2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

авторлық бағдарлама "Орфографиялық сауаттылық"

Материал туралы қысқаша түсінік

Бастауыш сынып мұғалімдеріне қазақ тілі пәні бойынша орфографиялық сауаттылығын арттыру үшін көмекші құрал ретіінде пайдалануға болады.

Ажикенова Лаззат Жамбуловна

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

22 Желтоқсан 2017

1407

5 рет жүктелген

Бастауыш сынып Авторлық бағдарлама 4 сынып

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

770 тг 578 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Екібастұз қаласы әкімдігінің білім бөлімінің№ 33 жалпы орта білім беретін мектебі КММ

«Орфографиялық сауаттылық» курсыныңбағдарламасыжалпы орта білім беретін мектептің 4- сыныбына арналған

2017 ж

Құрастырған: бастауыш сынып мұғаліміАжикенова Лаззат Жамбуловна

Түсінік хат Тіл қашанда ұлт мәдениетінің, өнер-білімнің ұлы қаруы, алтын тұғыры саналатындықтан, қазақ тілі мен әдебиетінің келешек көкжиектері білім беру ұйымдарының қазіргі таңдағы оқытылу жайынан бастау алады. Осы тұрғыдан алғанда курс оқушының талабын ұштап, шығармашылық, тұлғалық шарықтауына мүмкіндік береді, интелектуалдық деңгейін биіктетеді. Қазақ тілінен жүргізілетін практикалық жұмыстарға қойылатын талап ерекше. Сабақта әр оқушының белгілі тақырыптардан өзінше жұмыс жасауына мән беріледі. Бұл оқушының қабілетін дамытады, белгілі тақырыптардан терең теориялық білім алып, оны іс жүзінде қолдануға дағдыландырады. Сонымен қатар оқушының білімді шала түсінген тұстарын практика жүзінде нақтылауда атқаратын қызметі зор.

Жалпы білім беретін мектептердің бастауыш 4 - сыныбына арналған «Орфографиялық сауаттылық» бағдарламасы. Бағдарлама мемлекеттік білім стандартының негізіне сүйене отырып жасалған.Оқу жоспарында көрсеткендей бастауыш буында «Қазақ тілі» курсын оқытуға бөлінген уақыты ( 4 – сыныпта, аптасына 1 сағат, жылына 34 сағат) ескере отырып, дайындалған бағдарлама. Оқу материалдардың мазмұны маусымдық – тақырыптық принципке құралған. Бастауыш сынып қазақ тілі пәні бүгінгі талапқа сай «Қазақ тілі» курстарына қосымша білім беруге бағытталған.Бағдарлама бастауыш сынып оқушылардың алғашқы тілдік білім негіздерімен қаруландырып, тіл арқылы қарым-қатынас жасау қызметінің барлық түрін меңгертетін жəне олардың ақыл-ойын дамытады. Оқушылардың дұрыс, түсініп және мәнерлеп оқу, жазу дағдыларын қалыптастырады; тілдік қарапайым түсінік, орфографиялық, пунктуациялық біліктерін қалыптастыру; алғашқы тілдік фактілерді танымдық нысан ретінде меңгертеді, оларды талдау, салыстыру, топтау және жинақтау дағдыларын қалыптастырады;тілдік материалдар негізінде теориялық білім беру арқылы оқушылардың теориялық ойлауы мен тілін дамытады;оқушылардың сауатты, көркем жазу дағдыларын жетілдіреді;ой - өрісін кеңейту, шығармашылығын, қиялдау қабілетін дамыту, оқытудың өмірмен байланысын нығайту мақсатындағы қосалқы әдістемелік тәсіл ретінде ұсынады.

3Бағдарламаның мақсаты: Оқушылардың материалды жүйелі түрде меңгеруіне жағдай жасау, қазақ тілі ғылымының теориялық негіздерін меңгерту,қазақ тілінен білімін кеңейту және тереңдету.Орфоэпиялық және орфографиялық, пунктуациялық білімдерін қалыптастыру, тілді үйрену қабілетін дамыту. Сатылай кешенді талдауының ғылыми мазмұны мен жүйесін,оның сөздік құрамы мен грамматикалық құрлысын сөйлеу тілінің байлығын және әдеби тіл нормасын үйретіп, дұрыс сөйлеу, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру, жеке тұлғаның қалыптасуы мен дамуына мүмкіндік жасау.Қарым-қатынастық біліктілігі дамыған, ұлттық санасы оянған дара тұлға қалыптастыруға мүмкіндік туғызу. Бағдарламаның міндеті:

оқушының өзіндік іс-əрекеті арқылы оның белсенді, креативтік, сыни ойлауын жетілдіру.

