Сабақтың нөмері

№ 28

Пәні

Химия

Курс

1

Топ

АТК-9-22г

Күні

08.09.2022ж.

Өткізу орны

312

Мамандық біліктілік

07161300 – «Автомобиль көлігіне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану»

4S07161304 – «Техних – механик»

Модуль атауы

Химия және қоршаған орта. Жер химиясы

Сабақтың тақырыбы

Азот тыңайтқыштарын өнеркәсіптік өндіру технологиясын ашу.

Сабақтың мақсаттары

1. Азот тыңайтқыштары өндірісі үдерісінің механизмін түсіндіру

2. Азот тыңайытқыштарының өндірісі үдерісін зерттейді.

3. Азот тыңайытқыштардың қолдану маңызын анықтайды.

4. Кейбір азотты тыңайытқыштарды өндірудің негізгі технологиялық процестерімен танысады .

Сабақтың түрі

Аралас сабақ

Кілт сөздер:

• Аммиак

• Азот

• Селитра

• Кабамид

Сабақтың жоспары

(5 мин)

(15 минут)

(10 минут)

(15 минут)

(5 минут)

(10 минут)

(5 минут)

1. Ұйымдастыру.

Студенттермен сәлемдесу және түгелдеу

Топты екіге бөлу. Металдар және бейметалдар.

Студенттер мұғалімнің алдындағы парақты алып, көрсетілген элементтің метал немесе бейметал екенін анықтап өз топтарына отырады.

2. Үй тапсырмасын сұрау

Әдісі: «Сократ шеңбері»

Түрі: топтық жұмыс

Дағды: жаңа білімді игеруге алдыңғы білімді қолдану.

Студенттер ішкі және сыртқы шеңбер болып жұптасып тұрадыда, екі студент шарды жарып берілген сұрақтарға жауап береді.

1. Азоттың физикалық қасиеттерін сипатта

2. Аммиакта азоттың тотығу дәрежесі нешеге тең?

3. Адам денесінде азоттың массалық үлесі нешеге тең?

4. Аммиакты қайда қолданамыз?

5. Егер азот галогендер сияқта активті элемент болса, жер бетінде қандай өзгеріс болар еді?

6. Азоттың периодтық кестедегі орны

7. Азот инертті газдар сияқты енжар газ болса, жер бетінде қандай өзгеріс болар еді

8. Аммиак неше градуста сұйыққа айналар еді

9. Бір құтыда аммиак, екіншісінде азот бар. Бұл газдарды қалай ажыратуға болады?

10. Металлургияда азотты не үшін қолданады?

11. Ауаның құрамында азоттың массалық үлесі нешеге тең?

12. Азот молекуласында байланыс саны нешеге тең

13. Аммиактың қалыпты жағдайдағы физикалық қасиеттерін сипатта

14. Зергерлер мүсәтір спиртін не үшін қолданады?

15. Азот бөлме температурасында қай элементпен әрекеттеседі?

16. Азот қай тілден аударғанда, қандай мағына береді?

17. Азоттың электрон саны мен массасы нешеге тең

18. Аммиактан қандай заттар аламыз?

3. Сергіту сәті: «Сутекті алу»

Лабораториялық құрал-жабдықтарды пайдаланып сутекті алу.

Керекті құрал-жабдықтар: мырыш, фосфор қышқылы, түтігі бар сынауық, сынауық, штатив.

Жұмыстың барысы: мырыш түйіршіктерін сынауыққа салып, фосфор қышқылын қосып сутегі газын аламыз. Сутек газын алғанымызды сіріңке жағы арқылы білеміз.

3Zn+2H3PO4=Zn3(PO4)2+3H2

4. Әдісі: «Миға шабуыл»

Түрі: Топтық жұмыс

Мұғалім ой қозғау сұрағын сабақтың тақырыбын ашу мақсатында қояды. Сабақтың тақырыбы айтылады, мақсаттарымен таныстырады.

Құрамында азот бар тыңайтқыштардың түрлері

Азот тыңайтқыштары - құрамында азот қосылыстары бар заттар. Жалпы азот тыңайтқыштарының бірнеше негізгі топтары бар. Бұл нитраттық тыңайтқыштар (кальций және натрий нитраты), аммоний тыңайтқыштары (аммоний хлориді және аммоний сульфаты), аммиак селитрасы тыңайтқыштары (аммоний нитраты), амидті тыңайтқыштар (мочевина) және сұйық азот тыңайтқыштары (аммиакты су немесе сусыз аммиак).

