Мақтаарал аграрлық колледжі

Күні: 25.11.2025

В-22-1

Оқытушы: Оразбаева Н

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың

тақырыбы

Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы

Оқу мақсаты:

Әрбір элементтің химиялық таңбамен белгіленетіндігін және белгілі атом түрі екенін білу

Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктеу

Заттарды құрамына қарай жай және күрделіге жіктеу

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушы: Білім алушылар химиялық элемент белгілі бір атом түрі екендігін біледі.Химиялық элемент таңбасын есте сақтайды

Басым бөлігі: Химиялық элементтерді таңбалары арқылы металдар мен бейметалдарға ажыратады

Кейбірі: Күнделікті өмірмен байланыстыра отырып, заттарды құрамына қарай жай және күрделі заттарға жіктейді

Бағалау критерийі

1.Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктейді

2.Заттарды жай және күрделіге жіктейді

Тілдік мақсаттар

-Білім алушылар химиялық элемент таңбасын жазады.

Химиялық тілде сөйлеу дағдысы қалыптасады

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Химиялық элемент, элемент таңбасы, жай зат, күрделі зат, металл, бейметалл

Топтағы диалог:

1.Азот топшасына кіретін элементтерді атаңдар?

2.Азоттың сутекті қосылыстардың атауы?

3.Аммиак қандай зат?

4.Азот атомының электрондық  конфигурациясын жаз.

5.Азоттың маңызды қосылыстары қандай?

6.Нитраттар деген не?

Құндылықтарға баулу

4.Индустрияландыру мен инновацияларға негізделген өсу

Білім беру жүйесін жаңгырту, техникалық және кәсіби мамандарды даярлау

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану,биология,информатика

Алдыңғы білім

6.3.1.1 атом мен молекулалары,жай және күрделі заттарды ажырату

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

5мин

Сабақтың ортасы

25мин

20мин

«Асық» ойыны арқылы бір-біріне

жақсы лебіздер айтып, сыныпта ынтымақтастық атмосферасын орнату.

Геометриялық фигуралар бөліп аламыз

Үшбұрыш- ақылды, салмақты, білімді

Төртбұрыш- шебер, іскер

Шеңбер- бауырмал,шығармашыл, тындырымды

І. Қызығушылықты ояту.

Тапсырма 1.«Конверттегі сұрақ» әдісі

1.Азот топшасына кіретін элементтерді атаңдар?

2.Азоттың сутекті қосылыстардың атауы?

3.Аммиак қандай зат?

4.Азот атомының электрондық  конфигурациясын жаз.

5.Азоттың маңызды қосылыстары қандай?

6.Нитраттар деген не?

7.Азот қандай тотығу дәрежелерін көрсетеді?

8.Азоттың атомдық массасы қанша?

9.Аммоний тұздарына мысал келтір

10.Азот топшасы орналасқан топ нөмері

11.Азоттың Ү валентті оксидіндегі оның тотығу дәрежесі

Дескриптор

1.Азот элементі туралы толық түсіндіріп бере алады

2.Мысалдар келтіре отырып,заттардың құрамын айтады

Топ бойынша өзін-өзі бағалау

Тапсырма 2 «Ойлан тап»

Айналуларды жүзеге асыр.

N₂  NH₃  NO  NO₂  HNO₃  Cu(NO₃)₂

Тыңдалым 1

«Түртіп алу» әдісі

Азот ( гр. ázōos – тіршіліксіз) — химиялық элемент – түссіз, иіссіз, дәмсіз – суда аз еритін газ. Бұл элемент аминқышқылдарының амидтердің ақуыздардың-нуклейін қышқылдарының-нуклеотидтердің және өмірде өте маңызды басқада көптеген органикалық қоспалардың құрамына енеді. N – элементтердің периодты жүйесінің V тобындағы химиялық элемент, реттік нөмірі – 7, атом салмағы – 14.0067. Табиғатта екі изотопы кездеседі: ¹⁴N (99.635%), ¹⁵N (0.365%).

