Қазақстан Республикасының оқу – ағарту министірлігі Абай облысы Білім басқармасының

«Көлік колледжі» комуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорыны
(Білім беру ұйымының аты)

Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары үшін мұғалімге арналған

сабақ жоспары № 72

Автомобильді басып озу кезінде басқару

(сабақтың тақырыбы)

КМ 21. Қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету

«Қозғалыс қауіпсіздігінің ережелері»

(пәннің/модульдің атауы)

«31» наурыз 2023 года

      1. Негізгі ақпарат

      Курс, топ: IV курс 42 ЭАк

      Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың мақсаты:

- Білімділік: Автомобильді басып озу кезінде басқару ережесі мен қауіпсіздігін білу.

- Дамытушылық: Пән бойынша қызығушылықтарын арттыру және ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту, масалдар келтіру арқылы пән аралық байланыс арқылы қызығушылық арттыру.

- Тәрбиелік: Оқылатын пәнге деген қызығушылықты, мамандыққа және пәнге деген сүйіспеншілікті, ұжымда жұмыс істеу тәуелсіздігін арттыру..-3 стр. 1я-1ть скручивание шатунаояние верхней и нижней головки шатуна.

Сабақтың жабдықталуы: мм-проектор, жүріп үйрену симуляторы.

Пән аралық байланыс: Құқық негіздері, жылжымалы құрам, жүк тасымалдау, жолаушы тасымалдау

Қолданылатын технология: Ақпараттық-коммуникациялық технологиясын қолдану

Сабақтың құрылысы:

№		Сағат
I.	Ұйымдастыру бөлімі:	1 мин
II	Үй жұмысын тексеру	15 мин
III.	Жаңа тақырыпты түсіндіру	40 мин
IV	Өздік жұмыс	15 мин
V	Жаңа тақырыпқа бекіту сұрақтары	15 мин
VI	Үйге тапсырма беру	1 мин
VIІ	Сабақтың қорытындысы	3 мин

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру бөлімі: Студенттермен амандасу, түгендеу және олардың сырт пішініне көңіл аудару, аудиторияның тазалығын тексеріп, оқу-құрал жабдықтарын, көрнекті құралдарды дайындау.

2. Үй жұмысын тексеру сұрақтары:

Сабақтың барысын түсіндіру; студенттер әр кезеңнен жинаған баллдар бойынша сабақ соңында баға қойылады

Перфо карта бойынша тест сұрақтарына жауап беру.

Үй жұмысын тексеру. Жалпылай сұрақ қою арқылы тексеру, староста жалпы алған баллдарды жинап мұғалімге ұсынады.

3. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

АВТОКӨЛІКТІ БАСЫП ОЗУ КЕЗІНДЕ БАСҚАРУ

Қауіпсіз басып озуға ережелердің талаптарын дәл орындау, көлікті басқару, жағдайды бағалау және оның дамуын болжау дағдыларына негізделген жүргізушінің маневрін дәл есептеу арқылы кепілдік беруге болады. Басып озу кезіндегі қателіктер көбінесе ауыр зардаптармен бірге жүретін төтенше жағдайларға әкеледі. Басып озу ниеті жүргізушінің алдында көлік баяу қозғалады деп ойлаған кезде пайда болады.

Бұл жағдайда жүргізуші ең алдымен басып озудың орындылығына көз жеткізуі керек. Егер алда келе жатқан көлік құралы төмен жылдамдықпен қозғалса және жолда орнатылған режим мен қозғалыс қарқындылығы жоғары жылдамдықпен жүруге мүмкіндік берсе, басып озу орынды. Алайда жүргізушілер басып озуды қажетсіз жасайды және олардың артықшылығын растау үшін ғана тәуекелге барады. Мәселен көлік ағынының тығыздығы жоғары болған кезде, сондай-ақ жолдың жағдайы басып озғаннан кейін жоғары жылдамдықпен жүруге мүмкіндік бермеген кезде басып озу мүлдем ақталмайды. Егер одан кейін, бағдаршамның алдында мәжбүрлі аялдама болатыны белгілі болса, басып озу да ақталмайды.

Егер басып озатын көлік құралының жылдамдығы сағатына 70 км болса, ал басып озатын көлік құралы сағатына 90 км-ге болса және келе жатқан көлік құралы жылдамдық режимін бұзбай 90 км/сағ қозғалса, жолақта 300-400 м қашықтықта кедергі болмауы керек.

