Материалдар / Азотты тыңайтқыштардың өнеркəсіпте алынуы
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Азотты тыңайтқыштардың өнеркəсіпте алынуы

Материал туралы қысқаша түсінік
Материал ұстаздарға сабақ түсіндіру үшін қажет.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
04 Желтоқсан 2020
397
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Азотты тыңайтқыштардың өнеркәсіптік алынуы
Жоспары:
● Азот жəне оның қасиеттері.
● Азотты тыңайтқыштар.
Орындаған: Дəрібай
Ақмедет П20-1А тобы

АЗОТ ЖƏНЕ ОНЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ.
Азот ( гр. ázōos – тіршіліксіз) —
химиялық элемент – түссіз, иіссіз,
дәмсіз – суда аз еритін газ. Бұл элемент
аминқышқылдарының амидтердің
ақуыздардың-нуклейін
Менделеев қышқылдарының-нуклеотидтердің
кестесінен. және өмірде өте маңызды басқада
көптеген органикалық қоспалардың
құрамына енеді.

Азот көлемі бойынша ауаның 78%-ын құрайды. Ол түссіз, иіссіз, суда нашар еритін, ауадан сәл ғана
жеңіл D (ауа) = 0,97,D (H2) = 14 болатын, жануды
қолдамайтын, тыныс алуға жарамсыз газ. Ауадағы 1
л азот газының массасы 1,25 г. Азот -196°С-та
сұйылады, -210°С-та қатады (қар тектес). 209,86 °C
кезінде азот қатты күйде қарға ұқсас масса немесе
үлкен қарлы ақ кристалдар түрінде өтеді. Ауамен
жанасқан кезде одан оттегіні сіңіреді, бұл ретте
азотта оттегі ерітіндісін түзе отырып, ерітіледі.
Физикалық қасиеті.

Азот химиялық реакцияларда əрі тотықтырғыш, əрі
тотықсыздандырғыш. Азот оттегімен, фтормен
əрекеттесіп тотықсыздандырғыш болса; фосформен,
сутегімен, алюминиймен əректтескенде
тотықтырғыш болады. Азот молекуласы өте берік
болуына байланысты реакцияға түсу қабілеті төмен,
химиялық енжар зат. Азот сутекпен əрекеттесіп,
аммиак түзеді: N2+3H2=2NH3. Найзағай реакциясы:
N2+O2=2NO. Литиймен: N2+6Li=2Li3N. Магниймен:
3Mg+N2=Mg3N2.
Химиялық қасиеті.

АЗОТТЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАР.
Азотты тыңайтқыштар - құрамында өсімдікке қорек
болатын азоты бар органикалық(көң шымтезек т.б.)
жəне минералдық заттар. Азоттың табиғи қосылысы
- натрий селитрасы(NaNO3) тек Чилиде ғана
кездеседі. Азотты тыңайтқыштардың ең көп тараған
түрі: аммиак селитрасы, амоний сульфаты, мочевина
(карбамид), азотты сұйық тыңайтқыштар.

Аммиак селитрасы- NH4NO3, құрамында азоты
бар, түссіз, суда жақсы еритін, түйіршікті, қышқыл
тыңайтқыш. Оны 56-60% азот қышқылын газ
күйіндегі аммиакпен бейтараптап алады.
Құрамы: азот 34,6%,
ылғал 0,4%, суда ерімейтін қоспа 0,1%
болады.

Аммоний сульфаты, (NH4)2SO4 - құрамында 20,521% азот бар, ақ н|е жасыл-сұр түсті, майда
кристалды, суда жақсы еритін, ауадағы ылғалды аз
сіңіретін қышқыл тыңайтқыш.
Құрамы:0,5-21% азот,
бос күкірт қышқылы,
сілтілі топырақ.

Мочевина, карбамид - Co(NH2)2, концентрленген
азотты тыңайтқыш. Түйіршіктелген, түссіз, құрамы
кристалды, суда, спиртте, сұйық аммиакта жақсы
ериді, ал эфирде, хлорофромда
ерімейді. Құрамында 46% азот
болады.
Құрамы: 46% азот, аммиак пен
көмір қышқылы.

Сұйық азоттық тыңайтқыштар - өткір иісті, түссіз,
жылжымалы (ұшпа) сұйықтық. Сұйық аммиакпен
байытуды жүргізу үшін арнайы бітелмейтін машина
қолданады.
Құрамы: кальций жəне
аммоний нитраты, несепнəр жəне 30-50% азот бар.
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!