Азотты 1772 жылы ағылшын ғалымы Даниэль Резерфорд ашқан. Жер қыртысындағы азоттың мөлшері 0.03%. Табиғатта азот дербес және қосылыстар күйінде кездеседі және негізгі қоры екі атомнан тұратын молекула түрінде ауа құрамында болады. Азоттың ауадағы салмақ үлесі 75.6% , көлем үлесі 78.1%. Жер қыртысының 1 т массасына 1 кг азоттан келеді, әрі ол бейорганикалық және органикалық қосылыстар күйінде кездеседі. Оның бейорганикалық қосылыстарының негізгілеріне натрий нитраты (чили селитрі), калий нитраты (үнді селитрі) жатады. Органикалық қосылыстар күйіндегі азоттың негізгі қоры барлық тірі ағзалардың ақуыздарында құрамына кіреді. Кезінде жанбайтын қасиетіне байланысты “тіршіліксіз” деп аталып кеткенімен азот тіршілікке өте керек элемент. Қалыпты температурада азот түссіз, иіссіз газ. Қайнау температурасы – 196 °C, қату температурасы – 210 °C. Су бір өлшем көлемінде (20 °C-та) 0.0154 көлем азот ериді, яғни азоттың суда ерігіштігі оттектің ерігігтігінен төмен. Ауадан аздап жеңіл болады

Азот молекуласында екі азот атомы өзара үш еселі байланыспен байланысқан, сондықтан оның химиялық, белсенділігі төмен газ. Азот - 19б°С температурада сұйықка айналады.

Ол тіпті ауадағы күшті тотықтырғыш оттегімен де әрекеттеспейді, бірақ найзағай отында мына реакция жүреді: N₂ + О₂ = 2NO

Азоттың маңызды қосылыстары селитралар: NaNО₃ (чили селитрасы), KNO₃ (үнді селитрасы). Топырақта нитраттар күйінде кездеседі. Өсімдік 

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

ЖИ арқылы жасау

Бөлісу

1 - айлық

Материал тарифі

-96% жеңілдік

00

05

00

ҚМЖ

Ашық сабақ

Тәрбие сағаты

Презентация

БЖБ, ТЖБ тесттер

Көрнекіліктер

Балабақшаға арнарлған құжаттар

Мақала, Эссе

Дидактикалық ойындар

және тағы басқа 400 000 материал

Барлық 400 000 материалдарды шексіз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз

1 990 ₸ 49 000₸

1 айға қосылу

Таңдау

Материалға шағымдану

Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

Жариялаған:

Оразбаева Назира Барисбиевна

28 Қараша 2022

1445

Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз

Шағымды қалдыру

Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы

Материал туралы қысқаша түсінік

Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы жайлы оқушыларға және жас мамандарға көмек құрал