Азот тыңайтқыштары, нитрат тобы

Бастаңыз кальций нитраты, - оның химиялық формуласы Ca (NO₃). Сыртқы жағынан, кальций нитраты - ақ түйіршіктер, онда құрамында 18% -ға дейін азот бар. Бұл тыңайтқыш жоғары қышқылды топыраққа жарамды. Топыраққа жоғары қышқылдығы бар кальций нитратының жүйелі және жылдық енгізілуімен оның қасиеттерінің жақсаруы байқалады. Кальций нитраты суда өте жақсы ериді, сондықтан тыңайтқышты судың өтуіне жол бермейтін сөмкелерде сақтау керек.

Аммоний тыңайтқыштары

Келесі топ - аммоний тыңайтқыштары. Бұл топта бірінші орында аммоний сульфаты, оның химиялық формуласы (NH)₄)₂SO₄. Сыртқы жағынан, бұл тыңайтқыш - бұл ақ түсті ұнтақ, құрамында 20% азот бар.

Аммоний сульфатын негізгі азот тыңайтқышы ретінде де, қосымша байыту ретінде де қолдануға болады. Бұл тыңайтқышты күз мезгілінде қолдануға болады: одан шыққан азот жер асты суларына жуылмай топырақта бекітіледі.

Топыраққа аммоний сульфатының жыл сайынғы және жүйелі енгізілуімен топырақтың қышқылдануы мүмкін, ол үшін бұл тыңайтқышты бір-екіден қатынасында әк немесе бормен араластыру керек.

Аммоний нитратының тыңайтқыштары

Бұл топта көшбасшы - аммоний нитраты. Химиялық формула аммоний нитраты мынаған ұқсас - NH₄NO₃. Бұл тыңайтқышта ақ түсті түйіршікті ұнтақ пайда болады. Тыңайтқышта шамамен 36% азот бар. Аммиак селитрасын негізгі тыңайтқыш ретінде немесе қосымша байыту ретінде пайдалануға болады.

Топ - амидті тыңайтқыштар

Карбамид (мочевина) - оңай еритін, түссіз кристалды зат, өте құнды тыңыйтқыш, кұрамында өсімдікке жеңіл сіңірілетін 46% азот бар. Аммиак селитрасына қарағанда карбамидтің көптеген физикалық қасиеттері әлдеқайда жақсы. Агрохимиялык сапасы барлық қатты азот тыңайтқыштарынан басым, топырақ құрамында ұзақ уақыт сақталады. Өсімдіктерге тамыры және жапырақтары арқылы сіңеді. Өзіндік құны төмен.

5. Әдісі: «Сөзжұмбақ»

Түрі: Топтық жұмыс

Студенттер берілген реакция теңдеулерін шешіп, жасырылған сөзді табу керек.

