Бала және отбасы (мақала)

Бала және отбасы

Түркістан облысы Шардара ауданы

Сүткент ауылы

Т.Тәжібаев атындағы жалпы орта мектебі

Бастауыш сынып мұғалімі

Махатаева Жанна Байтасовна

Бала тәрбиесінде ата-ананың жауапкершілігі үлкен орын алады. Себебі, ата-аналар баланың мінез-құлқын, өмірге деген көзқарасын қалыптастырады. Балалар үйде көрген тәрбиесін мектептен алған білім –тәрбиесімен толықтырады. Дана халқымыз: «Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі»дейді ғой.

Отбасы мәселесі барлық уақытта да адамзатты –толғандырған. Әрбір отбасы өз баласын қалай тәрбиелеуді өзі шешеді. Бұл мәселе бойынша бірыңғай ой жоқ. Әрбір ересек адам бала өмірінде маңызды рөл атқарады. Балалық шақ-педагогикалық әсер етулерге бағынатын кезең.

Халқымыздың сан ғасырдан бергі даналығына құлақ ассақ, «Адамның бақыты-балада» деген екен. Кез келген адам өзі өмір бойы қуып жете алмайтын бақыт деген құдіретті сөздің өлшемі өмірінің жалғасы ұрпағымен келетініне мән бермеуі де мүмкін. Біреу бақытын байлықтан тапқысы келсе, екінші біреуі даңқ пен атақтан, мансап пен қызметтен іздестіреді. Мұның бәрі түсінген адамға қолдың кірі сияқты нәрсе. Адамға нағыз бақытты –тәрбиелі ұрпағы ғана сыйлай алады. «Адам ұрпағымен мың жасайды» деген сөз тегін айтылмаса керек. Олай болса адам өмірінің мәні-өз ұрпағы.

Шыр етіп сәби дүниеге келген сәттен бастап ата-ана алында нәзік те қиын, қыр-сыры мол үлкен қоғамдық міндет тұрады.

Бала тәрбиесінде алғашқы ұстаз-ата-ана. Бала үшін үй ішінен, ата-анадан артық тәрбиеші жоқ. Адамгершілік, бауырмалдық, татулық, қайырымдылық, әдептілік, инабаттылық сияқты қасиеттер-жанұяда тәрбие балаға сөзбен, теориямен дамымайды, үлкендердің үлгісімен сіңеді. «Әкеге қарап ұл өсер, шешеге қарап қыз өсер» дейді халық даналығы. Бала кішкентай кезінен-ақ әр нәрсеге әуестеніп үлкендерге көмектескісі келеді. Ата-ана-бала тәрбиесіндегі басты тұлға. Сондықтан әке де, шеше де балаларының жан дүниесіне үңіліп, мінез-құлқындағы ерекшеліктерді жете білгені жөн. Балалармен әңгімелескенде олардың пікірімен де санасып отырған орынды.