Басып озуды жолдың бүкіл учаскесі жақсы көрінген жағдайда ғана жасауға болады. Бұл аймақта жолдың жабық бұрылыстары, қиылыстары немесе жол бойында ешқандай кедергілер болмауы керек.

Егер алда келе жатқан көліктің өлшемдері үлкен болса және оған дейінгі қашықтық шектеулі болса, жолдың көрінісі толық болмайды. Сондықтан жолды бақылауды алыстан бастау керек немесе мүмкін болса, көлікті сәл солға, орталық сызыққа жақындату керек. Алда орналасқан жолды зерттей отырып, қарсы келе жатқан көліктердің болуын анықтау керек.

Егер келе жатқан көлікке дейінгі қашықтық басып озу үшін қажетті жолдан 2-3 есе алыс болса, қауіпсіз басып озуға болады. Автомобиль оң жақ жолаққа оралған кезде, қарсы келе жатқан көлікке дейінгі қашықтық елді мекендерде кемінде 40 м және елді мекеннен тыс жерде 60 м болуы керек.

Басып озу жолы басып озатын және басып озатын көліктердің жылдамдық айырмашылығына байланысты. Ең аз уақыт пен басып озу жолы 10-15 км / сағ жылдамдық айырмашылығымен алынады, елді мекендерден тыс жерлерде және 15-25 км/сағ.

Басып озу туралы шешім қабылдағаннан кейін жүргізуші сол жақ бұрылыс сигналын қосады және қажет болған жағдайда жылдамдықты арттырады. Әдетте, басып озу тікелей берілісте жүзеге асырылады. Қозғалыс режимі қозғалтқыштың қуат резерві қалатындай болуы керек, қажет болған жағдайда жылдамдықты арттыруға мүмкіндік береді. 25-30 метрге басып озатын көлікке жақындаған жүргізуші қарсы қозғалыс жолағына шығады. Бұл жағдайда жүргізуші оң жақ жолаққа оралғанға дейін бүкіл маневр кезінде жылдамдықты қатты арттырады. Құмды немесе басқа жолда қозғалысқа үлкен қарсылық, сондай-ақ өрге көтерілу кезінде басып озу төмен берілісте орындалуы керек. Балшықпен немесе дымқыл қармен жабылған шикі жолда сіз жұмыс істеп тұрған әйнек тазалағышпен басып озуыңыз керек.

Басып озуға тиым салынады;

      1) реттелетін жол қиылыстарында қарсы жүру жолағына шыға отырып;

      2) реттелмейтін жол қиылыстарында бағытын өзгертетін басты жолмен (рұқсат етілген оң жағынан басып озуды қоспағанда) және басты болып табылмайтын жолмен (шеңберлі жүрісті жол қиылыстарындағы басып озуды, қапталында тіркемесі жоқ екі дөңгелекті көлік құралдарын басып озуды және рұқсат етілген оң жағынан басып озуды қоспағанда) жүру кезінде;

      3) жаяу жүргіншілер өткелдерінде жаяу жүргіншілер болған кезде;

      4) теміржол өтпелерінде және олардың алдында бір жүз метрден жақын жерде;

      5) басып озып немесе айналып өтіп келе жатқан көлік құралын;

      6) өрге көтерілу соңында және көрінуі шектеулі және (немесе) 3.20 және 3.22 белгілерімен белгіленген басқа жол учаскелерінде қарсы жүру жолағына шыға отырып, басып озуға тыйым салынады.

      6. Жай жүретін немесе ірі көлемді көлік құралының жүргізушісі елді мекеннен тыс жерлерде осы көлік құралын басып озу қиындаған жағдайда мүмкіндігінше оңға ығыса жүреді, ал қажет болған жағдайда артта жиналып қалған көлік құралдарын өткізіп жіберу үшін тоқтайды.

      7. Егер қарсы келіп жол айрысуы қиындатылған және жол айырысудың басымдылығы 2.6 және 2.7 белгілерімен айқындалмаған болса, онда кедергі бар жақтағы жүргізуші жол береді. 1.13 және 1.14 белгілерімен белгіленген еңісте кедергі болған жағдайда, төмен жүріп келе жатқан көлік құралының жүргізушісі жол береді.

4. Өздік жұмыс:

1. Cтуденттер жүріп үйрену симуляторымен басып озу ережесін қолдана отырып жүріп үйренеді. Бақылаушы студенттер қателіктерін байқап дәптерлеріне жазып, жіберген қателіктерді талқылайды.