А) H2+O2=

E) C+O2=

C) CaO+H2O=

И) Na+O2=

Л) H2O+NO2

Р) P+O2=

Т) NO+O2=

Ca(OH)2	CO2	HNO3	Na2O	NO2	P2O5	H2O

Р) C+H2=

И) K+O2=

К) CaO+CO2=

Д) H2O+SO3=

А) H2+Cl2=

М) Ag+Br2=

Б) CO+O2=

А) H2+N2=

Жүктеу ЖИ арқылы жасау ЖИ арқылы жасау Бөлісу 1 - айлық Материал тарифі -96% жеңілдік 00 05 00 ҚМЖ Ашық сабақ Тәрбие сағаты Презентация БЖБ, ТЖБ тесттер Көрнекіліктер Балабақшаға арнарлған құжаттар Мақала, Эссе Дидактикалық ойындар және тағы басқа 400 000 материал Барлық 400 000 материалдарды шексіз жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз 1 990 ₸ 49 000₸ 1 айға қосылу Таңдау Материалға шағымдану Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз Жариялаған: Атамкулова Нүрилә Ғалымжанқызы 16 Ақпан 2023 627 Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз Шағымды қалдыру Азот тыңайтқыштарын өнеркәсіптік өндіру технологиясын ашу. Тақырып бойынша 11 материал табылды Азот тыңайтқыштарын өнеркәсіптік өндіру технологиясын ашу. Материал туралы қысқаша түсінік Қазіргі таңдағы азот өндірі мен оны егін шаруашылығында қолданылуы Материалды жүктеу Материалдың қысқаша нұсқасы ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОҚУ-АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ АДАМИ ӘЛЕУЕТТІ ДАМЫТУ БАСҚАРМАСЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ИНДУСТРИЯЛДЫ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ «КЕЛІСЕМІН » « БЕКІТЕМІН» Әдіскер Директордың оқу ісі _______Б.Ж. Нәрікбай жөніндегі орынбасары «___» _______2022 ж _______ С.Л.Көпбаева «___» _______2022 ж Ашық сабақ Тақырыбы: Азот тыңайтқыштарын өнеркәсіптік өндіру технологиясын ашу. Тобы : НМК 9-22/г-2 Мамандығы: 07161300 – «Автомобиль көлігіне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану» Біліктілігі : 4S07161304 – «Техних – механик» Пәні: Химия Пән мұғалімі: Атамкулова Н.Ғ «Жалпы білім беру,гуманитарлық» пәндік циклдік комиссия мәжілісінде талқыланып, қаралған. Хаттама № ____ «____» ______ 2022 ж Пәндік циклдік комиссия төрағасы __________ Ж.М.Сегізбаев Ақсу- 2022 САБАҚ ЖОСПАРЫ Сабақтың нөмері № 28 Пәні Химия Курс 1 Топ АТК-9-22г Күні 08.09.2022ж. Өткізу орны 312 Мамандық біліктілік 07161300 – «Автомобиль көлігіне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану» 4S07161304 – «Техних – механик» Модуль атауы Химия және қоршаған орта. Жер химиясы Сабақтың тақырыбы Азот тыңайтқыштарын өнеркәсіптік өндіру технологиясын ашу. Сабақтың мақсаттары Азот тыңайтқыштары өндірісі үдерісінің механизмін түсіндіру Азот тыңайытқыштарының өндірісі үдерісін зерттейді. Азот тыңайытқыштардың қолдану маңызын анықтайды. Кейбір азотты тыңайытқыштарды өндірудің негізгі технологиялық процестерімен танысады . Сабақтың түрі Аралас сабақ Кілт сөздер: Аммиак Азот Селитра Кабамид Сабақтың жоспары (5 мин) (15 минут) (10 минут) (15 минут) (5 минут) (10 минут) (5 минут) Ұйымдастыру. Студенттермен сәлемдесу және түгелдеу Топты екіге бөлу. Металдар және бейметалдар. Студенттер мұғалімнің алдындағы парақты алып, көрсетілген элементтің метал немесе бейметал екенін анықтап өз топтарына отырады. Үй тапсырмасын сұрау Әдісі: «Сократ шеңбері» Түрі: топтық жұмыс Дағды: жаңа білімді игеруге алдыңғы білімді қолдану. Студенттер ішкі және сыртқы шеңбер болып жұптасып тұрадыда, екі студент шарды жарып берілген сұрақтарға жауап береді. Азоттың физикалық қасиеттерін сипатта Аммиакта азоттың тотығу дәрежесі нешеге тең? Адам денесінде азоттың массалық үлесі нешеге тең? Аммиакты қайда қолданамыз? Егер азот галогендер сияқта активті элемент болса, жер бетінде қандай өзгеріс болар еді? Азоттың периодтық кестедегі орны Азот инертті газдар сияқты енжар газ болса, жер бетінде қандай өзгеріс болар еді Аммиак неше градуста сұйыққа айналар еді Бір құтыда аммиак, екіншісінде азот бар. Бұл газдарды қалай