тіл дыбыстары, сөз таптары мен қосымшалар туралы теориялық білімдерін жүйелеу;

теориялық білімдерін ауызша, жазбаша сөйлеу тілдерінде орынды қолдануға төселдіру;

оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту;

оқу материалдары арқылы ана тілін жетік меңгерген ұлтжанды тұлға қалыптастыру;

баланың тұлға ретінде қалыптасуына, оқушының ақыл-ойын дамытуға, интеллектуалдық белсенділігін қалыптастыруға мүмкіндік туғызу;

оқушының өмір сүруіне және мектептің келесі деңгейінде оқуын жалғастыруы үшін қажетті білім, білік және дағдыларды қалыптастыру.

Күтілетін нәтиже:

оқушылар жылдам, әрі жүйелі талдау дағдысына қалыптасады;

грамматикалық тапсырмалардың мағынасына қарай дұрыс,әрі қатесіз орындауға үйренеді;

оқушылардың сатылай кешенді талдау түрлерін талдауын өздері мұғалімнің көменгінсіз еркін талдай алатын болады;

өздерді сауатты, әрі әдемі жазуға дағдыланады;

оқушының бойында адами құндылықтар қайырымдылық, сүйіспеншілік, елжандылық, имандылық қасиеттері дамиды.

4Оқушының дайындығының міндетті (минимум)деңгейіне қойылатын талаптар

1) Дыбыс және дыбыс түрлері2) тасымал3) сөйлемнің бірыңғай мүшелерін, олардың тыныс белгілерін;4) сөз тіркесін;5) буын жəне дыбыс үндестігін;6) сөз мағыналарын, олардың бір-бірінен айырмашылығын;7) күрделі сөздерді жəне оның түрлерін (біріккен сөз , қос сөз);8) жай сөйлем мен құрмалас сөйлемнің бір-бірінен өзгешелігін, құрмалас сөйлемнің тыныс белгісін;9) сөз таптарын жəне түрлену жүйесін.10) мəтіндегі тірек сөздерді табуды жəне олармен мəтін құрауды;11) сөз таптарын ажырату, талдау жəне оларды топтастыру, өзара салыстыруды;12) жіктеу есімдіктерін табуды жəне оларды септеуді;13) мəтіннен қаратпа жəне қыстырма сөздерді табуды;14) жай сөйлемге синтаксистік талдау жасауды;15) өз ойларын еркін жеткізуді, сөйлемдерді дұрыс құрастыруды;16) берілген мəтінге жоспар құруды;17) қоршаған орта мен мақсатқа сəйкес орынды сөйлей білу.

5Бағдарламаның күнтізбелік жоспарыАптасына – 1 сағат, барлығы 34 сағат

№ р/с	Сабақтың тақырыбы	Сағат с	Мерзімі
1	1 тоқсанДыбыс және дыбыс түрлері	1
2	Тасымал	1
3	Буын түрлері	1
4	Буын үндестігі	1
5	Дыбыс үндестігі	1
6	Фонетикалық талдау	1
7	Дыбыстарға математикалық талдау	1
8	Қызықты грамматикалық тапсырмалар	2
	2 тоқсан
1	Сөйлем. Сөз тіркесі	1
2	Сөйлемнің дара жəне күрделі мүшелері	1
3	Сөйлемнің бірыңғай мүшелері	1
4	Жай сөйлем жəне құрмалас сөйлем	1
5	Құрмалас сөйлемнің тыныс белгісі	1
6	Қыстырма сөз, олардың тыныс белгісі.	1
7	Синтаксистік талдау	1
	3 тоқсан
1	Сөз жəне оның мағынасы	1
2	Мағынасы бір-біріне жуық сөздер	1
3	Мағынасы бір-біріне қарама-қарсы сөздер	1
4	Көп мағыналы сөздер. Күрделі сөздер. Біріккен сөз.	1
5	Қос сөз. Қысқарған сөз	1
6	Cөз ойла,тез ойла.Фонетикалық талдау	1
7	Сөз құрамына – грамматикалық мағанасына қарай талдау	1
8	Сөз таптары Зат есім. Зат есімнің септелуі	1
9	Етістіктің жіктелуі Етістіктің шақтары	1
10	Дара және күрделі сын есім	1
	4-тоқсан
1	Жіктеу есімдіктері	1
2	Үстеу. Мезгіл үстеу	1
3	Мекен үстеу. Сын-қимыл үстеуі	1
4	Синтаксистік талдау	1
5	Шылау	1
6	Одағай	1
7	Еліктеуіш сөздер	1
8	Жұмбақ жасыру	1

Пайдаланған әдебиеттер:

Қазақ тілі оқулығы / Ж.Қ.Балтабаева,М.Қ.Солтанғазина,Ф.С.Лекерова Алматыкітап баспасы 2011– 200 бет, суретті.

