Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы

Мақтаарал аграрлық колледжі

Күні: 25.11.2025

В-22-1

Оқытушы: Оразбаева Н

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың

тақырыбы

Азот және аммиактың молекулалық құрамы мен құрылысы

Оқу мақсаты:

Әрбір элементтің химиялық таңбамен белгіленетіндігін және белгілі атом түрі екенін білу

Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктеу

Заттарды құрамына қарай жай және күрделіге жіктеу

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушы: Білім алушылар химиялық элемент белгілі бір атом түрі екендігін біледі.Химиялық элемент таңбасын есте сақтайды

Басым бөлігі: Химиялық элементтерді таңбалары арқылы металдар мен бейметалдарға ажыратады

Кейбірі: Күнделікті өмірмен байланыстыра отырып, заттарды құрамына қарай жай және күрделі заттарға жіктейді

Бағалау критерийі

1.Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктейді

2.Заттарды жай және күрделіге жіктейді

Тілдік мақсаттар

-Білім алушылар химиялық элемент таңбасын жазады.

Химиялық тілде сөйлеу дағдысы қалыптасады

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Химиялық элемент, элемент таңбасы, жай зат, күрделі зат, металл, бейметалл

Топтағы диалог:

1.Азот топшасына кіретін элементтерді атаңдар?

2.Азоттың сутекті қосылыстардың атауы?

3.Аммиак қандай зат?

4.Азот атомының электрондық  конфигурациясын жаз.

5.Азоттың маңызды қосылыстары қандай?

6.Нитраттар деген не?

Құндылықтарға баулу

4.Индустрияландыру мен инновацияларға негізделген өсу

Білім беру жүйесін жаңгырту, техникалық және кәсіби мамандарды даярлау

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану,биология,информатика

Алдыңғы білім

6.3.1.1 атом мен молекулалары,жай және күрделі заттарды ажырату

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

5мин

Сабақтың ортасы

25мин

20мин

«Асық» ойыны арқылы бір-біріне

жақсы лебіздер айтып, сыныпта ынтымақтастық атмосферасын орнату.

Геометриялық фигуралар бөліп аламыз

Үшбұрыш- ақылды, салмақты, білімді

Төртбұрыш- шебер, іскер

Шеңбер- бауырмал,шығармашыл, тындырымды

І. Қызығушылықты ояту.

Тапсырма 1.«Конверттегі сұрақ» әдісі

1.Азот топшасына кіретін элементтерді атаңдар?

2.Азоттың сутекті қосылыстардың атауы?

3.Аммиак қандай зат?

4.Азот атомының электрондық  конфигурациясын жаз.

5.Азоттың маңызды қосылыстары қандай?

6.Нитраттар деген не?

7.Азот қандай тотығу дәрежелерін көрсетеді?

8.Азоттың атомдық массасы қанша?

9.Аммоний тұздарына мысал келтір

10.Азот топшасы орналасқан топ нөмері

11.Азоттың Ү валентті оксидіндегі оның тотығу дәрежесі

Дескриптор

1.Азот элементі туралы толық түсіндіріп бере алады

2.Мысалдар келтіре отырып,заттардың құрамын айтады

Топ бойынша өзін-өзі бағалау

Тапсырма 2 «Ойлан тап»

Айналуларды жүзеге асыр.

N₂  NH₃  NO  NO₂  HNO₃  Cu(NO₃)₂

Тыңдалым 1

«Түртіп алу» әдісі

Азот ( гр. ázōos – тіршіліксіз) — химиялық элемент – түссіз, иіссіз, дәмсіз – суда аз еритін газ. Бұл элемент аминқышқылдарының амидтердің ақуыздардың-нуклейін қышқылдарының-нуклеотидтердің және өмірде өте маңызды басқада көптеген органикалық қоспалардың құрамына енеді. N – элементтердің периодты жүйесінің V тобындағы химиялық элемент, реттік нөмірі – 7, атом салмағы – 14.0067. Табиғатта екі изотопы кездеседі: ¹⁴N (99.635%), ¹⁵N (0.365%).

Азотты 1772 жылы ағылшын ғалымы Даниэль Резерфорд ашқан. Жер қыртысындағы азоттың мөлшері 0.03%. Табиғатта азот дербес және қосылыстар күйінде кездеседі және негізгі қоры екі атомнан тұратын молекула түрінде ауа құрамында болады. Азоттың ауадағы салмақ үлесі 75.6% , көлем үлесі 78.1%. Жер қыртысының 1 т массасына 1 кг азоттан келеді, әрі ол бейорганикалық және органикалық қосылыстар күйінде кездеседі. Оның бейорганикалық қосылыстарының негізгілеріне натрий нитраты (чили селитрі), калий нитраты (үнді селитрі) жатады. Органикалық қосылыстар күйіндегі азоттың негізгі қоры барлық тірі ағзалардың ақуыздарында құрамына кіреді. Кезінде жанбайтын қасиетіне байланысты “тіршіліксіз” деп аталып кеткенімен азот тіршілікке өте керек элемент. Қалыпты температурада азот түссіз, иіссіз газ. Қайнау температурасы – 196 °C, қату температурасы – 210 °C. Су бір өлшем көлемінде (20 °C-та) 0.0154 көлем азот ериді, яғни азоттың суда ерігіштігі оттектің ерігігтігінен төмен. Ауадан аздап жеңіл болады

Азот молекуласында екі азот атомы өзара үш еселі байланыспен байланысқан, сондықтан оның химиялық, белсенділігі төмен газ. Азот - 19б°С температурада сұйықка айналады.

Ол тіпті ауадағы күшті тотықтырғыш оттегімен де әрекеттеспейді, бірақ найзағай отында мына реакция жүреді: N₂ + О₂ = 2NO

Азоттың маңызды қосылыстары селитралар: NaNО₃ (чили селитрасы), KNO₃ (үнді селитрасы). Топырақта нитраттар күйінде кездеседі. Өсімдік  770 ₸ - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз!

Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank)

Соңғы бір жылда:

45 000 000 ₸

Авторлар тапқан ақша

Толығырақ

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

• Жүктелуде...

Бағыт

• Жүктелуде...

Сынып

• Жүктелуде...

Іздеу

Осы аптаның ең үздік материалдары

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары

Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз

Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

Толығырақ