ажыратуға болады? Металлургияда азотты не үшін қолданады? Ауаның құрамында азоттың массалық үлесі нешеге тең? Азот молекуласында байланыс саны нешеге тең Аммиактың қалыпты жағдайдағы физикалық қасиеттерін сипатта Зергерлер мүсәтір спиртін не үшін қолданады? Азот бөлме температурасында қай элементпен әрекеттеседі? Азот қай тілден аударғанда, қандай мағына береді? Азоттың электрон саны мен массасы нешеге тең Аммиактан қандай заттар аламыз? Сергіту сәті: «Сутекті алу» Лабораториялық құрал-жабдықтарды пайдаланып сутекті алу. Керекті құрал-жабдықтар: мырыш, фосфор қышқылы, түтігі бар сынауық, сынауық, штатив. Жұмыстың барысы: мырыш түйіршіктерін сынауыққа салып, фосфор қышқылын қосып сутегі газын аламыз. Сутек газын алғанымызды сіріңке жағы арқылы білеміз. 3Zn+2H3PO4=Zn3(PO4)2+3H2 Әдісі: «Миға шабуыл» Түрі: Топтық жұмыс Мұғалім ой қозғау сұрағын сабақтың тақырыбын ашу мақсатында қояды. Сабақтың тақырыбы айтылады, мақсаттарымен таныстырады. Құрамында азот бар тыңайтқыштардың түрлері Азот тыңайтқыштары - құрамында азот қосылыстары бар заттар. Жалпы азот тыңайтқыштарының бірнеше негізгі топтары бар. Бұл нитраттық тыңайтқыштар (кальций және натрий нитраты), аммоний тыңайтқыштары (аммоний хлориді және аммоний сульфаты), аммиак селитрасы тыңайтқыштары (аммоний нитраты), амидті тыңайтқыштар (мочевина) және сұйық азот тыңайтқыштары (аммиакты су немесе сусыз аммиак). Азот тыңайтқыштары, нитрат тобы Бастаңыз кальций нитраты, - оның химиялық формуласы Ca (NO₃). Сыртқы жағынан, кальций нитраты - ақ түйіршіктер, онда құрамында 18% -ға дейін азот бар. Бұл тыңайтқыш жоғары қышқылды топыраққа жарамды. Топыраққа жоғары қышқылдығы бар кальций нитратының жүйелі және жылдық енгізілуімен оның қасиеттерінің жақсаруы байқалады. Кальций нитраты суда өте жақсы ериді, сондықтан тыңайтқышты судың өтуіне жол бермейтін сөмкелерде сақтау керек. Аммоний тыңайтқыштары Келесі топ - аммоний тыңайтқыштары. Бұл топта бірінші орында аммоний сульфаты, оның химиялық формуласы (NH)4)2SO4. Сыртқы жағынан, бұл тыңайтқыш - бұл ақ түсті ұнтақ, құрамында 20% азот бар. Аммоний сульфатын негізгі азот тыңайтқышы ретінде де, қосымша байыту ретінде де қолдануға болады. Бұл тыңайтқышты күз мезгілінде қолдануға болады: одан шыққан азот жер асты суларына жуылмай топырақта бекітіледі. Топыраққа аммоний сульфатының жыл сайынғы және жүйелі енгізілуімен топырақтың қышқылдануы мүмкін, ол үшін бұл тыңайтқышты бір-екіден қатынасында әк немесе бормен араластыру керек. Аммоний нитратының тыңайтқыштары Бұл топта көшбасшы - аммоний нитраты. Химиялық формула аммоний нитраты мынаған ұқсас - NH₄NO₃. Бұл тыңайтқышта ақ түсті түйіршікті ұнтақ пайда болады. Тыңайтқышта шамамен 36% азот бар. Аммиак селитрасын негізгі тыңайтқыш ретінде немесе қосымша байыту ретінде пайдалануға болады. Топ - амидті тыңайтқыштар Карбамид (мочевина) - оңай еритін, түссіз кристалды зат, өте құнды тыңыйтқыш, кұрамында өсімдікке жеңіл сіңірілетін 46% азот бар. Аммиак селитрасына қарағанда карбамидтің көптеген физикалық қасиеттері әлдеқайда жақсы. Агрохимиялык сапасы барлық қатты азот тыңайтқыштарынан басым, топырақ құрамында ұзақ уақыт сақталады. Өсімдіктерге тамыры және жапырақтары арқылы сіңеді. Өзіндік құны төмен. Әдісі: «Сөзжұмбақ» Түрі: Топтық жұмыс Студенттер берілген реакция теңдеулерін шешіп, жасырылған сөзді табу керек. А) H2+O2= E) C+O2= C) CaO+H2O= И) Na+O2= Л) H2O+NO2 Р) P+O2= Т) NO+O2= Ca(OH)2 CO2 HNO3 Na2O NO2 P2O5 H2O Р) C+H2= И) K+O2= К) CaO+CO2= Д) H2O+SO3= А) H2+Cl2= М) Ag+Br2= Б) CO+O2= А) H2+N2= Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Шағын орталық Презентация Мектепке дейінгі балалар 16.02.2023 627 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Атамкулова Нүрилә Ғалымжанқызы Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