Қазақ тілі дидактикалық материалдар / Ж.Қ. Балтабаева – Алматыкітап баспасы - 2011 – 56 бет, суретті

3. Қазақ тілі оқулығына түсіндірмелер / Әубәкірқызы қ НаурызбайқызыӘ Кеңесбайқызы С, Мұхамбетқызы С – Алматы, Рауан, - 2011 – 48 бет.

Қазақ тілі оқытудың тиімді әдістері /Ж.Б.Жеткізген – Алматыкітап баспасы -2011жыл/

Қазақ тілі әдістемелік құрал /Ф.С.Лекерова, М.К.Солтангазина, Ж.К.Балтабаева-Алматыкітап баспасы -2011жыл/

1-сабақСабақтың тақырыбы: Дыбыс және дыбыс түрлеріМақсаты: Тірек сызбалар арқылы өткен тақырыптарға шолу жасау. Дыбыс пен әріптің айырмашылықтарын ажырату, сөздерге дыбыстық талдау жасату арқылы білімдерін кеңейту. Грамматикалық талдау дағдыларын, оқушы ойын дамыту;Өздіктерінен жұмыс жасауға тәрбиелеу.Барысы:1 Ұйымдастыру кезеңіОқушылардың назарын сабаққа аудару. Оқу құралдарын дайындау.2 Сөздік диктантына дайындық жұмысыТірек сызбамен жұмыс- Сөз дыбыстардан құралады.- Дыбыс пен әріптің айырмашылығы неде?- Дыбысты естиміз, айтамыз,- әріпті көреміз, жазамыз.Дауысты, дауыссыз дыбыстарды қайталату.Дауысты дыбыстар↓Жуан, жіңішкеДауыссыз дыбыстар↓Қатаң, ұяң, үнді3 Дәптермен жұмыс.Суреттердің атауын дәптерге жазып, дыбыстық талдау жаса.4 Сөздік диктанты.Трамвай, вагон, велосипед, фонтан, асфальт, телеграф, ащы, тұщы, чемпион, плащ, кофе, флот, волейбол, телефон.5 Сабақты қорыту. -Бүгін қандай тапсырмаларды орындадық?- Қандай тапсырмалар сендерге ұнады?2-сабақСабақтың тақырыбы: ТасымалСабақтың мақсаты : а) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққабаспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу ; ә) жаттығулар , мәтін арқылы бекіту,дағды – машықтарын қалыптастыру,шешен сөйлеуге мақал – мәтелдің оқушы тілінде қолданыс аясын кеңейту ; б) Ақыл – ойларын,іскерлік белсенділіктерін арттыру,өз ойын дұрыс айта білу негізінде әдемі сөйлеуге баулу,адмгершілік тәрбиесін бойына сіңіру.Сабақтың әдісі : сұрақ - жауапСабақтың көрнекілігі : үлестірмелі кеспе қағаздарПәнаралық байланыс : әдебиетСабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін. Кеспе қағаздарды үлестіріп жауап талап етемін.1.Буын дегеніміз не? 2.Буын нешеге бөлінеді?3.Ашық буын дегеніміз не? 4.Тұйық буын дегеніміз не?5.Бітеу буын дегеніміз не? 6.Дыбыстар нешеге бөлінеді?7.Жуан,жіңішке дауысты дыбыстар дегеніміз не?8.Ұяң,ашық дауысты,дауыссыз дыбыстар дегеніміз не? б) Жаңа сабақты түсіндіру : Сөздің жолға сыймаған бір я бірнеше буынын келесі жолға тасымалдауға болады Сөздің жолға сыймаған бөлігін екінші жолға тасымалдау буын жігінен жасалады.Мысалы : са-бақ,мек-теп. Мына төмендегі сөз түрлерін тасымалдауға болмайды. 1. Бір буынды сөздерді тасымалдауға болмайды. Мысалы : от,кел,ет,қарт. 2. Сөздердің бір әрпін келесі жолға тасымалдауға немесе жолдың соңынап қалдыруға болмайды. Сондай – ақ ата,аң,кең,еш,қия сөздеріндегі и,а,я,ю әріптерін тасымалдауға болмайды. 3. А.Құнанбаев,М.Жұмабаев деген сияқты қысқартылып жазылған кісі атын оның фамилясынан бөліп тасымалдауға болмайды. 4.Қысқартылып жазылған өлшем атауларын ( км,кг,м,см,мм ) алдындағы санынан бөліп тасымалдауға болмайды : 10кг,25см 5.Бас әріптері және бас әріп пен сөздің басқа буыны арқылы қысқарған сөздер тасымалданбайды.АҚШ.ТМД,ҚАЗ МУ.Жаттығумен жұмыс : Сөздерді әуелі буынға бөліп және жолға тасымалдап жазыңдар.Білімді бекіту : 1.Тасымал дегеніміз не? 2.Қандай сөздер тасымалданбайды ? 3. Буын нешеге бөлінеді? 4. Бітеу буын дегеніміз не?Тапсырма:Берілген сөздерді дұрыс тасымалдаңдар және олармен сөйлем құраңдар:Тобылғы, жігіттер, Жәнібек, сұлтан, ел, сындырды, тер, ақты, күш.

