу мығым, біреулер шалыс басып.
Бұл ойыннан өтеді ғұлама ойлар.
Жеңсең де, жеңілсең де қалма жасып дей отырып бүгінгі сайысымыз аяқталды. 

Сабағымыздың соңында «Қазақ тілінің білгірі» кім болды екен? Бағалауға көшейік.

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар					ұпай саны	бағасы
	1.сұрақ-жауап	2. «Астан ауыз ти»	3. «Ойлан ,тап»	4. 4.Ойнайық та, ойлайық!	5 Білімдіге дүние жарық,

Бағалау шкаласы: 12-15 балл-5 8-11 балл-4 4-7 балл-3 1-3 балл-2

1.Сұрақ –жауап: 8-10сұрақ -3балл 5-7 сұрақ-2балл 1-4сұрақ-1балл 2.Астан ауыз ти -толық орындаса -3балл, Жартылай орындаса -2балл , азғантай орындаса-1балл

3. «Ойлан тап» толық орындаса -3балл , Жартылай орындаса -2балл, Азғантай орындаса-1балл

4. Ойнайық та, ойлайық! Жеңсе -3балл , жеңілсе-2балл,

5. «Білімдіге дүние жарық, Білімсіздің күні кәріп! /талдау/ Толық орындаса -3балл, Жартылай орындаса -2балл , Азғантай орындаса-1балл

1. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

2. Зат есім дегеніміз не?

3. Зат есімнің сұрақтары қандай?

4. Зат есімнің тұлғасына қарай түрлерін ата?

5. Зат есім құрамына қарай түрлерін ата?

6. Зат есімнің мағыналық түрлерін ата?

7. Сын есім дегеніміз не?

8. Сын есімнің сұрақтары қандай?

9. Сын есімнің тұлғасына қарай түрлерін ата?

10. Сын есім құрамына қарай түрлерін ата?

11. Сын есімнің мағыналық түрлерін ата?

12. Сан есім дегеніміз не?

13. Сан есімнің сұрақтары қандай?

14. Сан есімнің тұлғасына қарай түрлерін ата?

15. Сан есім құрамына қарай түрлерін ата?

16. Сан есімнің мағыналық түрлерін ата?

17. Етістік дегеніміз не?

18. Етістіктің сұрақтарын аты?

19. Етістіктің тұлғасына қарай түрлерін ата?

20. Етістіктің құрамына қарай түрлерін ата?

21. Етістіктің мағыналық түрлерін ата?

22. Етіс және етістің түрлерін ата?

23. Үстеу дегеніміз не?

24. Сұрақтарын ата?

25. Устеудің тұлғасына қарай түрлерін ата?

26. Үстеудің құрамына қарай түрлерін ата?

27. Үстеудің мағыналық түрлерін ата?

28. Есімдік дегеніміз не?

29. Есімдіктің тұлғасына қарай түрлерін ата?

30. Есімдіктің құрамына қарай түрлерін ата?

31. Есімдіктің мағыналық түрлерін ата?

32. Еліктеу сөз дегеніміз не?

33. Еліктеу сөздің тұлғасына қарай түрлерін ата?

34. Еліктеу сөздің құрамына қарай түрлерін ата?

36.Еліктеу сөздің мағыналық түрлерін ата?

Асан ойнады үлкен Астана мен

Құтжол қыздар көк жеті Қуаныш

биік Қазақстан өседі елу тоқсан

үстел жазды маң-маң он алты

жүгірді балапан әсем мұғалім

Көкшетау саңқ әдейі жорта

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

«Сақау бәтеңке» ертегісі.

Бөтен үйдің босағасына жеткен су жаңа бәтеңке жан-жағына тосырқай қарады. Ұсқынсыз аяқкиімдер табалдырықтан төр үйге қарай шашылып жатыр. Табаны сөгіліп кеткен салпы ауыз етік жаңа бәтеңкеге таңғалды.