Материалды жүктеу

Материалдың қысқаша нұсқасы

Мақтаарал аграрлық колледжі
Күні: 25.11.2025 В-22-1				Оқытушы: Оразбаева Н
Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы		Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы
Оқу мақсаты: Әрбір элементтің химиялық таңбамен белгіленетіндігін және белгілі атом түрі екенін білу Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктеу Заттарды құрамына қарай жай және күрделіге жіктеу
Сабақ мақсаттары:	Барлық оқушы: Білім алушылар химиялық элемент белгілі бір атом түрі екендігін біледі.Химиялық элемент таңбасын есте сақтайды
	Басым бөлігі: Химиялық элементтерді таңбалары арқылы металдар мен бейметалдарға ажыратады
	Кейбірі: Күнделікті өмірмен байланыстыра отырып, заттарды құрамына қарай жай және күрделі заттарға жіктейді
Бағалау критерийі	1.Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктейді 2.Заттарды жай және күрделіге жіктейді
Тілдік мақсаттар	-Білім алушылар химиялық элемент таңбасын жазады. Химиялық тілде сөйлеу дағдысы қалыптасады
	Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: Химиялық элемент, элемент таңбасы, жай зат, күрделі зат, металл, бейметалл
	Топтағы диалог: 1.Азот топшасына кіретін элементтерді атаңдар? 2.Азоттың сутекті қосылыстардың атауы? 3.Аммиак қандай зат? 4.Азот атомының электрондық  конфигурациясын жаз. 5.Азоттың маңызды қосылыстары қандай? 6.Нитраттар деген не?
Құндылықтарға баулу	4.Индустрияландыру мен инновацияларға негізделген өсу Білім беру жүйесін жаңгырту, техникалық және кәсіби мамандарды даярлау
Пәнаралық байланыс	Жаратылыстану,биология,информатика
Алдыңғы білім	6.3.1.1 атом мен молекулалары,жай және күрделі заттарды ажырату
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері					Ресурстар
Сабақтың басы Ұйымдастыру 5мин Сабақтың ортасы 25мин 20мин	«Асық» ойыны арқылы бір-біріне жақсы лебіздер айтып, сыныпта ынтымақтастық атмосферасын орнату. Геометриялық фигуралар бөліп аламыз Үшбұрыш- ақылды, салмақты, білімді Төртбұрыш- шебер, іскер Шеңбер- бауырмал,шығармашыл, тындырымды І. Қызығушылықты ояту. Тапсырма 1.«Конверттегі сұрақ» әдісі 1.Азот топшасына кіретін элементтерді атаңдар? 2.Азоттың сутекті қосылыстардың атауы? 3.Аммиак қандай зат? 4.Азот атомының электрондық  конфигурациясын жаз. 5.Азоттың маңызды қосылыстары қандай? 6.Нитраттар деген не? 7.Азот қандай тотығу дәрежелерін көрсетеді? 8.Азоттың атомдық массасы қанша? 9.Аммоний тұздарына мысал келтір 10.Азот топшасы орналасқан топ нөмері 11.Азоттың Ү валентті оксидіндегі оның тотығу дәрежесі Дескриптор 1.Азот элементі туралы толық түсіндіріп бере алады 2.Мысалдар келтіре отырып,заттардың құрамын айтады Топ бойынша өзін-өзі бағалау Тапсырма 2 «Ойлан тап» Айналуларды жүзеге асыр. N2  NH3  NO  NO2  HNO3  Cu(NO3)2 Тыңдалым 1 «Түртіп алу» әдісі Азот ( гр. ázōos – тіршіліксіз) — химиялық элемент – түссіз, иіссіз, дәмсіз – суда аз еритін газ. Бұл элемент аминқышқылдарының амидтердің ақуыздардың-нуклейін қышқылдарының-нуклеотидтердің және өмірде өте маңызды басқада көптеген органикалық қоспалардың құрамына енеді. N – элементтердің периодты жүйесінің V тобындағы химиялық элемент, реттік нөмірі – 7, атом салмағы – 14.0067. Табиғатта екі изотопы кездеседі: 14N (99.635%), 15N (0.365%). Азотты 1772 жылы ағылшын ғалымы Даниэль Резерфорд ашқан. Жер қыртысындағы азоттың мөлшері 0.03%. Табиғатта азот дербес және қосылыстар күйінде кездеседі және негізгі қоры екі атомнан тұратын молекула түрінде ауа құрамында болады. Азоттың ауадағы салмақ үлесі 75.6% , көлем үлесі 78.1%. Жер қыртысының 1 т массасына 1 кг азоттан келеді, әрі ол бейорганикалық және органикалық қосылыстар күйінде кездеседі. Оның бейорганикалық қосылыстарының негізгілеріне натрий нитраты (чили селитрі), калий нитраты (үнді селитрі) жатады. Органикалық қосылыстар күйіндегі азоттың негізгі қоры барлық тірі ағзалардың ақуыздарында құрамына кіреді. Кезінде жанбайтын қасиетіне байланысты “тіршіліксіз” деп аталып кеткенімен азот тіршілікке өте керек элемент. Қалыпты температурада азот түссіз, иіссіз газ. Қайнау температурасы – 196 °C, қату температурасы – 210 °C. Су бір өлшем көлемінде (20 °C-та) 0.0154 көлем азот ериді, яғни азоттың суда ерігіштігі оттектің ерігігтігінен төмен. Ауадан аздап жеңіл болады Азот молекуласында екі азот атомы өзара үш еселі байланыспен байланысқан, сондықтан оның химиялық, белсенділігі төмен газ. Азот - 19б°С температурада сұйықка айналады. Ол тіпті ауадағы күшті тотықтырғыш оттегімен де әрекеттеспейді, бірақ найзағай отында мына реакция жүреді: N2 + О2 = 2NO Азоттың маңызды қосылыстары селитралар: NaNО3 (чили селитрасы), KNO3 (үнді селитрасы). Топырақта нитраттар күйінде кездеседі. Өсімдік  Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Химия Сабақ жоспары Басқа 28.11.2022 1445 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Оразбаева Назира Барисбиевна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