ІҮ. Қорытындылау:«Көп қорқытады, терең батырады» деген мақалдың мағынасын түсіндіре отырып, осы жайында оқушылардың пікірлерін тыңдау. Сабақты «Бірлік болмай, тірлік болмас» мақалымен қорытындылау.

3-сабақСабақтың тақырыбы: Буын түрлері Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: оқушылардың буын және оның түрлері туралы білімдерін кеңейту, жаттығу жұмыстары мен қосымша тапсырмалар арқылы бекіту. 2.Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке, елжандылыққа тәрбиелеу. 3.Дамытушылық: оқушылардың буын және оның түрлерін түрлерін ажырата алу дағдыларын арттыру,деңгейлік тапсырмалар беру арқылы логикалық ойлау қабілеттерін арттыру, талдау дағдыларын арттыру. Сабақтың типі: жаңа сабақты түсіндіру Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаттығу, салыстыру. Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты кесте,үлестірмелер. Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңіIІ .Жаңа сабаққа дайындық 1.Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты туралы хабарлау V Жаңа тақырыпты түсіндіру: Сөз бірнеше фонетикалық бөлікке жіктеледі. Балалар мектепке келді деген сөйлемде үш сөз бар. Осы сөйлемдегі сөздер естілуі жағынан Ба-ла-лар мек-теп-ке кел-ді болып бірнеше шағын дыбыс тобына жіктеліп тұр. Осындай дыбыстық топқа жіктелген сөз ағымының шағын мүшесі БУЫН делінеді. Сөздердің әрбір фонетикалық бөлшегі болған буын бір не бірнеше дыбыстан (фонемадан) құралады: Мысалы, қант, а-ла-мын сөздеріндегі буындарды алсақ, бірінші сөз бір буыннан, екінші сөз үш буыннан құрылып тұр. Бірінші сөзде буын төрт дыбыстан, екінші сөздегі бірінші буын бір дыбыстан, екінші буын екі дыбыстан, үшінші буын үш дыбыстан құралған. Демек, буын дегеніміз – Сөз құрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстардың тобынан жасалған фонетикалық бөлшек. Дауысты дыбыстың Бір өзі буын бола алады. Дауыссыз дыбыстар жеке тұрып өздігінен буын құрай алмайды. Сөздің құрамында қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады. Буын жеке дауыстыдан және дауысты мен дауыссыз дыбыстардың тіркесінен жасалатын болғандықтан, оның құрамы үнемі бір қалыпты болмайды. Қазақ тілінде буынның үш түрі бар. Олар: 1)ашық буын, 2) тұйық буын, 3) бітеу буын. 1.Ашық буын. Жалғыз дауыстыдан құралған немесе дауыстыдан басталып дауыстыға аяқталатын буынды ашық буын деп атаймыз: а-ға, ба-ла, қа-ла, т.б. Ашық буынның ішндегі жалғыз дауыстыдан болған буынды жалаң буын дейміз: а-дам, а-та. 2. Тұйық буын. Дауыстыдан бастылып, дауыссызға аяқталған буынды тұйық буын деп атаймыз: ат, аз, ақ, өрт, ұл, ант, т.б. Тұйық буынға жалаң буын қосатын болсаң, онда буын жігі өзгереді: өрт+і=өр-ті, оқ+ы=оғы, еп+і= е-бі, ек+ін=е-гін, т.б. 3. Бітеу буын. Дауыссыздан басталып, дауыссызға аяқталған (дауысты дыбыс ортада келетін) буынды бітеу буын дейміз: тал, төрт, бар, жаз, кел, кең, қант, т.б. Сөздік қорды құрайтын түбір сөздердің көбі тұйық және бітеу буынды болып келеді. Ашық буынның өз алдына сөз болуы өте сирек. VІ. Түсінік тексеру 1.Оқулықпен жұмыс * Мәтінді оқы

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!