1. Жүз мүйізі бар,

Үстінде киізі бар. ( )

2. Қос құлақгы, жүз тісті,

Жүзінен бір-ақ із түсті. ( )

3. Бір санға өсірді,
Өзі қалып орнында,

Бізді алға көшірді. ( .)

4. Сақталады алты ай жаз,
Сандығымда сары аяз. ( )

5. Қалқиып екі құлағы,

Елеңдеп корқып тұрады. ( )

6. Екі аяқпен кезек-кезек тебеді,
Ол тынымсыз домалап,

Зыр жүгіре береді. ( ).

7. Ағайынды бес туыс,

Жамылатын тоны бар.

Бесеуінде бір қуыс,

Сырттан кірер жолы бар. ( .)

8. Кіп-кішкентай екі көзі, қалай көреді өзі?
Қолы екен ұзын мұрны,
Сол мұрнымен тамақ тауып жүреді. ( .)

9. Бір қораға қамалғандар,
Жаны үшін жаралғандар.( )

10.Болса да көкте мекені,

Кездеспейді екеуі. ( )

11.Тарпаң-тарпаң тарбиған,
Түрі жаман жарбиған.( )

12.Аяғы біреу,қолы жоқ,
Шиыр-шиыр жолы көп. ( )

13.Отқа құйсаң елпілдеп,
Быж-быж етіп тұншығар.
Тақиясы селкілдеп,
Танауынан бу шығар. ( )

14. Тырылдап көкте инелік,
Инелік емес, үй делік. ( )

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар					ұпай саны	бағасы
	1.сұрақ-жауап	2. «Астан ауыз ти»	3. «Ойлан ,тап»	4. 4.Ойнайық та, ойлайық!	5 Білімдіге дүние жарық,

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар					ұпай саны	бағасы
	1.сұрақ-жауап	2. «Астан ауыз ти»	3. «Ойлан ,тап»	4. 4.Ойнайық та, ойлайық!	5 Білімдіге дүние жарық,

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар					ұпай саны	бағасы
	1.сұрақ-жауап	2. «Астан ауыз ти»	3. «Ойлан ,тап»	4. 4.Ойнайық та, ойлайық!	5 Білімдіге дүние жарық,

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар					ұпай саны	бағасы
	1.сұрақ-жауап	2. «Астан ауыз ти»	3. «Ойлан ,тап»	4. 4.Ойнайық та, ойлайық!	5 Білімдіге дүние жарық,

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар				ұпай саны(баллы)	бағасы
	1	2	3	4

Бағалау шкаласы: 10-12балл-5 7-9 балл-4 4-6 балл-3 1-3 балл-2

1.Сұрақ –жауап: 8-10сұрақ -3балл 5-7 сұрақ-2балл 1-4сұрақ-1балл 2.Сиқырлы сандықша-толық орындаса -3балл, Жартылай орындаса -2балл , Азғантай орындаса-1балл

3. «Ойлан тап» толық орындаса -3балл , Жартылай орындаса -2балл, Азғантай орындаса-1балл

4. «Білімдіге дүние жарық, Білімсіздің күні кәріп! /талдау/ Толық орындаса -3балл, Жартылай орындаса -2балл , Азғантай орындаса-1балл

Бағалау.Өзін-өзі бағалау.

Оқушының аты-жөні (Ф.И.О)	тапсырмалар				ұпай саны(баллы)	бағасы
	1	2	3	4

Бағалау шкаласы: 10-12балл-5 7-9 балл-4 4-6 балл-3 1-3 балл-2

1.Сұрақ –жауап: 8-10сұрақ -3балл 5-7 сұрақ-2балл 1-4сұрақ-1балл 2.Сиқырлы сандықша-толық орындаса -3балл, Жартылай орындаса -2балл , Азғантай орындаса-1балл

3. «Ойлан тап» толық орындаса -3балл , Жартылай орындаса -2балл, Азғантай орындаса-1балл

4. «Білімдіге дүние жарық, Білімсіздің күні кәріп! /талдау/ Толық орындаса -3балл, Жартылай орындаса -2балл , Азғантай орындаса-1балл