Бала жарақаты. Оның түрлері мен алдын алу.

Тәрбие сағатының тақырыбы: Бала жарақаты, оның түрлері, алдын алу.

Мақсаты:

1. Жарақаттанудың алдын алу түсініктерді пысықтау.

2. Жарақат алмаудың алдын алу шараларымен таныстыру.

Барысы:

Жарақаттанудың түрлері

Р ЕКЛАМА

Күйік           Үсік              Сынық               Жарақат           Улану         Қан кету

1. Күйік-теріге қайнап тұрған су,өте ыстық бу,қызған металл бұйымдары,шарпыған от, сондай-ақ электр тоғы әсер еткенде пайда болатын күйік жарақат түрлеріне жатады.

2. Үсік-адам қатты аяз кезінде шалдығады. Әсіресе, дененің ашық жерлері: аяқ-қол,мұрын,құлақ,бет үсікке көбірек шалдығады.Бұл жағдайда үсіген жерлердегі тері ағарады және шымырлайды.

Үсіктің 4 дәрежесін анықтайды.

-І дәрежелі үсік-жылынғаннан соң қатты аурумен сипатталады,тері қара-көк немесе қошқыл-қызыл түсті болады және ісік пайда болады.Жағдайдың түзілуі 2-3 күннен кейін ғана болады.

-ІІ дәрежелі үсік-тері қара-көк немесе қоңыр-қошқыл түсті болады,оның үстінде 2-3 күн бойы мөлдір сұйықтық толған көпіршіктердің пайда болуымен сипатталады.

-ІІІ дәрежелі үсік-терінің және оған жақын ұлпалардың жансыздануымен сипатталады.

ІV дәрежелі үсік-терінің және жұмсақ ұлпалар мен бұлшық еттердің және сүйектердің жансыздануымен сипатталады.

Үсіген кезде көрсетілетін алғашқы көмек-үсіген адамды дереу жылы бөлмеге кіргізіп,жылытқыш қойып немесе жылы ваннаға отырғызу керек,бұлардың температурасы алғашында +22+25 градустан аспауы керек.

3. Сынық-бұл кенеттен қатты бір күштің әсерінен сүйектің жартылый немесе толығымен тұтастығымен бұзылуы,әдетте,сүйек сынған кезде күштің әсерінен оның айналасындағы жұмсақ ұлпалар зақымданады.Сіңірлердің,жүйке тамырларының үзілуі де болады және айналасындағы барлық жұмсақ ұлпалар зақымданады.

4. Жарақат-тері тұтастығы бұзылмай,ұлпалар мен мүшелердің зақымдануы.Ол адам денесінің белгілі бір аймағына жарақаттанушы фактордың тез және қысқа уақытта әсер етуінен пайда болады.

Жарақаттар: бас сүйегінің жарақаты, сіңірдің созылуы, күн өту, соғып алут.б.

5. Улану-көбінесе газдан улану,пеш жаққанда улану,түрлі заттардан улану болып табылады.

У лану

Газдан        Тұрмыстық улы       Химиялық                     Тұншықтырғыш

улану         заттардан улану       заттардан улану             газдан улану

Улы өсімдіктермен улану                      Саңырауқұлақтардан улану

Улану кезінде көрсетілетін алғашқы көмек әр оқушы уланудың түрлерін айтқанда,айтып өтеді.

6. Қан кету деп-зақымданған қан тамырлардан қанның ағуын айтамыз.Қан кету көбінесе адам бейнесінің бөліктері немесе мүшелері механикалық зақымданғаннан кейін болады.

Қ ан кету

Қолқа тамырдан      Көк тамырдан        Қыл тамырдан     Паренхиматоздық

қан кету                     қан кету                 қан кету            қан кету

Қан кетуді тоқтату тәсілдері:

-қысып тұрып байлам салу

-жгут салу

-қолқа тамырды бармақпен сүйекке қысып ұстау

-қол-аяқты буыннан барынша бүгу (егер жара буынның жанында болса)

-жараланған жерді көтерінкі орналастыру.

Бекіту кезеңі:

Балалар, бүгінгі сабақтан өздерің үшін қандай пайдалы ақпарат алдыңдар? Егер, қандай да бір жарақат алатын болсаңдар, ең алдымен не істеу керек?

Балалар, әр уақытта, әр жерде, әр кезде қауіпсіздік шараларын сақтап жүріңдер!