5. Жаңа тақырыпқа бекіту сұрақтары:

1. Басып озу ережелері?

2. Басып озу кезіндегі қателіктер?

3. Көлік ағынының тығыздығы жоғары болған кезде басып озу?

4. Елді мекенде басып озу ережесі?

5. Елді мекеннен тыс жерлерде басып озу ережесі?

6. Темір жол өткелдерінде басып озу ережесі?

7. Басып озған соң қанша метрден соң оң жақ жолаққа оралу қажет?

8. Әр түрлі жолдарда басып озу ережесі?

9. Өрге қарай шығып бара жатқанда басып озу ережесі?

10. Құмды немесе тайғақ кезде басып озу ережесі?

11. Жол жабынына байланысты басып озу ережесі?

6. Үйге тапсырма беру:

2 әдебиет 282-286 бет суретке қарап тапсырманы орындап конспект жазу

7. Сабақтың қорытындысы:

Сабаққа белсенділік танытқан студенттерді атап өту, баға қою, қорытындылау

Қолданылған әдебиет.

1. Қазақстан Республикасының Жол Қозғалыс Ережелері, Республикалық ресми құжат, Алматы 2017ж

2. ЖҚЕ және автомобильді қауыпсыз басқару жолдары, Иларионов В.А, М «Транспорт» 2021ж

3. Жол қозғалыстарын реттейтін техниқалық жабдықтар, Баклайкин Г.П, М «Транспорт» 1989ж

Қосымша.

"Жол жүрісі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы

https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1400001196

Дайындаған мұғалімдер _______________Алченбаев Ертай Хабдулович

Қазақстан Республикасының оқу – ағарту министірлігі Абай облысы Білім басқармасының

«Көлік колледжі» комуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорыны
(Білім беру ұйымының аты)

АШЫҚ САБАҚҚА ШАҚЫРУ – КАРТОЧКАСЫ

КМ 21. Қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету

«Қозғалыс қауіпсіздігінің ережелері»

(пәннің/модульдің атауы)

Пән: «Қозғалыс қауіпсіздігінің ережелері»

Топ: 42 ЭАк

Өткізілу уақыты: 31. 03. 2023 сағат 10:05

Сабақтың тақырыбы: Автомобильді басып озу кезінде басқару

Оқытушы: Алченбаев Е.Х.

Сабақтың мақсаты:

- Білімділік: Автомобильді басып озу кезінде басқару ережесі мен қауіпсіздігін білу.

- Дамытушылық: Пән бойынша қызығушылықтарын арттыру және ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту, мысалдар келтіру арқылы, пән аралық байланыс арқылы қызығушылық арттыру.

- Тәрбиелік: Оқылатын пәнге деген қызығушылықты, мамандыққа және пәнге деген сүйіспеншілікті, ұжымда жұмыс істеу тәуелсіздігін арттыру..-3 стр. 1я-1ть скручивание шатунаояние верхней и нижней головки шатуна.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.-3 стр. 1я-1ть скручивание шатунаояние верхней и нижней головки шатуна.

Сабақтың жабдықталуы: мм-проектор,

Пән аралық байланыс: Құқық негіздері

Қолданылатын технология: Ақпараттық-коммуникациялық технологиясын қолдану

Көрнекіліктер: Презентация, жүріп үйрену симуляторы.

Автомобильді-механикалық пәндер

цикл комиссиясының төрағасы Исаев Ж.Ә.

Қазақстан Республикасының оқу – ағарту министірлігі Абай облысы Білім басқармасының

«Көлік колледжі» комуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорыны
(Білім беру ұйымының аты)

«Келісілді» «Бекітілген»

Колледж әдіскері директордың оқу жұмысы

___________Куандыкова А.Б бойынша орынбасары

«__»____________2023ж _________Молдагалиева М.Т

«__»_______________2023ж

Ашық сабақ

Открытый урок

Пән атауы: «Қозғалыс қауіпсіздігінің ережелері»

Тақырып: Автомобильді басып озу кезінде басқару

Дайындаған: Алченбаев Е.Х

Автомобильді-механикалық пәндерінің циклды

комиссиясы отырысында қарастырылды.

хаттама №____

«____»____________ 2023жыл

Циклдық комиссия төрағасы:

Исаев Ж.Ә______________

Семей қаласы 2023 жыл